პროლოგი "Rever, c´est le bonheur;
Attendre, c´est la vie".((ფრანგ.) ოცნება ბედნიერებაა. მათი ასრულების მოლოდინი – ცხოვრება.)
ვიქტორ ჰიუგო
– აგერ, ღორი დარბის! – დავიდ დე ფრინდმა დიდ ოთახში ფანჯარა გამოაღო, რომ უკანასკნელად შეევლო თვალი მოედნისთვის, სანამ სამუდამოდ დატოვებდა ამ ბინას. სწორედ მაშინ დაინახა ღორი. სენტიმენტალური ადამიანი არ გახლდათ. სამოცი წელი იცხოვრა აქ, სამოცი წელი გასცქეროდა ამ მოედანს, ახლა კი ცხოვრების ეს ეტაპიც მთავრდებოდა. სულ ეს იყო. ეს გახლდათ მისი საყვარელი გამოთქმა, რაც უნდა მოეყოლა, მოეთხრო, ემტკიცებინა, ორ თუ სამ წინადადებას იტყოდა და დასძენდა: "სულ ეს იყო". ეს ფრაზა წარმოადგენდა მისთვის ნებისმიერი მომენტის თუ ცხოვრების მონაკვეთის ლეგიტიმურ შეჯამებას. გადაზიდვის ფირმას უკვე მოეკრიფა მისი მცირეოდენი ავლა-დიდება, რომელიც ახალ მისამართზე გადაჰქონდა. ავლა-დიდება – რა უცნაური სიტყვაა, თუმცა, ეს სიტყვა მასზე არ მოქმედებდა. შემდეგ იმ ფირმის ბიჭები მოვიდნენ, ნარჩენებისგან რომ ასუფთავებენ ბინას, ყველაფერი გადაყარეს, მარტო ის კი არა, რაც ლურსმნით არ იყო მიჭედებული, არამედ ყველაფერი – ლურსმნებიანად ამოგლიჯეს, დაშალეს, გაზიდეს, სანამ ბინა ჩასაბარებლად სუფთა მდგომარეობამდე არ მოაწესრიგეს – ასე ამბობენ ხოლმე. დე ფრინდმა ყავა მოიდუღა, ქურა ჯერ კიდევ იდგა და ესპრესოს ავტომატიც იქვე იყო, ბიჭებს ადევნებდა თვალს, ცდილობდა, ფეხებში არ გაბლანდვოდა, კიდევ დიდხანს ეჭირა ხელში ყავის ცარიელი ფინჯანი, ბოლოს ნაგვის ურნაში გადაუძახა. შემდეგ ბიჭები წავიდნენ, ბინა დაცარიელდა. ჩასაბარებლად სუფთა მდგომარეობა. სულ ეს იყო. უკანასკნელად გაიხედა ფანჯარაში. ქვევით ვერაფერი დაინახა ისეთი, რაც მანამდე არ ენახა, ახლა კი ამ ბინიდან გადადიოდა, რადგან ახალი დრო დგებოდა – და უცებ თვალი მოჰკრა... მართლაც – ქვევით ღორი დარბოდა! შუაგულ ბრიუსელში, სენ-კატრინში. ალბათ დე ლა ბრეს ქუჩიდან მოვარდნილიყო, სახლის გასწვრივ სამშენებლო ბარიერთან მირბოდა, დე ფრინდი ფანჯარაში გადაიხარა და დაინახა, როგორ აუქცია გვერდი ღორმა დუ ვიე მარშე ო გრენის ქუჩის კუთხეში გამვლელებს და კინაღამ როგორ შეუვარდა ტაქსის.
კაი-უვე ფრიგე უეცარი დამუხრუჭების ბიძგისგან საზურგეს მიაწყდა. სახე მოემანჭა. აგვიანებდა. ნერვები აეშალა. ახლა რაღა ხდებოდა? მართლა კი არ აგვიანებდა, მაგრამ დიდ მნიშვნელობას ანიჭებდა, შეთანხმებულ შეხვედრაზე ყოველთვის ათი წუთით ადრე მისულიყო, განსაკუთრებით წვიმიან დღეებში, რათა საპირფარეშოში შესვლა და თავის მოწესრიგება მოესწრო, სანამ ის მოვიდოდა, ვისაც ხვდებოდა. წვიმაში დასველებული თმა, დაორთქლილი სათვალე შეემშრალებინა.
