ნაწილი პირველი -
თავი 1 -
შხუნა-ბრიგი „პილიგრიმი“ 1873 წლის 2 თებერვალს შხუნა-ბრიგი „პილიგრიმი“ გრინვიჩის მერიდიანიდან სამხრეთ განედის 43°57´-სა და დასავლეთ გრძედის 165°19´-ზე იმყოფებოდა.
ეს ოთხასტონიანი ხომალდი ჯეიმს ვ. უელდონს, გემების მდიდარ კალიფორნიელ მეპატრონეს, ეკუთვნოდა. ხომალდს უკვე მრავალი წელი იყო, კაპიტანი ჰული მეთაურობდა. ახლა „პილიგრიმი“ სან-ფრანცისკოში აღეჭურვათ და სამხრეთის ზღვებისაკენ გაეგზავნათ ვეშაპებზე სანადიროდ.
ჯეიმს ვ. უელდონი ყოველწლიურად გზავნიდა ფლოტილიას როგორც ჩრდილოეთის, ისე სამხრეთის ზღვებში. მისი გემების ერთი ნაწილი ბერინგის სრუტის გაღმა მიემართებოდა, მეორე კი ტასმანიასა და ჰორნის კონცხს გაივლიდა და ატლანტის ოკეანეში გადიოდა. „პილიგრიმი“ სამხრეთის ფლოტილიის ყველაზე პატარა, მაგრამ მკვიდრად ნაგები, შესანიშნავად აღჭურვილი, სწრაფმავალი გემი იყო. თუმცა მცირერიცხოვანი ეკიპაჟი ჰყავდა, მაინც თამამად შედიოდა სამხრეთ ნახევარსფეროს გაუვალ ყინულებში. კაპიტანი ჰული შესანიშნავად ახერხებდა ყინულების ხაფანგიდან თავის დაძვრენას. ამ ყინულების, დამსკდარი და თბილი წყლით გადარეცხილი მომცრო აისბერგების დიდი ნაწილი სწრაფად დნება ატლანტისა და წყნარ ოკეანეებში. ისინი ზაფხულობით დინებებს ჩამოაქვს ახალ ზელანდიასა და კეთილი იმედის კონცხთან.
კაპიტან ჰულს, შესანიშნავ მეზღვაურსა და ფლოტილიის ერთ-ერთ საუკეთესო მებარჯეს, ხუთი გამოცდილი და ერთი ახალბედა მეზღვაური ჰყავდა. ვეშაპზე სანადიროდ, რა თქმა უნდა, ეს საკმარისი არ არის, ხალხი საჭიროა პატარა ნავებზეც და ნანადირევის გადასამუშავებლადაც. მაგრამ ჯეიმს უელდონი, სხვა გემთმფლობელების მსგავსად, უფრო ხელსაყრელად მიიჩნევდა, სან-ფრანცისკოში მხოლოდ ხომალდის მართვისათვის საჭირო მეზღვაურები დაექირავებინა. ახალ ზელანდიაში მებარჯის, დეზერტირებისა და სხვადასხვა ეროვნების მეზღვაურების პოვნა ძნელი არ არის. ისინი კარგი მეთევზეები არიან და თან სეზონურ სამუშაოსაც ეძებენ. სეზონის დამთავრებისთანავე მეზღვაურებს ანგარიშს უსწორებენ და ნაპირზე გადმოსხამენ ხოლმე. შემდეგ კი, მომავალ წლამდე, ისინი მოთმინებით ელიან ვეშაპმჭერ ხომალდებს.
მეზღვაურების სეზონურად დაქირავება გემების მფლობელისათვის უფრო სარფიანია, რადგან ეკიპაჟის შესანახი ხარჯების ეკონომია შემოსავალს ზრდის. „პილიგრიმის“ პატრონიც ასე მოიქცა.
შხუნა-ბრიგს, მართალია, ნადირობა უკვე დაემთავრებინა ანტარქტიდის პოლარული წრის საზღვარზე, მაგრამ კასრები ჯერ კიდევ ვერ გაევსო ვეშაპის ქონით და ვეშაპის ულვაშებიც ცოტა ჰქონდა. იმ დროს უმოწყალო ხოცვის გამო, ვეშაპები თითქმის ამოწყვეტილი იყო. გადაშენდა ჩრდილოეთ ოკეანის გრენლანდიური ვეშაპიც. მეთევზეები იძულებულნი იყვნენ, გიგანტურ ძუძუმწოვრებზე, ფინვალებზე ენადირათ, რაც ძალზე სახიფათო იყო.
