შესავალი მიუხედავად იმისა, რომ მშვიდობის მომხრე ვარ, მაინც ყოველთვის მაინტერესებს ხოლმე წიგნები ომზე და მით უმეტეს იმ ომის შესახებ, რომელიც ჩვენი ქვეყნის უახლესი ისტორიის ნაწილია. თუმცა, სინამდვილეში, სხვისი ომი, ალბათ, არც არსებობს, რადგან სადაც არ უნდა იწყებოდეს ომი, ბოლოს შენც შეგეხება (პირდაპირ თუ ირიბად) და სადაც არ უნდა იყო, შენც მოგძებნის.
მე კი ამ წიგნმა მომძებნა მაშინ, როცა გულუბრყვილოდ მეგონა, რომ აფხაზეთის ომზე დაწერილი ყველა წიგნი უკვე წაკითხული მქონდა. და აი, აღმოვაჩინე, რომ მათ შორის საუკეთესოს შესახებ ჯერ არაფერი ვიცოდი და, რაც მთავარია, ვერც კი წარმოვიდგენდი, რომ ასეთი კარგი წიგნის ავტორი არა რომელიმე აფხაზი ან ქართველი, არამედ ლატვიელი მწერალი იქნებოდა.
არტურ იურკევიჩს, გარდა ნიჭისა და ცოდნისა, აქვს განსაკუთრებული უნარი, დაინახოს და იგრძნოს კავკასიური სამყარო, რომელიც მისთვის საკმაოდ შორეული და უცნობია. კარგ მწერალს კი სწორედ ეს უპირატესობა ახასიათებს და ამაში ახლა ქართველი მკითხველი თავად დარწმუნდება.
არტურ იურკევიჩს, ამ წიგნზე მუშაობის დროს, ძალიან მნიშვნელოვანი თანაავტორი ჰყავდა მალხაზ ჯაჯანიძის სახით, რომელიც წიგნში მოთხრობილი ამბის რეალური მონაწილეა.
როგორც ვიცი, ეს წიგნი ორივესთვის პირველია და, აქედან გამომდინარე, შესაძლოა, ჩემი შეფასებები, ერთი შეხედვით, დაუჯერებელიც კი ჩანს, მაგრამ ზოგჯერ ყველაზე კარგ წიგნი ყველაზე დაუჯერებელ ისტორიას უკავშირდება; შეუძლებელი კი არაფერია, თუ საქართველოსთან ისეთი სიყვარული გაკავშირებს, როგორიც არტურ იურკევიჩს აქვს, და ისეთი თავგადასავალი გადაგხდება, როგორიც მალხაზ ჯაჯანიძეს გადახდა...
დათო ტურაშვილი
რიგაში, ერთ-ერთ ბულვარზე, არის სახლი, რომელზეც გაკრულია დაფა წარწერით: „ვინ მოყვარესა არ ეძებს, იგი თავისა მტერია“. მე ყოველთვის ვეძებდი მეგობრებს და ვპოულობდი კიდეც. საქართველოშიც შევიძინე ისინი. ეს წიგნი მეგობრობის ნაყოფია. მალხაზთან ჩემი შეხვედრა მეგობრობაში გადაიზარდა, ხოლო მეგობრობა - მის გულწრფელ მონათხრობში იმაზე, რის გადატანამაც მოუწია. მალხაზის ისტორიამ მიბიძგა, წავსულიყავი აფხაზეთში, თავად მენახა მისი გადამწვარი სახლი, შევხვედროდი მის ბავშვობის მეგობრებს. შემთხვევის წყალობით, გავიცანი მალხაზის თანაკლასელი გოგონაც. სწორედ მან გადმომცა დღიური, რომელსაც მალხაზი ალახაძეში წერდა ომის დროს. სკოლის მეგობრის მიერ სათუთად შენახული დღიურის ფურცლებიდან გაჟღერებულმა ხმამ თითქოს თავისთავად წამოიწყო თხრობა ერთ ჩვეულებრივ ბიჭზე, რომელიც ცდილობდა, გადარჩენილიყო და ამ გზაზე არაერთი განსაცდელი დაატყდა თავს; და იმათზეც, ვისი ამბებიც არავის მოუყოლია და ჩვენ მოგიყვებით ამ დოკუმენტურ რომანში.
მალხაზ, მადლობელი ვარ მეგობრობისა და თანაშემოქმედების სიხარულისთვის...
არტურ იურკევიჩი
ამ წიგნს ვუძღვნი ჩემს უფროს ძმას და ბავშვობის მეგობრებს აფხაზეთიდან.
მალხაზ ჯაჯანიძე