მბრწყინავი სამყარო - პირველი ნაწილი - გადაყირავებული არენა ეს - იქითაა...
სვიფტი
შვიდი დღის განმავლობაში ქალაქი აფიშებით იყო აჭრელებული, რომლებიც მოსახლეობას ზარ-ზეიმით ამცნობდა „ორმაგი ვარსკვლავის ადამიანის“ არაჩვეულებრივი გამოსვლის შესახებ ცირკში „სოლეილი“. მსგავს რაღაცებზე ჯერ არასდროს ულაპარაკიათ ამდენი სალონებში, მეჯლისებზე, თეატრის კულისებში, რესტორნებში, სამიკიტნოებსა თუ სამზარეულოებში; საცირკო ხელოვნება არასოდეს ყოფილა დღევანდელივით ესოდენ მრავლისმთქმელი, ამაღელვებელი და ინტერესის აღმძვრელი. თვით ათლეტების ჭიდაობაც კი - ნერონისა და ჰელიოგაბალუსის გადაგვარებულ სულიერ შთამომავალთა უსაყვარლესი გართობა - მეორე პლანზე გადავიდა, თუმცა უკვე ჩამოსულები იყვნენ და ბულვარებში დასეირნობდნენ ცხოველურად გასიებული გრეპერი და ნუარი; ეს შავკანიანები აფრიკული ლიბერიიდან სქელ ყალიონებს აბოლებდნენ ასაკოვანი, მაგრამ ჯერ კიდევ მგზნებარე ქალბატონების გულის ასაფრიალებლად და გასაოგნებლად. ცნობილი ძალოსანი-ჟონგლიორის - მირეის ბრწყინვალებაც კი გაუფერულდა, რომელიც ჰაერში აბურთავებდა სხვადასხვა საგნებს და მძიმე მანათობელი საწონებით ფეიერვერკს მართავდა ცირკში. მოკლედ, ცირკი „სოლეილი“ გაუგონარ სანახაობას გვპირდებოდა და ცირკის აფიშაც ძლიერ შთაბეჭდილებას ახდენდა ბრბოზე. და მაინც, რა ეწერა მასზე?
აფიშა
ოთხშაბათს, 1913 წლის 23 ივნისს, შედგება პირველი, ერთადერთი და უკანასკნელი წარმოდგენა, რომლის მსგავსიც დღემდე არასოდეს უნახავს ჩვენს ქალაქს. ეს განსაცვიფრებელი ფენომენი თავის თავს „ორმაგი ვარსკვლავის ადამიანს“ უწოდებს.
უწონადი
ფრენა - სრბოლა
უმშვენიერესი გაფრენა
ჭეშმარიტი ფრენა ჰაერში, რომელსაც ეს ფენომენი შეასრულებს ფარული მექანიკური მოწყობილობებისა და ყველანაირი დამხმარე საშუალებების გარეშე.
„ორმაგი ვარსკვლავის ადამიანი“ ჰაერში დაეკიდება სრული 3 წამის განმავლობაში.
„ორმაგი ვარსკვლავის ადამიანი“ - ჩვენი საუკუნის უდიდესი სამეცნიერო გამოცანაა.
ბილეთები, სანახაობის განსაკუთრებულობისა და განუმეორებლობის გათვალისწინებით, გაიყიდება 19 რიცხვიდან წარმოდგენის დღის ჩათვლით. ფასები სამმაგია.
აგასიცმა, ცირკის დირექტორმა, ჟურნალისტებს განუმარტა, რომ რამდენიმე დღის წინ მასთან მივიდა სრულიად უცნობი ადამიანი, რომელსაც, მისი გამოცდილების მიუხედავად, მაინც ვერაფერი დააფქვევინა და მისი პროფესიაც კი ვერ შეიტყო.
