რუჰეია
წინათ, დიდი ხნის წინ, ბუნდოვნად მახსოვს...
ოთხი წლისა ისევ ძუძუს ვწოვდი. ძუძუს თავებზე მწარე გემოს ვგრძნობდი, რადგან დედას ძუძუდან უნდა მოვეწყვიტე. მაგრამ, მაინც მსიამოვნებდა და ტუჩებით მაგრად ვეჭიდებოდი. ერთხელ, მამაჩემმა თავისი სახელოსნოს კარი ღია დატოვა და იბნ ტულუნის დაწყებით სკოლაში წავიდა, მეჩეთის მიმდებარე თაჰდირას ქუჩაზე.
ფარაჯი მნიშვნელოვან შეხვედრაზე წასვლას ჩქარობდა, ძველი, ხაკისფერი სამუშაო ტანსაცმელი, იდაყვებამდე მკლვებაკაპიწებული პერანგი და წებომიმხმარი ჟილეტი ეცვა. სკოლისაკენ მიმავალს მარჯვენა ყურზე ფანქარი ჰქონდა ჩამოდებული, იღლიაში კი ქაღალდების დასტა ამოეჩარა. რკინის ჭიშკარი გაიარა, პირდაპირ დირექციას მიაშურა და მდივან ნასერს საჭირო საბუთები: დაბადების მოწმობა, ექვსი ფოტოსურათი ზომით 4 ხ 6-ზე და თხუთმეტ პიასტრად ნაყიდი ხუთი მარკა გაუწოდა. შუადღეზე მოგვარებული საქმით კმაყოფილი, უჩვეულოდ მხიარული სახით დაბრუნდა შინ.
-დიდი საქმე მოაგვარე, გაეხუმრა დედაჩემი.
ეს მამაჩემს არ მოეწონა, სახიდან ღიმილი გაუქრა, გამომეტყველება შეეცვალა, ცოლს ცალყბად გაუღიმა და დივანზე, თავის ჩვეულ ადგილზე დაჯდა. ზურგი ბამბის დიდ ბალიშს მიაყრდნო, ხელები სახელურებს ჩამოადო; პირქუში, შეშფოთებული მზერა ხის ჭერს მიაპყრო. ისე აკვირდებოდა, თითქოს იქ ვიღაცას ხედავდა, წინასწარ გრძნობდა მომავლის ნიშნებს, რომელთა ხილვაც ჩვენ არ შეგვეძლო. დედას ხმა არ ამოუღია, შეშინებულმა თვალები დახარა.
ხანგრძლივი სიჩუმე ჩამოვარდა.
მე და დედა მორჩილად ვიდექით მის წინაშე, ერთმანეთისკენ შეშფოთებულ, ფარულ მზერას ვაპარებდით.
დედას სერიოზული სახით შემოეწყო ხელები თავის დიდ მუცელზე, საიდანაც რამდენიმე წლის წინ გამოვძვერი; მეც მასავით მოკრძალებული და მომლოდინე ვიდექი. მასავით გულხელი დავიკრიფე და იატაკის ფილებს დავცქეროდი.
თანდათანობით, ნელ-ნელა მამაჩემი მიწაზე დაეშვა. მედიტაციიდან, ჭერის ჭვრეტიდან გამოვიდა, ჟილეტის ჯიბიდან სიგარეტის კოლოფი და ასანთი ამოიღო, მოუკიდა და სიამოვნებით ჩაისუნთქა. მისი გონება სადღაც დაეხეტებოდა, თითქოს ჩვენ ვერც კი გვხედავდა.
ასე უძრავად და ჩუმად იჯდა; მე და დედა რომ გავინძერით, ჩვენკენ გამოიხედა, ჩვენამდე დაეშვა. თვალი თვალში გაგვიყარა. ჩვენ ავცახცახდით, ის კი თითქოს მზერით გვაშიშვლებდა და ყველაფერს ჩხრეკდა, რაც კი ჩვენში იმალებოდა, თან კვამლის გრძელ ბოლქვებს უშვებდა. ბოლოს, ხალიფას უბნის უფროსივით ავტორიტარულად წამოიძახა, რომ სკოლაში წასასვლელად წინსაფარი და ჩანთა დამჭირდებოდა, ნილოსის ბამბის, ყავისფერი, პრიალა წინსაფრის ქამარი წელზე უნდა იკვრებოდესო. მერე ჩანთასთან დაკავშირებით ისევ დაფიქრდა.
