იზა

ნაწილი პირველი. ძალდატანებული ქორწინება I. უცნაური საქციელი საპატარძლოსი ქორწილის წინა დღეს
 
კლოდ ტიუსსოს პარიზში, სენ-ფრანსუას ქუჩაზედ, ბრინჯაოს ქარხანა ჰქონდა. ხმა გავარდა თუ არა, რომ ამისი ქალი, ლამაზი სესილი, თხოვდება და აწოწვილს გუდარს ირთავსო, რომელსაც მეტს სახელს “ ჯაგლაგს" ეძახდნენ, - ყველას მთელს მარეს უბანში გაუკვირდა და გულიც აუმღვრია. არავის არა სჯეროდა, რომ ეს ხმა გამართლდება. მთელი ათი წელიწადი იყო, რაც ლაპარაკობდნენ, რომ ტიუსსოს ქარხანა გუდარის ფულით არსებობსო და გუდარი ფულს აძლევსო, იმიტომა რომ ტიუსსოს ცოლთან ძალიან დაახლოვებულიაო. ყველანი იმ აზრისა იყვნენ, რომ მარტო ქმარმა არ იცის თავის შესარცხვენი ამბავიო.
ყველაზედ მეტად ისა სწყინდათ, რომ თვითონ ტიუსსოს ცოლს მოუწადინებია ეს ქორწინებაო.
მარეს უბნელები საზოგადოდ ძალიან მეჭორეები იყვნენ და ამის გამო ჭორიკანაობას ამ ქორწინების თაობაზედ ბოლო არა ჰქონდა. ზოგი ამბობდა, რომ ტიუსსოს კუტრობაში ფეხი უდგასო და ქალს იმიტომ აძლევსო, რომ სიძე ამხანაგად გაიხადოს და ამით თავის სახელს უშველოსო. მეორენი ამბობდნენ, რომ ტიუსსოს ცოლი ათხოვებს ქალსა მარტო იმისთვის, რომ თავსი საყვარელი თავისთან იყოლიოსო. მესამენი ამბობდნენ, რომ ლამაზს სესილს ისე გაგიჟებით უყვარს მორისი, თავის მამის შეგირდი და თავის ამხანაგი პატარაობისა, რომ დედ-მამა იძულებულ იყვნენ გაეგდოთ მორისი, როცა მოიზარდა და ქარგლად შეიქმნა, და ქალის გათხოვება უნდა დაეჩქარებინათ, რადგანაც ყოველს დღეს ფათერაკი მოსდევდაო. ბევრს რასმეს ჰყბედობდნენ კიდევ მეზობელნი, ხოლო ჩვენ ვიტყვით მას, რასაც ისინი არ ამბობდნენ, სახელდობრ, მართალსა.
მართალია, კლოდ ტიუსსოს სახლში ქორწილისათვის მზადება იყო და ჩვენი ამბავი იწყობა იმ დღიდამ, რომლის მეორე დღეს ანდრე გუდარს, მეტის სახელით “ ჯაგლაგს", უნდა ჯვარი დაეწერა ახალგაზრდა და მშვენიერს სესილზედ.
  რაღაც შემთხვევით სესილის დედა მარტოდ დარჩა გუდართან და დაბალ ხმით უთხრა:
- ბოლოს ხომ მაინც თქვენი სურვილი გაიყვანეთ. ღმერთმა შეგინდოთ. გუდარმა კი მხიარულის ღიმილით ხმამაღლა უპასუხა:
- თქვენი ქალი, დედავ ტიუსსო, ყველა ქალზე უბედნიერესი იქმნება.
