გულწრფელად ვისურვებდი, წინამდებარე წიგნს რადიკალურად შეეცვალა თქვენი წარმოდგენა სამყაროზე, რადგან მასში აღბეჭდილი ჰუმანური სურვილები, როგორც ეს სხვა მსგავს წიგნებშია, მნიშვნელოვან სასიკეთო გარდატეხას მოახდენს მთელ მსოფლიოში.
წარმოიდგინეთ რევოლუცია, რომელიც ბრწყინვალე ცვლილებებს მოიტანდა ყოველგვარი სისხლისღვრისა და წამების, სიძულვილისა და შიმშილის, სიკვდილისა და ნგრევის გარეშე. ასეთ რევოლუციას მხოლოდ ორი მტერი ჰყავს: მოძველებული ტრადიციები და არსებული მდგომარეობა. ბუნებრივია, არასასურველია ფესვგადგმული ტრადიციების ნაფოტებად ქცევა ან განადგურება იმისა, რასაც მცირედი სარგებლობის მოტანა მაინც შეუძლია. ხოლო რაც მიუღებელია, დაე, თანდათანობით განვარიდოთ ჩვენს ცხოვრებას.
მასარუ იბუკას თეორია შესაძლებელს ხდის აღმოიფხვრას უვიცობა, უწიგნურობა, გაუბედაობა, და ვინ იცის, იქნებ ოდესმე დაიძლიოს სიღარიბე, სიძულვილი და დანაშაული. წინამდებარე წიგნი დაპირებებს არ იძლევა, თუმცა გამჭრიახ მკითხველს ნათლად წარმოუდგენს აღნიშნულ პერსპექტივას. მე პირადად, მისი კითხვისას, ასეთი აზრი დამებადა.
ამ მეტად კეთილისმრჩეველ წიგნში ავტორი განსაცვიფრებელს არაფერს აცხადებს, როცა ვარაუდობს, რომ პატარებს ყველაფრის შესწავლის უნარი აქვთ, რასაც ყოველგვარი ძალისხმევის გარეშე ახერხებენ ორი, სამი და ოთხი წლის ასაკში, და რაც შემდგომში გაჭირვებით ან საერთოდ აღარ შეუძლიათ. მისი აზრით, ბავშვები თამაშით მყისიერად სწავლობენ იმას, რასაც უფროსები ძნელად ითვისებენ. ავტორი ამბობს, რომ სწავლა, რისთვისაც ბავშვები ყოველთვის მზად არიან, უფროსებს ზოგჯერ, ეზარებათ. ამ შეხედულებებს ავტორი, დემაგოგიის გარეშე, ტაქტიანად ადასტურებს.
მასარუ იბუკას თვალსაზრისით, ადამიანისთვის ყველაზე რთული უცხო ენების, კითხვის, ვიოლინოსა და ფორტეპიანოზე დაკვრის შესწავლაა. მსგავს ჩვევებს უფროსები ძნელად ითვისებენ, ხოლო ბავშვებში ეს თითქმის გაუცნობიერებლად ხდება. ჩემი ცხოვრებაც ამის ნათელი მაგალითია. თითქმის ყველა კონტინენტზე ვმუშაობდი მასწავლებლად და მრავალი უცხო ენის ათვისებას ვცდილობდი; პრივილეგირებული საზოგადოების ნაწილსაც ვასწავლიდი და დაბალი ფენის წარმომადგენლებსაც, სინამდვილეში კი მხოლოდ მშობლიურ ენას ვფლობ, მიყვარს მუსიკა, თუმცა ერთ მუსიკალურ ინსტრუმენტზეც ვერ ვუკრავ და ხეირიანად მელოდიასაც ვერ ვიმახსოვრებ.
იმისათვის, რომ ჩვენმა პატარებმა რამდენიმე უცხო ენაზე თავისუფლად ილაპარაკონ, ისწავლონ ცურვა, ჯირითი, ზეთის საღებავებით ხატვა, ვიოლინოზე დაკვრა და ყველაფერი მაღალპროფესიულ დონეზე შეძლონ, სიყვარული და პატივისცემა სჭირდებათ, აქედან პირველს ხშირად, ხოლო მეორეს იშვიათად ვაძლევთ. არადა, სწავლისას, ორივე თანაბრად აუცილებელია.
