ავტორისაგან ავტორისაგან
ტრადიციულად მოწყობილ საზოგადოებას თავისი განსაზღვრული წესრიგი აქვს. ხანდახან იმდენად დალაგებული და აწონილ-დაწონილია ყველაფერი, რთულია შებედო და გადაალაგო, მით უფრო, გადააფასო ღირებულებები, რომლებსაც გაუზრდიხარ, ჩამოუყალიბებიხარ და შენზეც დიდი გავლენა მოუხდენია, ღრმა კვალი დაუტოვებია. მხატვრულ ტექსტებს, სიტყვაკაზმულ ლიტერატურასა და ლიტერატურულ პროცესებს ტრადიციულობა ახასიათებს, თუმცა ნოვატორობაც, სიახლეც სწორედ მხატვრული ლიტერატურიდან მოდის. ლიტერატურის დეფინიცია, გენდერულად მარკირება, ქალი ავტორის საკითხის ცალკე გამოყოფა და შესწავლა თითქოს ეწინააღმდეგება ლიტერატურულ ტრადიციებსა და ნორმებს, ღალატობს ლიტერატურულ კანონებს, რომელთა მიხედვითაც ლიტერატურა ზოგადეროვნული და ზოგადადამიანურია, შესაბამისად, ზოგადგენდერულიც, თუმცა ლიტერატურულ პროცესებზე დაკვირვება, ისტორიული, სოციალური, კულტურული, ფილოსოფიური, ლიტერატურული და ლინგვისტური საკითხების შესწავლა ცხადყოფს, რომ ხშირ შემთხვევაში ქალი ავტორი ცალკე იდენტობას წარმოადგენს.
ჩემი ინტერესი ქალი ავტორის პრობლემის მიმართ თავიდან თითქმის გაუცნობიერებელი და შინაგანი, ქვეცნობიერი იყო. საკუთარი თავისთვისაც მიკითხავს: რატომ ქალი მწერალი? ან, არსებობს კი მწერალი ქალი, როგორც ცალკე ფენომენი? ამ კითხვაზე ჩემი პასუხი ყოველთვის დადებითი იყო, ესეც, ძირითადად, ინტუიციისა და სუბიექტური მიზეზების (პირველ რიგში, რადგან მეც ქალი ვარ) წყალობით. ქალი ავტორი, როგორც პრობლემა, აქტუალური გახდა ჩემთვის მაშინ, როდესაც პოსტსაბჭოთა ქართულ მწერლობასა და იდენტობის საკითხებზე ვმუშაობდი. შემდგომ კიდევ უფრო დამაინტერესა ქალი ავტორის საკითხმა, გენდერულად მარკირებულმა ლიტერატურამ, ფემინისტურმა და გენდერულმა დისკურსმა, ფემინისტურმა ლიტერატურის თეორიამ, გენდერულმა ლიტერატურის თეორიამ, გენდერულმა ლინგვისტიკამ.
ქალი ავტორი – ამ ტერმინზეც დიდხანს ვფიქრობდი, მარგინალური, არასრულფასოვანი დეფინიცია მწერლობისა თითქოს, ერთი მხრივ, მაბრკოლებდა და, მეორე მხრივ, შინაგანი, სუბიექტურად განწყობილი ლოგიკა მკარნახობდა, რომ სწორედ ამგვარად, ან მსგავსად მომენიშნა ჩემთვის საინტერესო ლიტერატურული საკითხები: ქალი ავტორი ისტორიულ და თანამედროვე ეპოქებში, ქალი ავტორი დასავლურ ლიტერატურულ გარემოში, ქალი ავტორი აღმოსავლეთში, ქალი ავტორი ფოლკლორში (ნართების ეპოსის მაგალითზე), ქალი ავტორი და ბიოგრაფიული ასპექტები, ქალი ავტორი ქართულ ლიტერატურაში.
ამ წიგნის საკვანძო საკითხია ქალთა ლიტერატურა, რომელსაც ბევრი რამ გამოარჩევს, ქალების შემოქმედება, რომელიც დიდხანს იკვალავდა გზას, რომელიც დიდხანს არ იყო დარწმუნებული საკუთარ თავში და რომელიც დიდხანს არ იყო და/ან არ არის აღიარებული. ჩემი კვლევის ობიექტია ქალი ავტორი და გენდერულად ყველაზე ნეიტრალურ გარემოშიც მისაღწევი თანასწორობა, ლაიტმოტივი, რომელიც მუდმივად ჩანს, მუდმივად ჟღერს – ხან ხმამაღლა და ძლიერად, ხან არასაჭიროდაც კი, ხანდახან იმდენად სუსტად, რომ მხოლოდ იგულისხმება, მაგრამ სწორედ იქ არის საჭირო მისი გაძლიერება.
ქალი ავტორის საკითხებზე მუშაობა კულტუროლოგიური, ლიტერატურის თეორიისა და ლინგვისტიკის თეორიის კუთხით, თავისთავად გულისხმობს გენდერულ დისკურსს. თავად ქალი ავტორის ცნება, საკითხის ამგვარად დაყენება უკვე გენდერულად მარკირებულ ლიტერატურას ნიშნავს. შესაბამისად, მწერლობა, რომლის დეფინიციაც მარგინალურად ხდება, თითქოს კარგავს თავის მთავარ დანიშნულებას, იყოს ზოგადგენდერული, ზოგადნაციონალური და ზოგადსაკაცობრიო. თუმცა გენდერულად მარკირებულობის შემთხვევაშიც, ვფიქრობ, ქალი ავტორის შემოქმედებას არანაირი ჩრდილი არ მიადგება.
მონოგრაფიაზე მუშაობამ დამარწმუნა, რომ ქალი ავტორის შესახებ კვლევები, როგორც ლიტერატურათმცოდნეობაში, ისე კულტუროლოგიაში, გენდეროლინგვისტიკაში, სოციოლოგიაში, მდიდარ და მყარ ნიადაგზე დგას. ასევე ნათლად დავინახე ისიც, რომ ქართული ლიტერატურის შესწავლა ქალი ავტორის შემოქმედების კუთხით სამომავლო საქმეა.
უნდა აღინიშნოს, რომ ქართულ ლიტერატურათმცოდნეობაში ჯერ კიდევ არ დამდგარა გენდერულად მარკირებული ლიტერატურის შესწავლისა და სწავლების საკითხი. დღემდე არ იკითხება სათანადო სალექციო კურსები უმაღლეს სასწავლებლებში. ვფიქრობ, ეს მონოგრაფია სამომავლოდაც კვალიფიციურ მეგზურობას გაუწევს ლიტერატურისა და გენდერის მკვლევრებს, ფართო აუდიტორიას.
ბუნებრივია, ერთი მონოგრაფია სრულყოფილად ვერ ასახავს და, მით უფრო, ვერ ამოწურავს ქალი ავტორის ირგვლივ არსებულ პრობლემატიკას, რომელიც განხილულია ლიტერატურულ, კულტუროლოგიურ, ლინგვისტურ და გენდერულ ჭრილში, დასავლური, აღმოსავლური და ქართული მწერლობის დისკურსებში. ავტორი სიამოვნებით მიიღებს ყველა საქმიან რჩევას, რეკომენდაციასა და შენიშვნას.
ჩუქება
