ნაწილი პირველი - თავი პირველი - ტიმოთისთან ორ ძველ ოჯახს... ღირსებით შემკულს
მამათა შუღლი ახალ მტრობად გადუქცევიათ.
შექსპირი, "რომეო და ჯულიეტა"
მესაკუთრული ინსტინქტი ერთ წერტილზე არასოდეს იყინება. აყვავებისა თუ ურთიერთშუღლის დროს, ყინვასა თუ ცეცხლში ეს ინსტინქტი განვითარების კანონებს ექვემდებარებოდა თვით ფორსაიტების ოჯახშიც კი, სადაც იგი სამარადჟამოდ უცვლელი ეგონათ. თან გარე სამყაროსთანაც ისე განუყრელად არის დაკავშირებული იგი, როგორც კარტოფილის ფესვები მიწასთან.
ისტორიკოსი, რომელიც ინგლისის ისტორიის ოთხმოცი-ოთხმოცდაათიანი წლებით დაინტერესდება, თავის დროზე ალბათ აგვიწერს სწრაფ გადასვლას თვითკმაყოფილი და თავშეკავებული პროვინციალიზმიდან - კიდევ უფრო თვითკმაყოფილ, მაგრამ ნაკლებად თავშეკავებულ "იმპერიალიზმზე". ანუ, სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, აგვიწერს განვითარების გზაზე დამდგარი ერის "მესაკუთრულ" ინსტინქტს. ეტყობა, ამავე კანონს გაჰყვა ფორსაიტების ოჯახიც. მარტო გარეგნულად კი არ შეიცვალნენ ისინი, არამედ შინაგანადაც გარდაიქმნენ.
როცა 1895 წელს ფორსაიტების გათხოვილი და, სიუზენ ჰეიმენი, ჯერ კიდევ სავსებით ახალგაზრდა - სამოცდათოთხმეტიოდე წლისა - ქმრის გზას გაუდგა და კრემაცია უყვეს, ამან ისე ჩაიარა, თითქოს არაფერიო - ცოცხლად დარჩენილ ექვს ძველი თაობის ფორსაიტზე არავითარი შთაბეჭდილება არ მოუხდენია. ეს საოცარი გულგრილობა სამი რამით შეიძლება აიხსნას. პირველი - მოხუცი ჯოლიონის სავსებით გაუხმაურებლად და ჩუმად დაკრძალვა რობინჰილზე 1892 წელს; ეს პირველი შემთხვევა იყო, როცა ფორსაიტების გვარის წარმომადგენელი ჰაიგეიტის საგვარეულო აკლდამაში არ დაუმარხავთ. ამაზე ერთი წლით ადრე სუითინი დაკრძალეს, ყოველგვარი წესების დაცვით და ღირსეულად. ჯოლიონის დაკრძალვამ კი დიდი ჩოჩქოლი გამოიწვია ფორსაიტების ბირჟაზე, ტიმოთი ფორსაიტის სახლში, ბეისუოთერ როუდზე, რომელიც კვლავ ჭორებისა და მითქმა-მოთქმის ბუდედ რჩებოდა. ზოგი მამიდა ჯულის წუწუნს უჭერდა მხარს, ზოგიც ფრენსის გულახდილ აღიარებას - მადლობა ღმერთს, ჰაიგეიტზე თითო მტკაველი მიწის ძებნასა და ჩიჩქნას ბოლო მოეღოო. უნდა ითქვას, რომ ბოლო წლებში, განსაკუთრებით კი მას შემდეგ, რაც ჯუნის საქმრო ბოსინისა და სომს ფორსაიტის ცოლ აირენს შორის ის უცნაური და სამწუხარო ამბავი მოხდა, ძია ჯოლიონი სულ უფრო და უფრო აშკარად გადაუდგა საგვარეულო ტრადიციებს; და ეს თავისებურება, რითაც მუდამ გამოირჩეოდა ხოლმე ჯოლიონი, ახლა უკვე ახირებულ საქციელად ეჩვენებოდათ. მისი ფილოსოფიური ძარღვი მუდამ შეუფერხებლად ჰკვეთდა