წინასიტყვაობა აქ გამოქვეყნებული აზრები იმ ფილოსოფიურ ძიებათა შედეგია, რომლებითაც უკანასკნელი თექვსმეტი წლის განმავლობაში გახლდით დაკავებული. ისინი მრავალ საკითხს მოიცავს: „ მნიშვნელობის “ ცნებას, შემეცნებას, წინადადებას, ლოგიკას, მათემატიკის საფუძვლებს, ცნობიერების მდგომარეობასა და მრავალ სხვას. ეს აზრები მე მცირე შენიშვნების, მოკლე აბზაცების ფორმით ჩავწერე. ზოგ ადგილას ისინი ერთი და იგივე საგნის შესახებ მსჯელობის შედარებით გრძელ ჯაჭვს ქმნიან, სხვაგან კი მათი შინაარსი სწრაფად იცვლება, გადადის რა ერთი სფეროდან მეორეზე. თავიდანვე მქონდა სურვილი, ყველა ასეთი აზრი ერთ წიგნად გამეერთიანებინა, რომლის ფორმა სხვადასხვა დროს სხვადასხვაგვარად წარმომიდგებოდა. არსებითად ის მეჩვენებოდა, რომ აზრები მასში ერთი საგნიდან მეორეზე ბუნებრივი და უწყვეტი თანმიმდევრობით გადასულიყო.
ჩემი შედეგების ერთ მთლიანობად შერწყმის რამდენიმე წარუმატებელი მცდელობის შემდეგ მივხვდი, რომ ამას ვერასოდეს შევძლებდი; რომ საუკეთესო იქიდან, რის დაწერასაც შევძლებდი, მაინც ფილოსოფიურ შენიშვნებად დარჩებოდა; რომ, როგორც კი დავაპირებდი მეიძულებინა ჩემი აზრები, მიუხედავად ბუნებრივი მიდრეკილებისა, ერთი მიმართულებით წასულიყვნენ, ისინი მალე ღარიბდებოდა. ეს, რასაკვირველია, თავად კვლევის ბუნებასთან იყო კავშირში. სწორედ ის გვაიძულებს ვიმოგზაუროთ აზრის ვეებერთელა სამყაროში, გადავჭრით რა მას სიგრძივ და განივ ყველა მიმართულებით. ამ წიგნში წარმოდგენილი ფილოსოფიური შენიშვნები თითქოს მრავლობით პეიზაჟთა მონახაზია, რომელიც ხანგრძლივი და უთავბოლო მოგზაურობის დროს შეიქმნა. ამასთან, ერთსა და იმავე ან თითქმის ერთსა და იმავე პუნქტთან სხვადასხვა მიმართულებიდან მიახლოვებისას, თითქოს თავიდან, ახალი ჩანახატები კეთდებოდა. მრავალი მათგანი არასწორადაა შესრულებული ან არასახასიათოა, სავსეა სუსტი ფერმწერის ცოდვა-ნაკლით. მაგრამ მათი დაწუნების შემდეგ რჩება საკმაო რაოდენობა ფრიად მისაღები ესკიზებისა, რომლებიც უნდა მოწესრიგდეს, ხშირად კი გარშემოიჭრას კიდეც, რათა ლანდშაფტის ხილული სურათი წარმოგვიდგინოს. ამგვარად, ჩემი წიგნი, არსებითად, მხოლოდ ალბომია.
უკანასკნელ დრომდე წინააღმდეგი ვიყავი აზრისა, სიცოცხლეშივე გამომეცა ჩემი წიგნი. თუმცა, დროდადრო ეს აზრი ფეთქავდა ჩემში, უპირველეს ყოვლისა იმ მიზეზით, რომ მე ვრწმუნდებოდი: დასკვნები, რომლებსაც მე ლექციებში, ხელნაწერებში, მსჯელობისას გადმოვცემდი, ფართო მიმოქცევაში ძლიერ დამახინჯებული, მეტ-ნაკლებად განზავებული და შეკვეცილი ფორმით ხვდებოდა. ეს მოქმედებდა ჩემს თავმოყვარეობაზე, მისი დაშოშმინება კი დიდ ძალისხმევად მიღირდა.
ოთხი წლის წინ მომეცა საბაბი, ჩემი პირველი წიგნი ( „ ლოგიკო-ფილოსოფიური ტრაქტატი “ ) გადამეკითხა და მისი იდეები განმემარტა. უეცრად მეწვია აზრი, რომ საჭირო იქნებოდა ჩემი ძველი და ახალი იდეები ერთად გამომექვეყნებინა; რომ მხოლოდ ასეთი სახის ურთიერთდაპირისპირებაში და ჩემი უწინდელი აზრების ფონზე შეიძლებოდა ამ იდეების მართებული განმარტება.
ხელახლა მოვკიდე რა ფილოსოფიას ხელი თექვსმეტი წლის წინ, იძულებული გავხდი მეღიარებინა, რომ ჩემი პირველი წიგნი სერიოზულ ხარვეზებს შეიცავდა. ამ ხარვეზების გაგებაში იმ ზომით, რასაც მე თავად რთულად თუ შევძლებდი, დამეხმარა ჩემი იდეების კრიტიკა ფრენკ რამსის მიერ, რომელთან ურიცხვ საუბარში განვიხილე ისინი არაერთხელ მისი ცხოვრების ორი უკანასკნელი წლის განმავლობაში. კიდევ უფრო მეტად, ვიდრე ეს მძლავრი და უკომპრომისო კრიტიკა იყო, დამეხმარა უნივერსიტეტის პროფესორის, ბ-ნ ფ. სრაფის შენიშვნები, ვინც მრავალი წლის განმავლობაში იყო დაკავებული ჩემი აზრების ანალიზით. ამ მასტიმულირებელ ზემოქმედებას უნდა ვუმადლოდე მე ჩემი ქმნილების ყველაზე თანმიმდევრულ იდეებს.
ის, რასაც მე აქ ვაქვეყნებ, კავშირშია, და ამის არაერთი მიზეზი არსებობს, იმასთან, რასაც დღეს წერენ სხვები. რამდენადაც ჩემს შენიშვნებზე არ არის დასმული ბეჭედი, რომელიც ჩემს ავტორობას დაადასტურებდა, მომავალში მე ვერაფრით განვაცხადებ მათზე უფლებას, როგორც ჩემს საკუთრებაზე.
გამოსაქვეყნებლად წარმოვადგენ მათ წინააღმდეგობრივი გრძნობებით. არ არის გამორიცხული, რომ ამ ნაშრომმა, მისი არასრულყოფილებისა და ჩვენი პირქუში დროის გათვალისწინებით, სინათლე შეიტანოს ამა თუ იმ გონებაში. თუმცაღა, ეს ნაკლებად სავარაუდოა. საკუთარი ნაწარმოებით მე არ ვცდილობ სხვებს ავარიდო აზრის ძალისხმევა. სხვა რამ მსურდა: წამეხალისებინა სხვა, რამდენადაც ეს შესაძლებელი იქნებოდა, დამოუკიდებელი აზროვნებისკენ.
ბედნიერი ვიქნებოდი, შემექმნა კარგი წიგნი. ასე არ მოხდა. მაგრამ დრო, როდესაც მის გაუმჯობესებას შევძლებდი, წასულია.
ჩუქება
