წმიდისა სამებისათვის საკითხავი, თქუმული წმიდისა მამისა ჩუენისა გრიგოლ ნოსელისაჲ წმიდისა სამებისათჳს, რომელსა შინა მოიჴსენებს აბრაჰამს
ვითარცა-იგი შეემთხუევის ხილვისმოყუარეთა, რაჟამს-იგი მრავალფერთა ყუავილთა მიერ აღსავსეთა ველთა მიემთხჳნენ, რომელთა-იგი პირად-პირადი შუენიერებაჲ და ზოგადი ჰაეროვნებაჲ ერთისა რაჲსმე მათგანისა განცდად არა შეუნდობს, და ესრეთ, ყოველთა მიმართ რაჲ განავრცინ ხილვისმოყუარე იგი გულისთქუმაჲ, ყოველთაგანვე სწორებით გამოეჴუნიან, ესევითარივე სახე შეემთხჳა გონებასაცა ჩემსა ყუავილოვანსა მას წერილთასა მიხედვითა, რამეთუ პირად-პირადი იგი შუენიერებაჲ ძალისა მათისაჲ სწორებით მიზიდვითა სულისაჲთა მიმოაკუეთებს სურვილსა ჩემსა და დაუდგრომელ ჰყოფს, რამეთუ სწორთა შორის არა ადვილ არს უაღრესისა პოვნაჲ.
რამეთუ იხილე-ღა, თუ ვითარ ბრწყინვენ დიდისა დავითის წინაჲსწარმეტყუელებათა ყუავილნი! და კუალად, თუ ვითართა ყუავილთა სამოთხისათა ფეროვნებასა მოგუფენს მოციქული და ქრისტეს მიერითა სულნელებითა აღგუავსებს! ხოლო სახარებისა ველთა ყუავილთა ვინმცა უძლო სიტყჳთ აღრაცხუად, ანუ თუ რომელმანცა გონებამან წარმოაჩინნა!
ვინაჲცა კეთილად ვჰგონებ, რაჲთა ჟამსა ამას მოვიჴსენო სიტყუაჲ იგი იგავთაჲ, რომელსა გუამცნებს, რაჲთა მივემსგავსნეთ ფუტკარსა, რომელი-იგი დაღაცათუ ძალითა უძლურ არს, არამედ სიბრძნე მისი იქების წერილთა შინა (ზირ. 11.3), და არასადა ვის უხილავს იგი, ვითარმცა ყოველივე ყუავილი სრულებით მოეკრიბა მას, და ზურგითა აღტჳრთულსა სკისა მიმართ მიეღო. არამედ წულილსა მას და მტუერისსახესა ყუავილისა ფურცელთა შინა მდებარესა ძალსა ფრთეთა მიერ და პირისა და ფერჴთა შეკრებულსა წარიღებს, და ესრეთ შურების სიბრძნითა სავსესა მას ნაშრომსა თჳსსა; და ექუსკედელთა მათ და არა მართლმოზავებულთა საუნჯეთა თაფლისათა აღჰმართებს და ფრთეთა სილბოჲსა და სიწყლტოჲსა მიერ მოაწრფელებს შენადგამთა მათთა და კედელთა, და შინაგან თაფლითა აღავსებს, რომელი-იგი პატიოსან არს და საწადელ მდიდართა და გლახაკთა, და ვიდრე მეფეთამდეცა მიიწევის პატიოსნებაჲ სიტკბოებისა მისისაჲ, სიტყჳსაებრ სოლომონისა (იგავნი 6.8).
აწ უკუე, რაჲთა ჩუენიცა ესე გოლეული ეგრეთვე პატივცემულ იყოს, და ნუუკუე და უმეტესცა, მადლი ლოცვისაჲ თანაშემწე-ვიყოთ და სულიერი ესე თაფლი გონიერად შევანელოთ, რაჲთა ყოველსა ეკლესიასა სწორებით აღმაშენებელ ექმნეს და ჩუენ და თქუენ ზოგებით მოვიღოთ სასყიდელი, რამეთუ ზოგადი არს შესაძინელი ესე. და რაჟამს ლოცვითა თქუენითა წარემართოს სიტყუაჲ ჩუენი, უმეტესი მადლი თქუენ მიგენიჭების, ვითარცა-იგი ქველისსაქმისა მიმცემელსა უაღრესი მადლი მიაქუს, ვიდრეღა მიმღებელსა ქველისსაქმისასა.
