პირველი ნაწილი25 ნოემბერი, 1970 წელი - 1. პიკნიკი შუა კვირაში მისი სიკვდილის ამბავი ტელეფონით შემატყობინა ძველმა ნაცნობმა. შემთხვევით გადააწყდა გაზეთში რამდენიმე სტრიქონს. სულ რაღაც ერთაბზაციანი განცხადება პირდაპირ ყურმილში წამიკითხა. ეს იყო ჩვეულებრივი საგაზეთო ქრონიკა. ახლად უნივერსიტეტდამთავრებულმა ჟურნალისტმა ფხა მოუსინჯა კალამს.
ამა და ამ დროს ამა და ამ ადგილას სატვირთო მანქანის საჭესთან მჯდომმა მავანმა და მავანმა მანქანა დააჯახა მავანსა და მავანს.
მიმდინარეობს გამოძიება. იძიებენ შემთხვევას, რომელსაც მსხვერპლი მოჰყვა.
ზუსტად ისე, როგორც ჟურნალის უკანა გარეკანზე გარითმული რეკლამა.
– სად ასაფლავებენ? – შევეკითხე.
– აბა, მე რა ვიცი, – გაუკვირდა, – ჰყავდა კი, საერთოდ, ოჯახი?
* * *
რა თქმა უნდა, ჰყავდა ოჯახი.
პოლიციაში დავრეკე. მისამართი და ტელეფონის ნომერი ვიკითხე. მერე ოჯახს დავუკავშირდი და დაკრძალვის დღე და საათი გავიგე. ჩვენს დროში, როგორც ერთხელ ვიღაცამ თქვა, თუ ძალიან მოინდომებ, ნებისმიერი რამის გაგება შეიძლება.
მისი ოჯახი "ძველ ქალაქში", სიტამატიში ცხოვრობდა. ტოკიოს რუკა გავშალე, მითითებულ მისამართზე სახლი მოვძებნე და წვრილი წითელი ფლომასტერით შემოვხაზე. მართლაც, ძველისძველი რაიონი იყო დედაქალაქის განაპირას. მეტროს, მატარებლებისა და ავტობუსების ხაზების დატოტვილმა ქსელმა კარგა ხანია დაკარგა რაღაც გამოკვეთილი სახე და, ვიწრო ქუჩებსა და ჩამდინარე წყლების არხებში ჩაწნული, ნესვის დანაოჭებულ ქერქს დაემსგავსა.
დანიშნულ დღეს სადგურ ვასედადან საგარეუბნო მატარებლით გავემგზავრე დაკრძალვაზე. ბოლოსწინა გაჩერებაზე ჩამოვედი, ტოკიოს გარეუბნების რუკა გავშალე და აღმოვაჩინე, რომ ასეთივე წარმატებით შეიძლებოდა მჭეროდა ხელში მსოფლიოს რუკა. მის სახლამდე მისვლა რამდენიმე კოლოფ სიგარეტად დამიჯდა: რამდენჯერაც გზა ვიკითხე, სიგარეტიც იმდენჯერ ვიყიდე.
ხის სახლი ჩაშავებულ ფიცრის მესერს მიღმა იდგა. წელში მოხრილმა გავიარე დაბალი ჭიშკარი და ეზოში შევედი. მარცხენა მხარეს პატარა ბაღი იყო გაშენებული. ეტყობოდა, ისე, "ყოველი შემთხვევისთვის" გააშენეს; სადღაც, კუთხეში, მიტოვებული თიხის საცხობი თითქმის მტკაველზე აევსო წვიმის წყალს. ბაღში მიწა ჩაშავებულიყო და სინესტისგან ლაპლაპებდა.
სახლიდან თექვსმეტი წლისა გაიქცა. ეტყობა, ამიტომაც ჩაიარა დაკრძალვამ ასე უხმაუროდ, თითქმის მალულად, შინაურ წრეში. ოჯახში მხოლოდ მოხუცები იყვნენ, დაკრძალვის საქმეებს კი ოცდაათს ოდნავ გადაცილებული ალალი თუ ნახევარძმა აგვარებდა.
