ქართული სკულპტურის საბაჟოსთან როდესაც გავიგეთ, რომ ბათუმში „ლასტებიანი კვერცხის“ დადგმა იგეგმებოდა, მაშინვე გადავწყვიტეთ, ბერლინიდან წიგნების მონუმენტი მოგვეპარა. მხოლოდ მისი ზომა გვიშლიდა ხელს. მოპარვა უფრო გვეადვილებოდა, ვიდრე მისი საქართველოში ტრანსპორტირება. მანამდე ვენის ცენტრალური პარკიდან იოჰან შტრაუსის გაქრობა გვქონდა განზრახული, ხოლო შტრაუსამდე მაქს ვებერი გვინდოდა მიუნხენიდან სამტრედიაში ჩამოგვეტანა.
ვებერი იმიტომ გადავიფიქრეთ, რომ მიუნხენს მსოფლიოში ცნობილი პიროვნების არც ერთი ძეგლი აღარ რჩებოდა. ამას დაერთო სამტრედიის მოსახლეობის გამოკითხვაც, სადაც მხოლოდ 0.01-მა პროცენტმა განაცხადა თანხმობა ქალაქში ვებერის დადგმის შესახებ. თანხმობის მიზეზს კი არავინ ამხელდა. ასე დასრულდა ჩვენს საყვარელ ქალაქებს შორის კომუნიკაციის გაბმის პატარა ოცნება.
შემდეგ ვენას მივადექით. კომპოზიტორ იოჰან შტრაუსის ძეგლი კიდევ უფრო მომცრო იყო. მისი მოთავსება მიკროავტობუსშიც კი შეიძლებოდა თავისი კვარცხლბეკიანად. შტრაუსი გორში უნდა აღმართულიყო სტალინის მაგიერ. იოსებ ჯუღაშვილის ჩამოხსნის საკითხი რეალურად პირველმა ჩვენ წამოვჭერით. გამოკითხვა ისევ ჩავატარეთ. მოსახლეობის 99.99% შტრაუსის იმპორტსა და ბელადის ჩამოგდებას უჭერდა მხარს. რასაკვირველია, ასეთი მაჩვენებელიც არ გვაძლევდა ხელს, რადგან უმცირესობაში დარჩენილი 0.01 პროცენტი უმრავლესობის ჯიბრით აუცილებლად მოიპარავდა ისედაც მოპარულ შტრაუსს და სადმე ქარელის რაიონის სოფელ მოხისში გადამალავდა.
ახალი სამიზნის საძიებლად დიდი ენერგია დაიხარჯა. ბევრი ვერსია იყო: იოჰან სებასტიან ბახი აიზენახიდან, კარლ ავგუსტი ან ალექსანდრ პუშკინი ვაიმარიდან, ასევე ვაიმარიდან შეიძლებოდა გოეთესა და შილერის ერთობლივი ძეგლის გატაცებაც, ხოლო იენაში ჰეგელისა და ფოიერბახის შესანიშნავი ბიუსტები გველოდა. ვერ გადავწყვიტეთ, რომელი აგვერჩია. ასეთ გასაჭირში დაგვასაჩუქრა ჩვენმა ისტორიულმა პრეზიდენტმა გიგანტური კვერცხებით, რაც თავის მხრივ ბათუმისთვის ჰქონდა გათვლილი. მისმა გადაწყვეტილებამ დაგვაჩქარა და ახალი ფიგურის ობიექტიც უმალ გვაპოვნინა. ვივარაუდეთ, რომ რაკიღა დამსვენებლებიც და ადგილობრივებიც უშინაარსო კვერცხს უნდა შეგუებოდნენ, წიგნების მონუმენტს მით უმეტეს შეეგუებოდნენ. კონცეპტუალურად ეს ორი ძეგლი საპირისპირო პოლუსებზე დგანან: კვერცხი, რომელიც ქართულ სივრცეში არც სალანძღავ სიტყვას აღნიშნავს, და თუკი „ლაყეს“ დავუმატებთ, პირდაპირ მიანიშნებს ინტელექტუალურ განუვითარებლობაზე, ანუ ეგრეთ წოდებულ უჭკუობაზე, და წიგნები, რომელიც თვითონ განათლებისა და ინტელექტის სიმბოლოა. გარდა ამისა მონუმენტი გერმანული ლიტერატურისა და ფილოსოფიის ისტორიას განასახიერებდა და მასზე ჩამოწერილი გვარებითაც კი მოხიბლავდა ადამიანს. ამ კრიტერიუმების გათვალისწინებით ვიტოვებდით იმედს, რომ დამთვალიერებლები უჭკუობას ჭკუას ამჯობინებდნენ.