წმინდა ფორსაიტიზმის სქელ შრეებს, და ამიტომ ჯოლიონის უცხო ადგილზე დასაფლავებას თითქოს შეგუებულნი შეხვდნენ. მაგრამ მთელი ეს ამბავი მეტისმეტად უცნაური ჩანდა და როცა მისი ანდერძი "გასავალ მონეტასავით" მოედო ფორსაიტების ბირჟას, ამან მთელი გვარი შეაძრწუნა. საერთო შემოსავლიდან - ესე იგი, 145..304 გირვანქა სტერლინგიდან (დაქვითვების ჩათვლით, რაც 35 გირვანქას, 6 შილინგსა და 4 პენს შეადგენდა) - მან 15.000 გირვანქა დაუტოვა - "როგორ გგონია, ვის, ჩემო ძვირფასო? - აირენს!" თავისი ძმისწულის შინიდან გაქცეულ ცოლს, სომსის ცოლყოფილს, რომელმაც ლამის მთელ გვარს ლაფი დაასხა; და რაც კიდევ უფრო საკვირველია, ქალი მისი სისხლით ნათესავი არ ყოფილა. რა თქმა უნდა, ძირითადი კაპიტალი არ დაუტოვებია, - მხოლოდ პროცენტები უანდერძა და, ისიც სიცოცხლის განმავლობაში! მაგრამ მაინც რა ამბავია!.. და სწორედ ამას მოჰყვა, რომ მოხუცი ჯოლიონის ჭეშმარიტი ფორსაიტობის საკითხი საბოლოოდ შეირყა. ეს იყო პირველი მიზეზი, რის გამოც სიუზენ ჰეიმენის უოკინგის სასაფლაოზე დაკრძალვას დიდი შთაბეჭდილება არ მოუხდენია.
მეორე მიზეზი უფრო ექსპანსიური და პირდაპირი იყო. ერთი სახლი ხომ კემდენჰილზე ჰქონდა სიუზენს, მეორე კი ჰეიმენმა უანდერძა ჰემპშირის საგრაფოს საზღვრად, სადაც ჰეიმენის ბიჭები სროლასა და ცხენით ჯირითში ოსტატდებოდნენ; ეს, რა თქმა უნდა, მათთვისაც კარგი იყო, და სხვის თვალშიც ფასს მატებდათ. ის ფაქტი, რომ ამდენი მამულის პატრონი იყო, ერთგვარად ბოდიშს ხდიდა მის გადაწყვეტილებას - თავისი ნეშტი ჰაერში გაეფანტა, მაგრამ ვერასდიდებით ვერ მიმხვდარიყვნენ, მაინც საიდან აიკვიატა ეს კრემაცია. ასე იყო თუ ისე, ადათი მაინც არ დაურღვევიათ, ხალხი მიიწვიეს და სომსი და ახალგაზრდა ნიკოლასიც დაესწრნენ დაკრძალვას. ანდერძიც მოწონებით მიიღო ხალხმა, თუკი რამე ფასი ჰქონდა მის ანდერძს, რადგან მთელი ქონება მხოლოდ სიცოცხლის განმავლობაში ეკუთვნოდა ქალს, მერე კი ბავშვების ხელში გადადიოდა თანაბარი უფლებებით.
მესამე მიზეზი, - თუ რატომ არ მოახდინა სიუზენის დაკრძალვამ მაინცდამაინც დიდი შთაბეჭდილება, - ყველაზე უფრო ექსპანსიური იყო. ყველაზე გაბედულად გამხდარმა და გაყვითლებულმა ეუფემიამ შეაჯამა ეს: "რა მოხდა, ჩემი აზრით, ყველას აქვს უფლება, რაც მოეპრიანება, ის უქნას თავის სხეულს, თუნდაც სიკვდილის შემდეგ". სხვას რომ ეთქვა ეს, კიდევ არაფერი, მაგრამ ნიკოლასის ქალის, ძველი სკოლის ლიბერალისა და საშინელი მტარვალის პირიდან გამოდიოდა და ამიტომ ყველა სახტად დარჩა. ეს თავისთავად ცხადყოფდა, თუ რამდენ წყალს ჩაევლო მამიდა ენის სიკვდილის შემდეგ