ადვილი წარმოსადგენია, რაოდენ მდიდარი, ჯანსაღი და უსაფრთხო იქნება სამყარო, თუ ყველა მოზარდასაკამდელ ბავშვს, უცხო ენები, ხელოვნება, მეცნიერების საფუძვლები ეცოდინებოდა. შემდგომ წლებს კი ფილოსოფიის, ეთიკის, ლინგვისტიკის, რელიგიისა და სხვათა ღრმად შესწავლას დაუთმობდა.
რა საფუძველი გვაქვს დავუჯეროთ მასარუ იბუკას რჩევებს? რა მოწმობს მის სასარგებლოდ?
იგი არ არის განათლების თეორიის სპეციალისტი, მაშასადამე, არ იცის რა შეიძლება და რა არ შეიძლება, არ იცის ის აუცილებელი პირობა, რაც მნიშვნელოვან გარღვევას მოახდენს.
ავტორი ცალსახად გენიოსია. როცა 1947 წელს, მისი ქვეყანა დაცარიელებული იყო, სამ ახალგაზრდა კომპანიონთან ერთად, ჯიბეში შვიდასი დოლარით, დააარსა ფირმა სახელწოდებით – "SONY". იგი ერთ-ერთი პირველთაგანია მათ შორის, რომელთაც იაპონია ნანგრევებიდან აღადგინეს და, პრაქტიკულად, უპერსპექტივო ქვეყანა მსოფლიო ლიდერად აქციეს.
მასარუ იბუკა, ადრეულ ასაკში განვითარების ასოციაციის აღმასრულებელი დირექტორისა და ორგანიზაცია "ნიჭიერთა სკოლის" დირექტორის რანგში, არა მარტო ამბობს, არამედ ასრულებს კიდეც. ახლაც ათასობით იაპონელ ბავშვს აძლევს საშუალებას, ისწავლოს თქვენ ხელთ არსებულ წიგნში ჩამოყალიბებული წესებით. მასარუ იბუკა გვთავაზობს არა ძირითადი არსის შეცვლას, არამედ ბავშვისთვის განათლების მიცემის ხერხებსა და საშუალებებს.
"მე მინახავს, ავსტრალიაში როგორ ცურავდნენ ცოლ-ქმარ ტიმერმანების ახალშობილი ბავშვები, როგორ ესაუბრებოდნენ ინგლისურად ოთხი წლის იაპონელი ბავშვები დოქტორ ჰონდას. მინახავს ამერიკაში, ჯემკინსის აღსაზრდელი პატარები როგორ ასრულებდნენ ტანვარჯიშის ურთულეს ილეთებს. მაცუმოტოში მინახავს, როგორ უკრავდნენ სამი წლის ბავშვები ვიოლინოსა და როიალზე, შინიჩი სუზუკისთან ერთად. ბრაზილიაში მინახავს სამი წლის ბავშვი, რომელიც, დოქტორ ვერსის ხელმძღვანელობით, სამ ენაზე კითხულობდა. მინახავს, როგორ ჯირითობდნენ ორი წლის ბავშვები ზრდასრული ცხენებით დაკოტას შტატში. ათასობით დედის თხოვნის წერილი მივიღე მთელი მსოფლიოდან, რომ მათთვის ის საოცარი ამბები ამეხსნა, რომლებიც თავს ხდებოდათ ჩემი წიგნის მიხედვით კითხვის სწავლებისას".
ჩემი აზრით, წარმოდგენილი წიგნი - ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ნაშრომია, მათ შორის, რომელიც ოდესმე დაწერილა. და ვფიქრობ, რომ იგი დედამიწაზე ყველა მშობელმა უნდა წაიკითხოს.
გლენ დოუმანი - ადამიანის პოტენციური შესაძლებლობების
განვითარების ინსტიტუტის დირექტორი
ფილადელფია, აშშ