თავი პირველი 1953 წლის 7 მარტის შაბათი დღე წვიმიანი გამოდგა. ამან უფრო დაამძიმა ხალხის განწყობა. ისე არ წვიმდა, რამდენადაც ნესტიანი ქარი ძვალ-რბილში ატანდა. დამთრგუნველ გარემოს რეპროდუქტორის ხმა აძლიერებდა. სამგლოვიარო მუსიკის ფონზე დიქტორის მძიმე და სევდიანმა ხმამ ცრემლები ნაკადულად აქცია. ბავშვი, ქალი თუ კაცი საერთო სახალხო გოდების გუნდში მძიმე ტკივილმა შეკრა. დაგროვილი სევდის გულიანად გადმონთხევა ბელადის სიყვარულის საზომი გახდა. უხერხულიც იყო კოლექტიური თვითგვემისგან განზე გადგომა. ვინ იცის, როგორ შეაფასებდნენ ასეთ ღალატს ხვალ. ვისაც ცრემლი დაეკარგა, უცრემლოდ გოდებდა. ისეთი დრო იდგა, გაუგონარი უსამართლობითაც კი ვერავის გააკვირვებდი, მაგრამ ყველაზე დიდ უსამართლობად ბელადის უდროო სიკვდილს მიიჩნევდნენ. უდიდესი ერისა და ქვეყნის დაობლება იმის მომასწავებლად აღიქმებოდა, რომ ყველა ერთბაშად იყრიდა ჯავრს და შურს იძიებდა მათზე, გამარჯვებულიც და დამარცხებულიც, მკვდარიც, ცოცხალიც, დაობლებულიც და გადარჩენილიც. მეორე დღე იდგა, რაც მთელი სამყარო ხელის გულებს ისრესდა ახალი ეპოქის დაწყების მოლოდინში.
გენერალ ლესელიძის სახელობის სპეციალიზებული სკოლა-ინტერნატის ეზოში დაკიდებული რეპროდუქტორი მთავარი დირიჟორის როლს ასრულებდა. მხოლოდ აპოლიტიკური და თავხედი ყორანი, რომელიც დაბარებულივით შემომჯდარიყო რეპროდუქტორზე, დიქტორის უმნიშვნელოვანეს სიტყვებს ყრანტალით ახშობდა. მგლოვიარენი ასეთ თავხედობას, გინდა არ გინდა, თვალს ვერ მოარიდებდნენ. ზოგიერთისთვის დაგროვილი სევდა აგრესიად გარდაიქმნა, ზოგისთვისაც ყორნის შეუფერებელი აქტი შვებად, გულის გადასაყოლებლად იქცა. განსაკუთრებით ბავშვებისთვის იყო დროული, რომლებიც, აგერ უკვე ორი საათი ხდებოდა, რაც ასეთ უამინდობაში მასწავლებელ-აღმზრდელებთან ერთად ეზოში შექუჩებულნი გაუთავებლად ბღაოდნენ, აღარ იცოდნენ, რაზე გადაეტანათ ყურადღება ან საით გაქცეულიყვნენ. ყორნის მოფრენა მართლაც დროული აღმოჩნდა, პირდაპირ მიანიშნებდა, რომ მერცხლის როლს ასრულებდა, თავისუფლების სიოს განასახიერებდა და ახალი სამყაროს დაწყებას იუწყებოდა. მაგრამ ყორნის მოტანილი თავისუფლება რას უქადდა კაცობრიობას, არავინ უწყოდა. სკოლა-ინტერნატის დირექტორი, ყავარჯენს დაყრდნობილი ომის ვეტერანი, პატივცემული დიმიტრი აბდალაძე, დამძიმებული ქვითინით, მოზომილი ცრემლის ნაკადით მიჰყვებოდა სამგლოვიარო პროცესიას და, ამავე დროს, გლოვის მონაწილეებს გულმოდგინედ ადევნებდა თვალს. აღელვებისას ცხვირის ნესტო უტოკავდა ან ზედა ტუჩი უთამაშებდა, ახლა ორივე ერთად დაეწყო, რადგან მისთვის ყორნის მოფრენა დივერსიული აქტის ყველა ნიშანს ატარებდა. მკაფიოდ გამოჩნდა, რომ სამგლოვიარო ღონისძიება ჩაშლის პირას იყო. სასწრაფოდ რამე უნდა ეღონა. სიმწრისგან კბილებს აკრაჭუნებდა და ხელის გულით ყავარჯნის სახელურს სრესდა. სანგრიდან ხელყუმბარის სროლაში გაწაფულ მეომარს ეს თავში აზრადაც არ მოსვლია, ყველაფერი თავისით მოხდა. ყავარჯენი ჰაერში გასისინდა, ყორანს ეძგერა, მანაც საზარლად ამოიყრანტალა და უსულოდ დაეცა მგლოვიარეთა ფეხებთან. რეპროდუქტორთან ერთად გლოვის გუნდმაც ერთბაშად შეწყვიტა გოდება. დიდი თუ პატარა თვალდაჭყეტილი დასცქეროდა ბელადის მსხვერპლს. მერამდენე იყო იმ მსხვერპლთაგან, რომლებიც მისი დაკრძალვის ცერემონიამ შეიწირა, ვერავინ დათვლიდა. მაგრამ სკოლა-ინტერნატმაც თავისი წილი მსხვერპლი გაიღო, უნებურად.
