1
მთავარ გეორგ ვილჰელმის დროიდან მოყოლებული ფონ ბრისტების ოჯახი ჰოჰენ-კრემენში ცხოვრობდა, თაკარა მზე აცხუნებდა შუადღის სიმშვიდით მოცულ სოფლის შარაგზას. მებატონეთა საგვარეულო სახლზე კი ბაღის მხრიდან მიშენებული ფლიგელის ჩრდილი, ჭრელი ფილებით მოკირწყლულ ხეივანზე გაწოლილიყო და ეფინებოდა ინდური ლერწმითა და რევანდის ბუჩქებით შემორაგულ პატარა, მრგვალ მოედანს, რომლის შუაგულს მზის საათი ამშვენებდა. გვერდითი ფლიგელის პირდაპირ, ოციოდე ნაბიჯის მოშორებით, იყო სასაფლაო, რომელსაც წვრილფოთლება სუროთი დაფარული გალავანი ჰქონდა შემოვლებული. გალავანში ერთგან თეთრად შეღებილი რკინის კარი მოჩანდა, მის უკან კი ჰოჰენ-კრემენის კოშკი იდგა. კოშკის წვეროზე ახლად მოოქრული აფქიო ქარის სიჩქარესა და მიმართულებას უჩვენებდა.
სახლის წინა ხედი, გვერდითი ფლიგელი და სასაფლაოს გალავანი ნალისებურად ეკვროდა გარს პატარა ბაღს. ღია მხრიდან კი ტბორი ჩანდა, ტბორზე გადებული ბოგირისათვის ნავი გამოებათ. ამ ტბორსა და პატარა მრგვალ მოედანს შორის რამდენიმე ტანძლიერი, ბებერი ჭადარი იდგა. ჭადრებს უკან ორ დამრეც ბოძზე საქანელა ეკიდა.
სახლის წინა ყვავილნარში ალოეს ქოთნები და ჩალის სკამები იდგა. ღრუბლიან დღეს აქ გართობასა და დასვენებას არაფერი სჯობდა, ხოლო სიცხეში აქაურ ბაღზე უკეთეს ადგილს კაცი ვერ ინატრებდა. განსაკუთრებით ქალბატონსა და მის ქალიშვილს უყვარდათ აქ ყოფნა. აი, ახლაც დედა-შვილი დაბურულ ხეივანში მიმჯდარიყო. მათ უკან ველური ვაზით შემორაგული ღია ფანჯრები მოჩანდა. ბაღიდან ფლიგელის პირველ სართულზე, ფანჯრების გვერდით, ოთხსაფეხურიანი პატარა ქვის კიბე ადიოდა.
დედა-შვილი გულმოდგინედ ხელსაქმობდა, ისინი პატარა ოთხკუთხედი ნაჭრისგან საკურთხეველზე გადასაფარებელს კერავდნენ, დიდ, მრგვალ მაგიდაზე აულაგებელი ჭურჭელი ეწყო. მსხვილი, ხურტკმელით სავსე მაიოლიკის ფიალის გვერდით შალისა და აბრეშუმის უამრავი ფერადი ძაფი ეყარა. ორივე სწრაფად და გულდაჯერებით მუშაობდა, დედა თავს არ სწევდა საკერავიდან, შვილი კი, ეფის რომ ეძახდნენ, დროდადრო საკერავს გვერდზე გადადებდა, ფეხზე წამოხტებოდა და ცდილობდა მთელი სიზუსტით შეესრულებინა სამკურნალო და თავისუფალი ვარჯიშის სრული კომპლექსი. ადვილი შესამჩნევი იყო, რომ განზრახ სასაცილოდ შესრულებული ვარჯიში მას დიდ სიამოვნებასაც ანიჭებდა. როდესაც ეფი ხელებს ზევით სწევდა და ხელისგულებს თავზე შემოიდებდა, დედა წამით თავს ანებებდა მუშაობას და ქურდულად გახედავდა ხოლმე ქალიშვილს, თან ცდილობდა შვილს არ შეემჩნია, თუ როგორი აღფრთოვანებული იყო მისი მშვენიერებით, როგორ ევსებოდა გული დედური სიამაყით, რაც არცთუ უსაფუძვლო გახლდათ.