ჩვენ არ ვყოფილვართ სკულპტორები, რომ საქართველოსთვის ახალი და ლამაზი ძეგლი შეგვექმნა. სამაგიეროდ, ჩვენ ვიყავით საუკეთესო ქურდები, წარმატებულად ვიპარავდით და ვცდილობდით სამშობლოსაც მცირედით დავხმარებოდით.
სასწრაფოდ ვეწვიეთ ბერლინს და მიმდებარე ტერიტორიის შესწავლას შევუდექით. მონუმენტი ცენტრალურ ადგილას, ჰუმბოლდტის უნივერსიტეტის წინ იდგა და ყველა გამვლელ-გამომვლელი თუ ფეხბურთის გულშემატკივარი მას ათვალიერებდა. საქმეს ართულებდა ერთ-ერთ წიგნზე ამოტვიფრული მარქსის გვარიც. დარწმუნებული არ ვიყავით, რომ მის სახელს ქართული ინტელიგენცია და მთავრობა ასე მარტივად მიიღებდა. ბოლო ხანს სულ მისი ლანძღვა ისმოდა, თორემ ტურისტებს არც მარქსი აინტერსებდათ და არც კვერცხი. ბოლოს ეს პრობლემა გამოვრიცხეთ, რადგან მარქსის გარდა მონუმენტზე კიდევ თექვსმეტი გვარი ეწერა და ამ ერთს რამენაირად გადაწონიდა.
ისევ მთავარ პრობლემაზე ფიქრმა შეგვიპყრო.ვთქვათ, ძეგლი ძირში მოვხერხეთ და შეუმჩნევლად გავაპარეთ, ეს ამხელა ცათამბჯენი რითი უნდა წაგვეღო საქართველოში, წარმოდგენა არ გვქონდა. არც სატვირთო მანქანაში ჩაეტეოდა და არც კონტეინერში. ერთადერთი გამოსავალი გემი იყო, რომლის მთელი გემბანიც ჩვენს ნაქურდალს ცალკე დაეთმობოდა.
ახლა მეორე პრობლემამ იჩინა თავი: ვინ გამოგვიყოფდა „ექსკლუზიურად“ გემს ისე, რომ ცეცხლის ფასი არ მოეთხოვა, ან ჩვენ როგორ უნდა დაგვემალა ამხელა მონუმენტი, რომ ვიღაცებს ზედმეტი შეკითხვები არ დაესვათ და ჩვენი ქმედების უკანონობაში ეჭვი არ შეჰპარვოდათ. მერე ისიც გაგვახსენდა, რომ გემით წამოღება იტალიიდან ვერ მოხერხდებოდა. ათას ხუთას კილომეტრზე თრევას ისევ ჰამბურგამდე მიტანა გვერჩივნა, მაგრამ ჰამბურგის პორტიდან გამგზავრების შემთხვევაში მეორე წინააღმდეგობას ვერ ავცდებოდით, რომელიც, თავის მხრივ, კიდევ ორ პრობლემად იყოფოდა: პირველი ის, რომ გერმანული პორტიდან გაძვრენა უფრო გაჭირდებოდა, ვიდრე მაგალითად ანკონადან, საიდანაც ყველაფერი მიჰქონდათ ნებისმიერი მიმართულებით და არც არავინ კითხულობდა, რა და სად მიჰქონდათ. თანაც იტალიიდან გასვლას ის უპირატესობა აქვს, რომ მოკლე გზით ქვემოდანვე შევცურდებოდით ბოსფორში და მალე საქართველომდეც მოვაღწევდით, ხოლო ჰამბურგის გეოგრაფიული ადგილმდებარეობის გამო ჩრდილოეთიდან ბალტიის ზღვისკენ უნდა დავძრულიყავით, შემდეგ დასავლეთისკენ აგვეღო გეზი და ატლანტის ოკეანეში გადავსულიყავით, დასავლეთ ევროპისთვის გარს შემოგვევლო, გიბრალტარიდან ხმელთაშუა ზღვაში შეგვეცურა და თითქმის მთელი ზღვა გადაგვესერა, რომლის შემდეგაც ბოსფორს ან მივაღწევდით, ან არა. მით უმეტეს, რომ ბოსფორიდანაც შავი ზღვა იყო გასავლელი. რაც შეეხება მეორე პრობლემას, ამდენ პროცედურას იმდენი დრო დასჭირდებოდა, რომ ლასტებიანი კვერცხის დადგმას დაგვასწრებდნენ, რომელსაც
ჩუქება
