თავი პირველი თოვს. ციდან დედამიწაზე მოციქულებად მოვლენილ თოვლის თეთრ ფანტელებს, შეუბრალებლად ათამაშებს ქარი ჰაერში. თოვლით დამძიმდა ხეთა ტოტები. შავმა მიწამ თეთრი საბანი გადაიფარა და მიიმალა. უკვე კარგა ხანი თოვს, დილიდან მოყოლებული. მე ბედნიერი ვარ, პატარა ბავშვივით მიხარია თოვლის მოსვლა, მაგრამ დიდი ხანია რაც ბავშვი აღარ ვარ. ფანჯარასთან ვდგევარ, გაცრეცილ ფარდებს ჩაბღაუჭებული და გაბრწყინებული თვალებით გავსცქერი თოვას. ზოგჯერ თვალს შევავლებ ჩემს პატარა ეზოს. ო, როგორ მიყვარს იგი. ვცდილობ მზერა მივაწვდინო ბოსელსა თუ ნავესს. მაგრამ ჩემი სამყოფელიდან სასიმინდე მოსჩანს მხოლოდ. გრძელმა ყინულის ლოლუებმა მიიპყრეს უეცრად ჩემი თვალთა ხედვა. ხელით ნაკვეთი, ნაჩუქურთმევი ეგონება ერთი შეხედვით ადამიანს. როგორი დიადია ბუნება, მე ქედს ვიხდი მისი მშვენიერების წინაშე. არავინ მოსჩანს ქუჩაში, ბეწვის ხიდს დამსგავსებია თოვლში ჩაფლული ორღობე. კვამლი ამოდის სახლებიდან და ჯიქურ მიიკვლევს სივრცეში გზას, თოვლის ფიფქებით გარშემორტყმული. ორიოდე წუთის წინ ეზოში ვიდექი და შევყურებდი სახლის საკვამურიდან ავარდნილ ბოლს, მიხარია როცა სიცოცხლის ნიშან-წყალი ატყვია ეზო-კარს. დაე გაიგოს მტერმა თუ მოყვარემ რომ თბილია კერა. გუგუნი გააქვს ჩემს ძველ რკინის ღუმელს. ასწითლებია გვერდები, თოთქოს საცაა გალღვება და წითელი ნაკვერჩხლები გადმოსცვივდებაო. ფანჯარას მოვცილდი, ფარდები ჩამოვაფარე ალაგ-ალაგ დაბზარულ მინებს და ოთახს შევავლე თვალი. ჩემი პატარა ოთახი, როგორი მყუდროა იგი. ძალიან მიყვარს ჩემი ძველისძველი ორთვალა სახლი. ერთი კარებითა და ორი პატარა ფანჯრით. ოხ, როგორი დიდებულია იგი. ძველი მაგრამ კარგად მოვლილი კარადა დგას აღმოსავლეთ კედელთან, შუა ოთახში მაგიდა ოთხი სკამით, ჭერს ძველი ჭაღი ამშვენებს. სხვადასხვა წვრილმანით სწორედ ისე მაქვს მორთული ჩემი ბუნაგი, როგორც ჩემს გულს უხარია. გუგუნი გააქვს ღუმელს. ღრმად ამოვისუნთქე, გავიღიმე რატომღაც. თოვლის ფიფქების ცქერა მომინდა ისევ. შუბლი მივადევი ცივ ფანჯრის მინას და გავირინდე. დაორთქლილიყო ფანჯარა. ღიმილმა გამიპო დაცრეცილი ბაგე. ტკბილმა მოგონებაბმა უდიდესი სიამოვნება მომგვარა და ბავშობა გამახსენდა. ჩემი სახე გამახსენდა, როცა მკლავის სიმსხო ნაწნავებით, პატარა ფუმფულა ხელებით, როგორ ვაწერდი ჩემს სახელს დაორთქლილ ფანჯრის მინაზე. გამოვერკვიე და ტკბილი მოგონება გაქრა უეცრად. გული დამიმძიმდა, ცრემლი აციაგდა სევდიან თვალებზე. გაქრა პატარა ნაზი ხელები. მე დაკოჟრებულ თითებს შევსცქეროდი მტირალი. თვალს მოწყვეტილი ცრემლი სახეზე ჩამოგორდა და რომელიღაც ნაოჭში ჩაიკარგა. ტიროდა გული, მაგრამ მაინც გავიღიმე უნიათოდ. ფანჯრის მინაზე ეწერა:''მე მიყვარს თოვლი" ფანჯსარას მოვსცილდი, თვალი მოვავლე ოთახს. ცეცხლი ისევ გუზგუზებდა. ტახტთან მდგარ პატარა მაგიდაზე მიყრილ-მოყრილი ჟურნალ გაზეთები ერთ გროვაგ შევკარი და კარადაზე დავდევი. ყვითელ რვეულის ფურცლებს მივაკვლიე სადღაც, სათვალე გავიკეთე ცრემლ შემშრალ თვალებზე და ბებერი მარჯვენით დავიწყე წერა.