წმიდაჲ უკუე სახარებაჲ ძუელთა თხიერთა ახლისა ღჳნისა შთასხმად აყენებს (მათე 9.17; მარკ. 2.22; ლუკა 5.37). და ნუუკუე აწინდელსაცა ამას ჟამსა მოასწავებდა იგავით, რამეთუ ახალწნეხილი ღჳნოჲ ბუნებითისა მის ნოტიობისა მდუღარებითა აღსავსე არს ქარითა, და ესრეთ, დუღილისა მიერ აღძრული, ნივთსა მას ბიწიანსა პერულად აღაფქურევს და განჰლევს. და ვითარ ჩემი სიტყუაჲ ჰგონებს, ესე სხუაჲ არარაჲ არს, არამედ სწავლაჲ და მოძღურებაჲ სულისა წმიდისაჲ, სიტყჳსაებრ სამოციქულოჲსა, რამეთუ იტყჳს, ვითარმედ: ” სულითა მდუღარე იყვენით ” (ჰრომ. 12.11). რომელსა-იგი დაძუელებულნი და ურწმუნოებითა განბძარულნი თხიერნი დატევნად ვერ შემძლებელ არიან, არამედ განსთქდებიან მაღალთა მათ მოძღურებათა სიმტკიცითა. და რაჟამს აღმატებული რაჲმე სიღრმე სწავლათა სულისათაჲ შეესმას სასმენელთა მათთა, განიპებიან, და იგინიცა წარწყმდებიან და მადლსა მასცა სულისა წმიდისასა უჴმარ ჰყოფენ, რამეთუ ბოროტისმოქმედსა სულსა სიბრძნე არა შევალს, ვითარცა წერილ არს (სიბრძნე 1.4) .
და უკუეთუ გნებავს, შემინდვეთ მე მიმსგავსებად ჩუეულებასა გლახაკთასა, რამეთუ იგინიცა ტაბლასა რაჲ მდიდართასა მიემთხჳნენ, ნეშტითა მით და ნამეტნავითა მრავალჟამ იზარდებიან. და ეგრეთვე მეცა, გუშინ მდიდრად დაგებულისა მის ტრაპეზისაგან ძალისაებრ ჩემისა სანუკვარი სიტყჳსაჲ შევჰმზადო, და დღენდელი ესე წინადაგებული მის მიერ შევანელო, და შემოკრებულთა ამათ სერი შეუმზადო.
და რაჲ-მე იყო გუშინდელისა მის სერობისაგან ნეშტი და განულევნელი? - ესე იგი არს, რომელი-იგი საქმისაგან მოციქულთაჲსა აღმოვიკითხეთ - ათინას მისლვაჲ პავლესი (საქმე 17. 15-33), და ვითარ-იგი კერპთმსახურ იყო ქალაქი იგი და ბომონთა მიმართ აღბორგებულ, და ვითარ-იგი სულსა წმიდასა ნეტარისა პავლეს შორის ეძჳნებოდა და განმწარდებოდა, და ვითარცა ღუარი მძაფრი, სულსა შინა მოციქულისასა შეიწრებული, ღელვიდა, რამეთუ არა ჰპოვებდა უღირსთა მათ მიმართ განსლვასა. ვინაჲცა სტოჲსაგანთა მათ და ეპიკურელთა ფილოსოფოსთა შებმა-უყო და არიოპაგედ მივიდა, და მათისავე ჩუეულებისაგან ღმრთისმეცნიერებად მოიყვანნა, რამეთუ ბომონისა მიერ და ზედაწერილისა დასაბამი სიტყჳსაჲ მოიღო.
ხოლო რაჲსათჳს მოვიჴსენე წარკითხული ესე საკითხავი? - რამეთუ აწცა არიან მსგავსნი მაშინდელთა მათ ათინელთანი, რომელთა-იგი სხუად არარად მოეცალების, გარნა სიტყუათ რასმე და სმენად უახლესსა (საქმე 17.21), - გუშინდელნი და დღევანდელნი მზარეულთა და მეპურეთა შვილნი და სხუათა მათ შეურაცხთა ჴელოვნებათა შექცეულნი და ნუუკუე მონანიცა და განდევნილნი და ანუ თუ ლტოლვილნი მონებისაგან,
ჩუქება