– ღორი! დაინახეთ, მუსიე? – დაიყვირა ტაქსის მძღოლმა, – კინაღამ ბორბლებში ჩამიხტა! საჭეზე ბოლომდე გადაიზნიქა, – აი! აი! ხედავთ?
ახლა ღორი კაი-უვე ფრიგემაც დაინახა. ხელის ზურგით ფანჯარა გაწმინდა, პირუტყვი მანქანის გვერდით მირბოდა, სველი ტანი ჭუჭყიან ვარდისფრად ულაპლაპებდა ქუჩის ფარნების შუქზე.
– მოვედით, მუსიე! უფრო ახლოს ვერ მივუდგები. წარმოგიდგენია? კინაღამ ბორბლებში ჩამივარდა ღორი! ბედი გვქონია! სხვა რა მეთქმის!
ფენია ქსენოპულო რესტორან "მენელაეში" დიდი ფანჯრის გასწვრივ პირველივე მაგიდასთან იჯდა, იქიდან კარგად მოჩანდა მოედანი. ბრაზობდა, ადრე მოუწია მოსვლა. ასე მომლოდინე რომ ვზივარ, საკუთარ თავში დაურწმუნებლობის შთაბეჭდილებას დავტოვებ, ის როცა მოვაო. ნერვიულობდა. შეეშინდა, წვიმის გამო საცობები იქნება და გზას მეტ ხანს მოვუნდებიო. ახლა კი იჯდა და უკვე მეორე უზოს შეექცეოდა. მიმტანი აბეზარი ბზიკივით დასზუზუნებდა თავზე. ფენია ჭიქას მიაშტერდა და თავს უბრძანა, ხელი არ ახლოო. მიმტანმა ცივი წყლით სავსე გრაფინი დაუდგა. შემდეგ კი ზეთისხილი პატარა თეფშით – და თქვა: – ღორი!
– ბატონო? – ფენიამ თავი ასწია და შეამჩნია, როგორი მონუსხული გასცქეროდა მიმტანი მოედანს და მანაც დაინახა, ღორი რესტორნისკენ მორბოდა, სასაცილოდ მოკუნტრუშებდა, წინ და უკან მოხტუნავე მოკლე ფეხუნებით მოაგელვებდა მრგვალ, მძიმე სხეულს. ფენიას ჯერ ძაღლი ეგონა, ერთი იმ საზიზღარი ცხოველთაგანი, ქვრივები რომ ხეთქავენ ხოლმე ჭამით, მაგრამ არა, მართლაც ღორი აღმოჩნდა! წიგნებში რომ ხატავენ, ისეთი. დაინახა დინგი, ყურების ლარივით სწორი კონტურები, ასე უხატავენ ღორს ბავშვებს, მაგრამ ეს ცხოველი საშინელებების წიგნიდან გადმომხტარს ჰგავდა. გარეული ტახი ვერ იქნებოდა, ბინძური, მაგრამ აშკარად შინაური ვარდისფერი ღორი გახლდათ. იყო რაღაც შეშლილი მასში, რაღაც შიშის მომგვრელი. ფანჯარაზე წვიმა მოწვეთავდა, ფენია ქსენოპულომ ბუნდოვნად დაინახა, როგორ დაამუხრუჭა უცებ ღორმა გამვლელების წინ, ფეხები გაჭიმა, გასრიალდა, გვერდზე გახტა, ფეხი მოეკეცა, მაგრამ გასწორდა და უკან გააჭენა, ამჯერად სასტუმრო "ატლასისკენ". სწორედ ამ მომენტში გამოვიდა სასტუმროდან რიჩარდ ოსვიეცკი. ჯერ კიდევ ლიფტიდან გამოსვლისას, სასტუმროს ფოიეშივე წამოიფარა თავზე ქურთუკის კაპიუშონი და წვიმაში გავიდა ზომიერად ჩქარი ნაბიჯით, არ უნდოდა, ვინმეს თვალში მოხვედროდა. მის ბედად, წვიმდა
ჩუქება