თვითონ საპატარძლო კი სრულიად გულდამშვიდებული იყო და მისი მკვახე სახის მეტყველება ყველას აოცებდა. სესილი იყო თექვსმეტის წლის ქალი, ბრწყინვალე შავი გიშერივით თმა ჰქონდა, ცისფერი თვალები, რომელნიც სხივისავით გამოკრთოდნენ ხშირის წარბ-წამწამის ქვეშ, სწორე ცხვირი და წვრილი, ყმაწვილური ტუჩები. როცა გაიღიმებდა ხოლმე, რასაკვირველია არა ეხლა, გამოიჩენდა ხოლმე მშვენიერს თეთრს პატარა კბილებს. ერთის სიტყვით, სესილი მეტად ლამაზი და ტურფა რამ იყო. ხოლო ჯვარისწერის წინა დღეს სესილი ისე იყო, თითქო სულ მარტოდმარტოაო, თუმცა მის გარეშემო დიდი მზადება და ფაცაფუცი იყო. გულგრილად უყურებდა ყოველს ამ მზადებასა, თვითონ არაფერს ხელს არა ჰკიდებდა, ზიზღით ორიოდე სიტყვას გადუგდებდა ხოლმე თავის საქმროს და დედ-მამის ყოველს კითხვაზედ ამას ეუბნებოდა.
- რაც გენებოთ, იგი ჰქენით... მე აკი გითხარით, რომ თქვენი მორჩილი ვიქნები-მეთქი.
სადილს უკან, რომელზედაც მოწვეულნი იყვნენ სტუმრები ქორწინების მოწმად, ტიუსსოს ცოლმა მოურიდებლად სთქვა:
- ბატონებო, ჩვენ ძალიან დაღალული ვართ ამ ფაცაფუცისაგან, გთხოვთ ნება მოგვცეთ პატარა შევისვენოთ. აი, ხომ ჰხედავთ, საწყალს სესილს ისე უნდა ძილი, რომ მთელს საღამოს ხმაც არ ამოუღია და ხვალაც ადრე უნდა ავდგეთ.
ყველას გაეცინა. მეგობრულად გამოეთხოვნენ სახლის პატრონს და მეორე დღის ლხინი და სადილი რომ აგონდებოდათ, ტუჩებს ილოკდნენ. აწოწილი გუდარი, მეტის სახელით “ ჯაგლაგი ", მივიდა სესილთან და მოეხვია. ხოლო ქალმა ხელი ჰკრა და მოირიდა, ეშინოდა, რომ სხვა რამ უფრო უარესი კადნიერება არ გაბედოსო.
- ახლა რაო, სესილ? - უთხრა იმან, - მტკიცედ დაგიდვია თავი იმაზედ, რომ მე თავის დღეში ღიმილით არ შემომხედო?
- მე თქვენთვის მითქვამს, ბატონო გუდარ, რომ სიყრმითვე დაჩვეული ვარ დედ-მამის მორჩილებას და მას ვიქმ, რასაც ჩემს სასარგებლოდ ისინი დაინახვენ. რა გრძნობითა ვარ თქვენზე, ეს მე პირდაპირ მითქვამს თქვენთვის და არ დამიმალავს. თქვენ ჩემს ნათქვამს ყურს არ ათხოვებთ... თქვენ გასცემთ პასუხს ყოველს მასში, რაც მოხდება.
ბოროტმა ღიმილმა გაუმრუდა სახე ჯაგლაგსა და თვალებმა გამოუელვეს გაბრაზებით, ხოლო წუთის შემდეგ მხრები აიწია, სულელურად ჩაიცინა და სთქვა ძალად მოვლენილ მხიარულებით.
- სესილ, მე შენ პატარაობითვე გიცნობ, მახსოვს, რომ ყოველთვის თვითრჯული, ბუტია და ჟინიანი იყავ, მაგრამ მე იმნაირად დავუყვავებ და მოვუვლი ჩემს ლამაზს ცოლსა, ისეთის სიმდიდრით შევამკობ, რომ ახლანდელსთავის სიტყვებს შეინანებს... და მე შემიყვარებს.
ამ სიტყვებზედ ასეთის უცნაურის თვალით შეხედა ყმაწვილმა ქალმა, რომ გუდარმა წარბი შეიკრა.
ეს პატარა ამბავი მოხდა გარედ კარებთან და სტუმრები