სიხარულისგან ავკუნტრუშდი. აღარ მახსოვდა ვინ ვიყავი, დედაც გადამავიწყდა და მამაც; ტაში შემოვკარი და ვყვიროდი ,,ოჰ! ოჰ! ოჰ!’’ ბედნიერი ვიყავი, რომ დაწყებითი სკოლის მოსწავლის ფორმას ჩავიცვამდი როგორც ჰელმი, აბდ ალ-ტაჰირი, ლატიფი, ის დიდი ბავშვები, ზემოდან რომ მიყურებდნენ, ლაწირაკად მთვლიდნენ და ,,მოგვშორდიო’’, მაგდებდნენ როცა კლასობანას ან ფეხბურთს თამაშობდნენ ტულუნის მოედანზე. ხშირად, ფაუზი ალ-ბაკალის ვაჟი აბდ ალ-ტაჰირი, ტყუპისცალივით რომ მგავდა, თუმცა ჩემზე ორი წლით უფროსი იყო, დამცინავად მეჯღანებოდა და ყურში ჩამჩხაოდა: ,,ჯერ კიდევ ღლაპი ხარ!’’ მეც თავს ვხრიდი და კისრისტეხით ვშორდებოდი იქაურობას. მეშინოდა, თავს მარტოსულად ვგრძნობდი, მათზე ბრაზი მახრჩობდა. ნაბიჯს ავუჩქარებდი, ბრაზის, ჩემი ღვარძლის დაოკებას ვცდილობდი. განსაკუთრებით მემაუდის გოგო სილვაზე ვბრაზობდი, რომ გაიტრუნებოდა და თითსაც არ ანძრევდა ჩემ დასაცავად. მაიმუნივით დავხტოდი, ტაშს ვუკრავდი. მამა არ გამჯავრებია, მოწყალე თვალით შემომცქეროდა, ღიმილიანი სახით. მე კი ტაშისცემით დავხტოდი, ვერ ვხვდებოდი, რომ ბრაზი ერეოდა და გამიჯავრდებოდა. დედა მიუახლოვდა, მხარზე ხელი ჩამოადო, გაუღიმა:
-დღეს გემრიელ სადილს მოგიმზადებთ, კარგი?
მამამ თავი დაუქნია და კვლავ მედიტაციაში გადაეშვა, ღიმილით შესცქეროდა ჭერს.
ქუჩაში რომ გავედი, ლურჯზოლებიანი გალაბია და თეთრი რეზინის ბოტები მეცვა. ჩემ წინ ჩემი ხის ცხენი მინავარდობდა, გრძელი ფიცარი, რომელსაც მომღიმარი პონის თავი, დიდი თვალები, გრძელი ყურები და შავი, აბრეშუმივით ფაფარი ჰქონდა. მამამ გამომითალა თავის სახელოსნოში.
ჩემი ცხენი ფეხებით მაგრად მეჭირა და ქუჩაში დავსეირნობდით. ორივე ხელით ჩაფრენილი, ვცდილობდი ცხენისთვის მიმებაძა; სიჩქარეს მოვუმატე და კმაყოფილი ხმამაღლა ავჭიხვინდი. ჩემი ხის ცხენით ზემოთ-ქვემოთ დავუყვებოდი ჩვენს ქუჩას: ავდიოდი, ჩამოვდიოდი, ყოველ სახლთან ჩამოვხტებოდი, პარმაღთან შეკრებილ გოგო-ბიჭებს, ბალღებს, გამვლელ-გამომვლელს, ყველას, ვინც თამაშობდა, ჩხუბობდა თუ ეშმაკეულივით ბორგავდა, გამოველაპარაკებოდი. ვპასუხობდი დეიდებს, ბებიებს, რომლებიც მიყვიროდნენ:
,,აქ რა გინდა, საიედ, შე პატარა ონავარო?’’
ყველას სერიოზული სახით ვპასუხობდი, საკუთარი თავით ამაყი. ახალ ამბავს ვამცნობდი. ცხენზე ამხედრებულს მათი გახარება, გაოცება, გართობა მინდოდა. აბდ ალ - ტაჰირისა და სალვასნაირი საზიზღარი ღლაპების გაბრაზებაც მინდოდა.
ჩემს ნათქვამზე ქალები ,,ოჰ, ოჰ, ოჰო’’ შესძახებდნენ. ზოგს უხაროდა, ზოგიც, გაბრაზებული, ტუჩებს პრუწავდა.
ჩაპუტკუნებულ ბიჭს მაინცადამაინც მაღალი არ მეთქმოდა. სკოლაში წასასვლელად მარტო გადავკვეთდი უბნებსა და ქუჩებს. მექნებოდა ფანქრები, ბურთულიანი
ჩუქება
