პოლიტიკური ლიბერალიზმი მას შემდეგ, რაც ე.წ. აბსოლუტური მონარქიის სასმისი სრულად დაიშრიტა, მეთვრამეტე საუკუნის ადამიანებმა გააცნობიერეს, რომ მათ სასმელს ადამიანისთვის შესაფერისი გემო არ ჰქონდა - ზედმეტად ცხადად გააცნობიერეს, რათა ახალი სასმისი მოეთხოვათ; და ვინაიდან, ასე თუ ისე, ჩვენი მამები „ ადამიანები “ იყვნენ, მათაც ისურვეს, რომ ასეთებად ყოფილიყვნენ მიჩნეულნი.
ვინც ჩვენში ხედავს რაიმეს, გარდა ადამიანისა, მასში ჩვენ ასევე ვერ დავინახავთ ადამიანს, არამედ დავინახავთ არა-ადამიანს და დავხვდებით, როგორც ანტი-ადამიანს. მეორეს მხრივ, მას, ვინც ჩვენში ადამიანს აღიარებს და დაგვიცავს არაადამიანური მოპყრობის საფრთხისგან, ჩვენ პატივს ვცემთ, როგორც მცველსა და მფარველს.
მაშ, ერთად დავდგეთ და ერთმანეთში დავიცვათ ადამიანი; ერთად დგომაში აღმოვაჩენთ აუცილებელ უსაფრთხოებას, ხოლო ჩვენში, ერთად მდგომებში, მათ გაერთიანებას, ვინც აცნობიერებს საკუთარ ადამიანურ ღირსებას და ერთად დგას, როგორც „ ადამიანი “ ; ჩვენი ერთად დგომა არის სახელმწიფო; ჩვენ, ვინც ერთად ვდგავართ - ხალხი.
ხალხის ანუ სახელმწიფოს სახით ერთად დგომაში ჩვენ მხოლოდ ადამიანები ვართ. როგორ გამოვავლენთ საკუთარ თავს სხვა ურთიერთობებში, როგორც პიროვნებები, და რომელ პიროვნულ მისწრაფებებს დავემორჩილებით, სრულად ჩვენი პირადი ცხოვრების საქმეა. ჩვენი საჯარო ანუ სახელმწიფო ცხოვრება წმინდად ადამიანურია. ყოველივე არა-ადამიანური ანუ „ ეგოისტური “ , რაც ჩვენთვისაა დამახასიათებელი, დეგრადირდება „ პიროვნულ ნივთიერებამდე “ და ჩვენ შეგვიძლია სახელმწიფო ცალსახად გავმიჯნოთ „ სამოქალაქო საზოგადოებისგან “ , რაც „ ეგოიზმის “ მოქმედების არეალს წარმოადგენს.
ჭეშმარიტი ადამიანი ყოველთვის ხალხია, თუმცა ინდივიდუალი - ეგოისტი. შესაბამისად, ჩამოიგლიჯეთ ინდივიდუალობა ანუ იზოლირებულობა, რაშიც ეგოისტური უთანასწორობა და უთანხმოება ბინადრობს, და საკუთარი თავი სრულად ჭეშმარიტ ადამიანს - ხალხს ანუ სახელმწიფოს მიუძღვენით. შემდეგ მიიღებთ ადამიანის წოდებას და ყველაფერს, რაც ადამიანისაა; სახელმწიფო, ჭეშმარიტი ადამიანი მოგანიჭებთ იმას, რაც მას ეკუთვნის, და მოგანიჭებთ „ ადამიანის უფლებებს “ . ადამიანი მოგანიჭებთ მის უფლებებს!
ასეთია ბურჟუაზიის შეხედულება.
ბურჟუაზია არაფერია, თუ არა აზრი, რომ სახელმწიფოა, ბოლოს და ბოლოს, ჭეშმარიტი ადამიანი, ხოლო ინდივიდის ადამიანური ღირსება სახელმწიფოს მოქალაქედ ყოფნაში მდგომარეობს. კარგ მოქალაქედ ყოფნაში ეძიებს იგი უღრმეს პატივისცემას. ამის მიღმა მან არაფერი იცის უფრო დიადი, ვიდრე ყველაზე მოძველებული „ იყავი კარგი ქრისტიანი “ .