გარდაცვლილის მამა, ორმოცდაათიოდე წლის დაბალი კაცი კარის ჩარჩოს მიჰყრდნობოდა. შავი კოსტიუმი ეცვა, მკერდზე სამგლოვიარო ბაფთა ეკეთა და სიცოცხლის ნიშანწყალი არ ეტყობოდა. ახლად წყალდიდობაგადავლილ ასფალტს მიუგავდა სახე. წამოსვლისას უსიტყვოდ დავუკარი თავი. პასუხად უსიტყვოდვე დამემშვიდობა.
* * *
პირველად 1969 წლის შემოდგომაზე შევხვდი. მე ოცი წლისა ვიყავი, ის – ჩვიდმეტისა. უნივერსიტეტთან ახლოს, პატარა კაფეში, მთელი ჩვენი კომპანია იკრიბებოდა ხოლმე. დიდი არაფერი კაფე იყო, მაგრამ მძიმე როკი და უგემური ყავა არასოდეს მოგვკლებია.
ყოველთვის ერთსა და იმავე ადგილას იჯდა და იდაყვებით მაგიდაზე დაყრდნობილს თავი სულ წიგნებში ჰქონდა ჩარგული. ორთოპედიული ხელსაწყოს მსგავსი სათვალითა და გაჩხინკული მაჯებით სიახლოვის რაღაც უცნაურ გრძნობას იწვევდა ჩემში. ყავა ერთთავად უცივდებოდა, საფერფლე კი მუდამ ნამწვით ჰქონდა სავსე. თუკი რამე იცვლებოდა – მხოლოდ წიგნების დასახელება. დღეს ეს შეიძლებოდა მიკი სპილეინი ყოფილიყო, ხვალ – ოე ქენძაბურო, ზეგ – ალენ გინზბერგი... მოკლედ, წასაკითხი ყოფილიყო და, სულერთია, რა იქნებოდა. კაფეში მომსვლელ-წამსვლელი სტუდენტური საძმო დროდადრო რაღაც წასაკითხს უტოვებდა, ისიც ერთიმეორის მიყოლებით ბატიბუტივით ახრამუნებდა წიგნებს. ეს ის დრო იყო, როცა ადამიანები დაუნანებლად ათხოვებდნენ ხოლმე ერთმანეთს წიგნებს. ვფიქრობ, ამის გამო მას არავინ შეუწუხებია. "დორზის", "როლინგ სთოუნზის", "ბიორდზის", "დიფ ფარფლის", "მუდი ბლუზის" დრო იყო. ჰაერი ლამის ცახცახებდა ძლიერი დაძაბულობისგან: საკმარისი იყო ერთადერთი პანღური, რომ ყველაფერი უფსკრულში ჩაჩეხილიყო. დრო იაფფასიანი ვისკის სმაში, უხეირო სექსში, უაზრო კამათსა და წიგნების ქირით გამოტანაში იფლანგებოდა. უგერგილო და უთავბოლო სამოციანი წლები ზრიალ-ჭრიალით ხურავდა ფარდას.
სახელი დამვიწყებოდა.
რა თქმა უნდა, შემეძლო კიდევ ერთხელ გადამექექა საგაზეთო ქრონიკა და მისი გარდაცვალების მაუწყებელი ერთაბზაციანი შენიშვნაც მეპოვა, მაგრამ ახლა ეს სულერთი იყო ჩემთვის. ვერც კი ვიხსენებ, როგორ ჟღერდა მისი სახელი. ეს არის და ეს.
იყო და არა იყო რა, იყო ერთი გოგონა, რომელიც განურჩევლად ყველას ლოგინში უგორდებოდა...
აი, რა ერქვა მას.
* * *
თუ უფრო სერიოზულად მივუდგებით ამ საქმეს, აღმოჩნდება, რომ სულაც არ წვებოდა პირველივე შემხვედრთან. ეჭვი არ მეპარება, რომ რაღაც საკუთარი, სხვებისთვის ამოუცნობი კრიტერიუმები ჰქონდა. და მაინც, ნებისმიერი ყურადღებიანი დამკვირვებელი იტყოდა, რომ უფრო ხშირად ჩვენს საერთო ნაცნობებთან იწვა.
ამ კრიტერიუმების თაობაზე მხოლოდ ერთხელ, ისიც უბრალო ცნობისმოყვარეობის გამო ვკითხე.
– რა ვიცი, აბა, როგორ გითხრა... – თქვა და რამდენიმე წამით ჩაფიქრდა, – რა თქმა უნდა, სულერთი არ არის,
ჩუქება