ათი წლის ვიყავი, როცა მე და ჩემი და საცხოვრებლად ქალაქიდან სოფელში ჩამოგვიყვანა მამამ. ჩემი და ჩემზე ოთხი წლით პატარა იყო და მასზე მე მიხდებოდა ზრუნვა. თავიდან გაგვიჭირდა ქალაქში გაზრდილთ სოფელთან შეგუება, მაგრამ მალე ნამდვილ სოფლის გოგოებს დავემსგავსეთ. ბედნიერად ვცხოვრობდით ქალაქში ოთხივენი.მშობლები გვეუბნებოდნენ მალე ახალი წევრი გვეყოლებოდა ოჯახში. გამთენიისას ყვირილის ხმამ გამაღვიძა, თამთას ეძინა ტკბილად. წამოვხტი საწოლიდან და ის იყო ოთახიდან გასვლას ვაპირებდი, აფორიაქებულმა მამამ კარი გააღო და ოთახში შემოუსვლელად შემომძახა:
- მშობიარობა დაეწყო, ჭკიანად იყავით, ჩვენ სამნი დავბრუნდებით.
საავადმყოფოდან სამის სანაცვლოდ ერთი დაბრუნდა მხოლოდ, მამა.
ზაფხულის ცხელი დღეები იდგა. სიცხისგან ბუღი ასდიოდა სოფელს. ჯერ ისევ შუა დღე ოყო. ცაცხვის ძირში ვიჯექით მე და თამთა მოწყენილები. გული მეკუმშებოდა როცა წარსულის ბედნიერ წუთებს ვიხსენებდი. ძნელია ობლობა, დარდით და მწუხარებით მქონდა გული სავსე,არ ვიცოდი რა მომიშუშებდა ამ მტანჯველ იარას. გვერდით მოვიხედე უეცრად. მამა მოაბიჯებდა ნაძალადევი ღიმილით.ღილებ შეხსნილი პერანგი ეცვა ბოლოში გადაბსკვნილი.ჩამობუწულ შარვალს ჯიბე გარღვეოდა. გული აიცრუა ქალაქზე და სოფელში მამაპაპისეულ კერას დაუბრუნდა,გლეხის ტყაპუჭი მოირგო სიამოვნებით.
-მოიწყინეთ? -არაფელი გვიპსუხნია და განაგრძო ისევ. - აბა ასე როდემდე გასტანს? არ შეიძლება, ბედს უნდა შევეგუოთ.ჩვენს დიდ დანაკარგს არასდროს დავივიწყებთ. სულ მოწყენილები ნუ ხართ.
მამას აუცრემლიანდა თვალები, ალბათ ცრემლი ებსკვნბებოდა ყელში და საუბარი ამიტომ უჭირდა.
-მამა ქალაქში რატომ არ ვბრუნდებით? დედას საფლავი ხომ იქ არის?
-მოდით შვილებო თავიდან დავიწყოთ. ქალაქში იმიტომ იმიტომ არ ვბრუნდებით, რომ იქ დედათქვენის გარეშე ცხოვრება გაგვიჭირდება, იქ ყველაფერი მის თავს მახსენებს.მოკლედ...-სიტყვა ვერ დაამთავრა.ტუჩები