კაპიტანმა ჰულმა გადაწყვიტა, მომავალში უფრო ჩრდილო განედებისაკენ გადაენაცვლებინა და, თუ საჭირო გახდებოდა, კლარასა და ადელის მიწებამდეც (ანტარქტიდის სექტორი, რომელიც საფრანგეთს ეკუთვნის) კი მისულიყო. ამ მიწების აღმოჩენა გამოჩენილ მოგზაურს, ფრანგ დიუმონ დ’იურვილს ეკუთვნის, თუმცა ამერიკელ უილკსს ეს სადავოდ მიაჩნია.
ერთი სიტყვით, რაკი ეს სეზონი მაინცდამაინც უხვი არ იყო „პილიგრიმისათვის“, იანვრის დასაწყისში, როცა სამხრეთ ნახევარსფეროში ჯერ კიდევ შუა ზაფხულია და ვეშაპზე ნადირობაც შეიძლება, კაპიტანმა ჰულმა მიატოვა სანადირო ადგილები და ახალი ზელანდიის ჩრდილო-დასავლეთ კონცხისაკენ გაემართა, რომელსაც თხუთმეტ იანვარს მიაღწია კიდეც. იქ, ვაიტემატში – ხაურაკის უბეში მდებარე ოკლენდის ნავსადგურში, თავიდან მოიცილა საეჭვო და უქნარა ეკიპაჟი და ერთი სეზონით დაქირავებული მეთევზეები ნაპირზე გადასხა.
გემის ძირითადი ეკიპაჟი უკმაყოფილი იყო. სულ ცოტა ორასი კასრი დარჩათ ცარიელი. ასე ცუდად მათ არასოდეს უნადირიათ.
კაპიტანი ჰულიც გულნაკლული გახლდათ იმ სახელგანთქმული მონადირის მსგავსად, პირველად რომ ბრუნდება შინ ხელმოცარული. თავმოყვარეობაშელახულს ვერ ეპატიებინა მუქთახორებისათვის, რომელთა თავაშვებულობამაც ნადირობა ჩაუშალა. ოკლენდში ჰულმა ახალი ეკიპაჟის აყვანა სცადა, მაგრამ ისევ ხელი მოეცარა – ნავსადგურში არცერთი თავისუფალი მეზღვაური არ აღმოჩნდა. შემდეგ ტვირთის შევსება მოინდომა და, ესეც რომ ვერ მოახერხა, მტკიცედ გადაწყვიტა, ოკლენდი დაეტოვებინა. ჰულს მგზავრების წაყვანა შესთავაზეს, რაზედაც უარი არ უთქვამს.
„პილიგრიმის“ მფლობელის მეუღლე მისის უელდონი, მისი ხუთი წლის ვაჟი ჯეკი და მისის უელდონის ნათესავი, „კუზენ ბენედიქტს“ რომ ეძახდნენ, ამ დროს ოკლენდში იმყოფებოდნენ. ჯეიმს ვ. უელდონი, სავაჭრო საქმეების გამო ზოგჯერ ახალ ზელანდიაში ჩადიოდა ხოლმე. სამივე მან ჩაიყვანა ოკლენდში და უკანვე, სან-ფრანცისკოში, წაყვანას უპირებდა, რომ სწორედ გამგზავრების წინ, პატარა ჯეკი ავად გახდა. ჯეიმს ვ. უელდონს ამერიკაში გადაუდებელი საქმეების გამო მათი ოკლენდში დატოვება მოუხდა.
განშორებიდან სამი თვე იყო გასული. საწყალ მისის უელდონს ეს დრო უსასრულოდ გრძლად ეჩვენებოდა. როგორც კი პატარა ჯეკი გამოჯანმრთელდა, მისის უელდონი გასამგზავრებლად სამზადისს შეუდგა. სწორედ ამ დროს „პილიგრიმიც“ მოადგა ოკლენდის პორტს.
მაშინ ოკლენდსა და კალიფორნიას შორის პირდაპირი მიმოსვლა არ იყო. მისის უელდონი სან-ფრანცისკოში დასაბრუნებლად ჯერ ავსტრალიაში უნდა წასულიყო. აქ, მელბურნში, ტრანსოკეანურ კომპანია „ოქროს ხანის“ გემით პანამაში მისულიყო პაპეიტის გავლით; პანამაში კი მისის უელდონს პანამასა და კალიფორნიას შორის რეგულარულად მოცურავე ამერიკული გემისათვის უნდა მოეცადა. ეს საკამოდ შეაგვიანებდა მას და თანაც არც გემიდან
ჩუქება