ბურჟუაზია პრივილეგირებულ კლასებთან ბრძოლაში განვითარდა, ვინც ქედმაღლურად უწოდებდა მას „ მესამე ფენას “ და ნაძირლებთან აიგივებდა. სხვა სიტყვებით, იმ დრომდე სახელმწიფო ცნობდა კასტას. კეთილშობილი ადამიანის ვაჟს აირჩევდნენ თანამდებობაზე, რომელზეც ბურჟუაზიის ყველაზე გამორჩეული წარმომადგენელი ფუჭად გამოაცხადებდა პრეტენზიას. სამოქალაქო განცდა აჯანყდა ამის წინააღმდეგ. აღარავითარი განსხვავება, არავითარი პრივილეგიები პიროვნებებს, არანაირი სხვაობა კლასებს შორის! დაე, ყველა გათანაბრდეს. არა კერძო ინტერესი უნდა იქნას მიზნად დასახული, არამედ ყველას საერთო ინტერესი. სახელმწიფო უნდა იყოს თავისუფალ და თანასწორ ადამიანთა ერთობა, თითოეულმა კი საკუთარი თავი „ ყველას კეთილდღეობას “ უნდა მიუძღვნას, უნდა განზავდეს სახელმწიფოში, აქციოს სახელმწიფო საკუთარ იდეალად და დასასრულად. სახელმწიფო! სახელმწიფო! ასე ღრიალებს საზოგადოება, მას შემდეგ კი ადამიანები „ სახელმწიფოს სწორი ფორმის “ , საუკეთესო კონსტიტუციის და, ამგვარად, სახელმწიფოს საუკეთესო კონფეცფიის ძიებას შეუდგნენ. სახელმწიფოს შესახებ ფიქრებმა გულები დაიპყრო და ენთუზიაზმი გააღვიძა. ამ პროზაული ღმერთის მსახურებისთვის ახალი ღვთისმსახურება და თაყვანისცემა იქნა შემოღებული. ეს რეალური პოლიტიკური ეპოქის გარიჟრაჟი იყო. სახელმწიფოს ანუ ხალხის სამსახური უზენაეს იდეალად იქცა, სახელმწიფოს ინტერესი - უზენაეს ინტერესად, სახელმწიფო სამსახური (რისთვისაც სრულებით არ იყო საჭირო ყოფილიყავი ოფიციალური პირი) - უდიდეს პატივად.
შემდეგ კერძო ინტერესები და პიროვნებები შიშმა აიტანა, ხოლო სახელმწიფოსთვის მსხვერპლად შეწირვა შიბოლეტად[1] იქცა. ადამიანმა უარი უნდა თქვას საკუთარ თავზე და მხოლოდ სახელმწიფოსთვის იცხოვროს. მან „ უანგაროდ “ უნდა იმოქმედოს, სარგებლის მოსატანად არა საკუთარი თავის, არამედ სახელმწიფოსთვის. შედეგად ეს უკანასკნელი იქცა ჭეშმარიტ პიროვნებად, რომლის წინაშე ინდივიდუალური პერსონა იკარგება; მე კი არ ვცხოვრობ, არამედ ის ცხოვრობს ჩემში. შესაბამისად, წარსულის ანგარებასთან შედარებით ეს თავად უანგარობა და არაპიროვნულობაა. ამ ღმერთის - სახელმწიფოს - წინაშე ეგოიზმი სრულად გაქრა, და მის წინაშე ყველა თანასწორი ვართ. მათ შორის აღარაფერი იყო განმასხვავებელი - ისინი ადამიანები იყვნენ, არაფერი, გარდა ადამიანებისა.
რევოლუცია საკუთრების აალებად მასალაზე გააჩაღეს. მთავრობას ფული სჭირდებოდა. ახლა მას უნდა დაემტკიცებინა, რომ ის აბსოლუტურია და, ამგვარად, მთელი საკუთრების ბატონ-პატრონი, ერთადერთი მესაკუთრე; ის უნდა დაესაკუთროს მის ფულს, რომელიც ქვეშევრდომების მხოლოდ მფლობელობაში იყო, მაგრამ მათ საკუთრებას არ წარმოადგენდა. ნაცვლად ამისა, იგი იხმობს გენერალურ ასამბლეას, რათა ეს ფული მას