შანფარა (V - VI სს.) შანფარა ისლამამდელი ხანის ე.წ. ჯაჰილიის პერიოდის არაბი პოეტია. ცხოვ რობ და VI ს-ში. გარდაიცვალა დაახლოებით 550 წელს. შანფარას სახელთანაა დაკავში რე ბული კასიდა, რომელსაც არაბები მუალაკებზე ნაკლებ არ აფასებენ. ეს ლექსია, "ლამიათ ალ-არაბი", "არაბთა ლამია" (ანუ თანხმოვან ლ-ზე გარითმული). შანფარას შუა საუკუნეების არაბი ფილოლოგები და მათ კვალად ევროპელი ორიენტალისტები მიაკუთვნებენ პოეტთა ჯგუფს, რომელსაც უწოდებენ სულუქს, რაც ნიშნავს ღატაკს, განკიცხულს, ტომიდან განდევნილს, ყაჩაღს. ისინი იყვნენ პოეტები, რომლებმაც ან თვითონ გაწყვიტეს კავშირი საკუთარ ტომთან, ან ტომმა განდევნა რაღაც დანაშაუ ლის გამო.
შანფარას "ლამია" XIX ს-ში თარგმნა ცნობილმა ორიენტალისტმა სენკოვსკიმ. "ლამია" სენკოვსკის ზუსტი თარგმანის მიხედვით გადაამუშავა (1828 წ) პოლონელმა პოეტმა მიცკევიჩმა - სათაურით "ფარისი", რომელსაც ქართული საზოგადოება გაეც ნო ს. რაზმაძის თარგმანით (1829 წ). ქართული ლიტერატურის ზოგიერთ კრი ტი კოსს მიაჩნდა, რომ ბარათაშვილის "მერანი" მიცკევიჩის "ფარი-სის" "მიმსგავსებით" არის შექმნილი. ამრიგად, თითქოს შესაძლებელი ხდება რაღაც კავშირის გაბმა შანფარას "ლამიასა", მიცკევიჩის "ფარისსა" და ბარათაშვილის "მერანს" შორის. "ფარისმა" შესაძლოა, მართლაც რაღაც იმპულსი მისცა ბარათაშვილის "მერანის" შექმნას, მაგ რამ "ლამია" და "მერანი" ორი სრულიად განსხვავებული ნაწარმოებია, ისევე, რო გორც, ჩვენი აზრით, "ფარისი" და "მერანიც" თავის მხრივ. "ლამიას" გმირია ადა მიანთა საზოგადოებისაგან გარიყული ადამიანი _ მეომარი, ყაჩაღი, მარტოსული, გა წა მებული და განწირული უდაბნოში მარტოდმარტო ხეტიალისათვის. "ლამიაში" ჩანს უდაბნოსა და უდაბნოში პოეტის ცხოვრების რეალური სურათები, მისი განც დები. მერანის ლირიკული გმირის "განწირულის სულისკვეთება", მერანის ზღვარ დაუ დე ბელი სრბოლა კი მიმდინარეობს თითქოს რაღაც "ირეალურ" სამყაროში. იქ არ არის კონკრეტული სახეები, ბუნებისა და ყოფის რეალური სურათები. ერთადერთი, რაც შეიძლება საერთო იყოს, ეს არის ტრაგიზმი, რასაც სხვაგანაც შეხვდებით მსოფლიო ლიტერატურაში და არა მხოლოდ ამ პოეტებთან. თუმცა "მერანში" ქარაგმაცაა ნა თელ გამოსავალზე ("და გზა უვალი, შენგან თელილი...").
თარგმანის მიზანია "ლამიას" ტექსტის შეძლებისდაგვა-რად ზუს ტად გადმოღება არაბულიდან ქართულად, რამდენადაც ამის საშუალებას იძლევა ამ ორი ენის დიდად განსხვავებული სემანტიკა.