მეშვიდეკლასელი რამაზ ლანდიშვილი გაოგნებული დასცქეროდა უსულო ყორანს, რომელიც სწორედ მის ფეხებთან დაეცა და უსიამო შეგრძნებისგან ტანში გააცია. აღელვებული შეტრიალდა, ხალხის მასა გაარღვია და შენობაში ისე შევიდა, რომ ნებართვა არავისთვის უკითხავს. სკოლის დერეფანში უკანმოუხედავად გარბოდა, საძინებლის ფლიგელი გაირბინა და აქოშინებული ოთახში შევარდა. შავი არშიით შემოვლებულ ბელადის სურათს აღელვებულმა შეხედა, თვალი თვალში გაუყარა და დიდხანს იდგა, არცერთი არ ნებდებოდა. ისევ გაისმა ეზოდან სამგლოვიარო მუსიკის ხმა, მაგრამ ისე მძიმედ აღარ ჩაესმოდა ყურში. სუნთქვა რომ აღუდგა, საწოლთან მივიდა და თვალი მოავლო ბიჭების დაყრილ ნივთებს, მათი პატრონები ერთიანად გაეყარათ სატირალზე. ფანჯარაში გაიხედა, უკანა ეზოს ფარდულთან უფროსკლასელები პაპიროსს ეწეოდნენ. ეტყობა, მათ უფრო ადრე მოახერხეს სამგლოვიარო პროცესიიდან გაპარვა. საწოლზე წამოწვა და თვალებით ისევ ბელადის პორტრეტს შეეფეთა. თვალს ამჯერადაც ვერ აცილებდა, მაგრამ ახლა თავის მშობლებს ხედავდა. მამა არ ახსოვდა, რადგან ერთი წლისა იქნებოდა, როდესაც წაიყვანეს და მის შესახებ აღარაფერი გაეგოთ. მთელი დღე მხოლოდ ყურმოკრულზე ფიქრობდა, როცა ისტორიის მასწავლებელმა, გიორგი ფალავანდიშვილმა რუსულის მასწავლებელს ჩუმად გადაულაპარაკა - ახლა ყველას გამოუშვებენო. შემთხვევით გაგონილმა ამ ფრაზამ თხუთმეტი წლის მოზარდს იმედი გაუჩინა. რამაზის თვალებში ჩამდგარი ტკივილი იმედის ფიქრმა გაანათა. ვაჟა-ფშაველას წიგნი გადაშალა და მშობლების სურათი ამოიღო. დედას და მამას გაბრწყინებული სახეები ჰქონდათ ერთმანეთზე მიდებული, დედის კალთაში კი ერთი წლის რამაზი მოკალათებულიყო. რამდენჯერ ჰქონდა ეს სურათი ნანახი, მაგრამ ასეთი იმედის თვალით პირველად უყურებდა. სურათი ისევ წიგნში ჩადო, გადაშალა და ჩაკეცილ გვერდზე "ბახტრიონი" მონახა.
მეხუთეკლასელი ია ახალკაცი სხვა გოგონებთან ერთად მობუზული იდგა სკოლის კიბეებთან. ვეღარ გაუძლო ამდენ გოდებას. როგორც კი გლოვის მისტერია დროებით შეწყდა, დრო იხელთა და გოგონებს შორის გაძვრა, თავის გახუნებულ პალტოს საყელოში ლურჯბერეტიანი თავი