ეფის გულამოჭრილი, ხალათივით განიერი თეთრი და ცისფერზოლებიანი ტილოს კაბა ეცვა. ფართო მატროსულა საყელო მხრებზე ეფინებოდა; ბრინჯაოსფერი ტყავის ქამარი ლამაზ და წვრილ წელს უჩენდა. ყმაწვილი ქალის ყოველი მოძრაობა მოხდენილი და ლაღი იყო. მის მოღიმარ თაფლისფერ თვალებში თანდაყოლილი გამჭრიახობა, დიდი სიხალისე და სათნოება გამოსჭვიოდა. ეფის სახლში „პაწია ქალბატონს“ ეძახდნენ, მეტი რა ჩარა იყო, ისიც უნდა შეჰგუებოდა ამ მეტსახელს, სანამ თავის ლამაზსა და ტანწერწეტა დედას სიმაღლეში დაეწეოდა. ის-ის იყო, ეფი ვარჯიშის გასამეორებლად ფეხზე წამოდგა, რომ დედამ საკერავიდან თავი ასწია და უთხრა:
– იცი, ეფი, შენგან მშვენიერი მოჯირითე დადგებოდა. აი, მაშინ იქნებოდი ქარივით დაუდეგარი, სულ მოძრაობაში, მე მგონი, შენც სწორედ ეს გინდა, არა?
– რატომაც არა, მაგრამ რატომ გიკვირს? ვისი ბრალია? განა არ იცი, ვისა ვგავარ? იქნებ ფიქრობ, რომ მამაჩემს? აი, ხომ ხედავ, შენ თვითონაც გეცინება, ჰოდა, ვერ გამიგია, მაშ, რატომღა გამომაწყობ ხოლმე ამ ჭინჭებსა და მატროსულაში? ხანდახან მგონია, დედაჩემი ისევ მოკლე კაბას შემიკერავს და იმ კაბაში პატარა გოგოს დავემსგავსები-მეთქი, ჰოდა, თუ რათენოსპოლკელი ჰუსარები გვეწვევიან, პოლკოვნიკ გეტცს მუხლებზე შემოვაჯდები და, ჰაიდა, გავაჭენებ, აჩუ, აჩუ! რატომაც არა? ის ხომ ბიძად უფრო მერგება, ვიდრე სატრფოდ. შენი ბრალია, დედაჩემო, რატომ არ აკერინებ ჩემთვის ნამდვილ სამეჯლისო კაბებს? რატომ არ გინდა, ბანოვანს ვგავდე?
– შენ თვითონ კი გინდა?
– არა, არა, არ მინდა! – ეფი დედას მივარდა, გადაეხვია და სულმოუთქმელად ჩაკოცნა.
– ნუ ხარ ასეთი შმაგი და დაუდეგარი! შიშით ყოველთვის გული მისკდება ასეთს რომ გხედავ...
დედამ სიტყვის დამთავრება ვერ მოასწრო, რომ ამ დროს სასაფლაოს გალავანში დატანებული რკინის ჭიშკარი გაიღო და ბაღში სამი ახალგაზრდა გოგონა შემოვიდა. მათ გვერდით ჩაუარეს მზის საათს და ფილით მოკირწყლული ბილიკით დედა-შვილისკენ გაემართნენ. მისალმების ნიშნად გოგონებმა ეფის ქოლგები დაუქნიეს და ქ-ნ ფონ ბრისტს ხელზე ეამბორნენ. ქალმა ნაჩქარევად ერთი-ორი შეკითხვა ესროლა ქალიშვილებს და სთხოვა ნახევარი საათით მაინც დარჩით ეფისთანო.
– ახალგაზრდებს მარტო ურჩევნიათ ხოლმე ყოფნა, მე ისედაც ბევრი საქმე მაქვს, ამიტომ დაგტოვებთ... აბა, თქვენ იცით, არ მოიწყინოთ, – თქვა და ფლიგელისკენ მიმავალ ქვის საფეხურებს აუყვა.
და აი,
ჩუქება