მკითხველს თავად შეუძლია დაინახოს და განსაჯოს ურთიერთმიმართება შანფარას "ლამიასა", მიცკევიჩის "ფარისსა" და ბარათაშვილის "მერანს" შორის.
სიტყვები, რომელიც არაბულ ტექსტში არ არის, მაგრამ იგულისხმება, ჩასმულია ფრჩხილებში, ხოლო ზოგი ახსნილია სქოლიოში.
არაბთა ლამია
დედაჩემის ვაჟიშვილებო, თქვენ აქლემები წამოშალეთ
(გასამგზავრებლად).
მე კი სულ სხვა ოჯახისკენ მიმიწევს გული.
მთვარიან ღამით ყოველივე უკვე მზადაა,
შეკაზმულია აქლემები, შეკრულია უნაგირები.
კეთილშობილი ადამიანი იპოვის ქვეყნად თავშესაფარს,
რომ განმარტოვდეს, სიძულვილი რომ აიშოროს.
შენმა სიცოცხლემ, გონიერ კაცს ამ ქვეყანაზე არაფერი
გაუჭირდება,
როცა ღამით გზას დაადგება თავისი ნებით ანდა
ხიფათს განრიდებული.
მე მყავს ოჯახი ახლობელი თქვენზე უმეტეს: უღლელი
მგელი,
ლაქებიანი ბალანმოკლე და აფთარი ხშირფაფრიანი.
აი, ეს არის ჩემი ოჯახი. მათ თუ გაანდობ საიდუმლოს,
არ გამჟღავნდება.
არც დამნაშავეს მოიკვეთენ ცოდვა-ბრალისთვის.
ყველა უშიშო, შეუპოვარი. მაგრამ მე უფრო უშიშარი ვარ,
მეწინავე რომ გამოჩნდება, გადასადენი.
ხოლო როდესაც ხელს იწვდიან სანოვაგისკენ,
მე არ დავასწრებ, რადგან ხარბი უფრო სწრაფია.
მხოლოდ ის მინდა, ვიყო იმათზე უკეთესი.
და ვინც ამისკენ მიისწრაფის, უკეთესია.
ვინც ჩემს სიკეთეს სიკეთითვე არ უპასუხებს,
ვის ახლობლობას ჩემთვის შვება არ მოუგვრია,
მათი სანაცვლო ჩემთვის სამი მეგობარია:
მხურვალე გული, თეთრი, ბასრი და მოქნილი
(მშვილდი) ყვითელი.
მჟღერი და გლუვი, აშურმიანი,
მოკაზმული წნული ღვედებით.
და მშვილდს ისარი რომ მოსწყდება, ის კვნესის, ღმუის
ძუაქლემივით, პირმშო თვისი რომ დაუკარგავს.
მე არა ვარ წყურვილისგან (პირგამომშრალი),
აქლემებს რომ საღამოს მწყემსავს.
კოზაკები რომ დაუმშევია, თუმცა ცური არ აუკრავთ
აქლემებისთვის.
და არც ლაჩარი, დაჯაბნილი, სულ ცოლთან რომ ზის
და ეკითხება როგორ მოიქცეს.
და არც დამფრთხალი სირაქლემა, მიწას გართხმული,
გული რომ უხტის ბეღურასავით.
არც მექალთანე, შინაყუდა, დილიდან და შეღამებამდე
რომ დადის ქუჰლით შეღებილი, გაჟღენთილი
ნელსურნელებით.
არც უმაქნისი, სიავე რომ სიკეთეს უსწრებს,
თუ შეაშინე, წამოხტება უიარაღოდ.
და არც ის კაცი, უკუნეთის რომ ეშინია ისე, როგორც
ფეთიან აქლემს,
გზააბნეულს, წინ რომ დახვდება უგზოუკვლო,
თვალუწვდენელი.
როდესაც ჩემი (აქლემის) ჩლიქს შეხვდება მიწა
ქვაღორღიანი,
ნაპერწკლები და (ქვის) ნასხლეტები აქეთ-იქით
იფანტებიან.
შიმშილს გადავდებ, სანამ