ამ დროს აგასიცმა ისეთი იერი მიიღო, თითქოს უფრო მეტი იცოდა, ვიდრე თქვა, აქაოდა თავს ვიკავებ მნიშვნელოვანი მიზეზების გამოო. ბოლოს დასძინა: - ეჭვგარეშეა, რომ ჩემ წინაშე იდგა განათლებული და მდიდარი ადამიანი, რომლისთვისაც საცირკო გარემო უცხო იყო. არ ვასაიდუმლოებ იმას, რაც მასში შევამჩნიე, მაგრამ... დიახ, ის იშვიათი ადამიანი ჩანს, ჩემთვისაც კი, რომელსაც ბევრი რამ უნახავს ოცდაათი წლის მანძილზე. ის ჩვენთან არ მუშაობს; უცნობი არაფერს მოითხოვს. არაფერი ვიცი მასზე, მისამართიც კი. არც რაიმე ინფორმაციის ამოქაჩვას ჰქონდა აზრი, ვინაიდან ამ ადამიანის ეს ერთადერთი გამოსვლა არ უკავშირდება არც მის წარსულს, არც მის პიროვნებას. ჩვენ ამის ცოდნა არც გვჭირდება. მაგრამ „სოლეილი“ მუდამ იდგა და იდგება მოწოდების სიმაღლეზე, ამიტომ ასეთ იშვიათ, ლურჯ ფრინველს ხელიდან ვერ გავუშვებ. მან მეტი შემოგვთავაზა, ვიდრე შემოგვთავაზებდა თვით ბარნუმი მთელი თავისი სამხეცით, მკვდრეთით რომ აღმდგარიყო.
უცნობი გამოვა მაყურებლების წინაშე მხოლოდ ერთხელ, ყოველგვარი ჰონორარისა და გამასპინძლების გარეშე! ბოლო სამი სიტყვა აგასიცის მიერ ცოტა წასტვენით, რაღაც გემრიელად და სოლიდურად ითქვა.
უცნობის თხოვნით კუთხეში დავჯექი. ის კარისკენ წავიდა და თვალი ჩამიკრა იდუმალად, ოდნავ მაცდურად, შემდეგ კი ნახტომის გარეშე, მდოვრედ აიწია ჰაერში, ხილული ძალის დაუხმარებლად გადაადგილდა მაგიდის თავზე და მის ზემოთ დაეკიდა, - აი, ზუსტად ამ სამელნის ზემოთ, - ორი წამი მაინც გაჩერდა ჰაერში, რის შემდეგაც უხმოდ, ნელ-ნელა, ფეხებით დაეშვა იატაკზე. ეს იმდენად უცნაური იყო, რომ შევკრთი. თვითონ უცნობი კი სიმშვიდეს ინარჩუნებდა მასხარა დოდივით, როდესაც ის კბილებით უჭირავს ერნს ვიტს და ტრაპეციაზე აბზრიალებს. „აი სულ ესაა, რაც ვიცი“, - თქვა მან, როდესაც კვლავ დავსხედით, - „ამის გამეორება რამდენჯერმე შემიძლია, როგორც გარბენით, ასევე ადგილიდან, გაქანების გარეშე. თუ წარმოდგენისას კარგ განწყობაზე ვიქნები, მაშინ მაყურებელი უფრო მეტს ნახავს. თუმცა, დანამდვილებით ამის თქმა არ შემიძლია“.
მე ვკითხე, რას ფიქრობდა საკუთარ თავზე, როგორც გაუგონარ ფენომენზე, საოცრებაზე. მან მხრები აიჩეჩა. „ამაზე თქვენზე მეტი არაფერი გამეგება. ალბათ, არც იმაზე მეტი, რაც იციან მწერლებმა თავიანთი წიგნების სიუჟეტებზე - ისინი ხომ წარმოსახვის შედეგია. ჩემს შემთხვევაშიც ასეა“. მას სხვა არაფერი აუხსნია ჩემთვის. ნანახით შეძრული ვარ. მას მილიონი შევთავაზე. იუარა, თანაც დაამთქნარა კიდეც. მე აღარ დამიჟინია. ის იმდენად მყარად იდგა თავის აზრზე, რომ გაჯიქება დამცირების ტოლფასი იყო. მაგრამ, თავისთავად ცხადია, ვკითხე - რა აიძულებდა მაყურებლის წინაშე გამოსვლას. „დრო და დრო - მიპასუხა მან, - ჩემი უნარი სუსტდება, თუ მას არ გამოვაცოცხლებ; მის აღდგენას სრულად ვახერხებ მაშინ, როდესაც ჩემს ვარჯიშს მაყურებელი ჰყავს. ესაა ის