I
წარმოსადეგი, ჩასუქებული ბაკ მალიგანი კიბის ზედა ბაქანზე გამოვიდა ხელში საპნის ასაქაფებელი თასით, რომელზედაც ჯვარედინად ეწყო სარკე და სამართებელი. ყვითელი, ქამარშეხსნილი ხალათი დილის ნელ სიოს ოდნავ გამოებერა. თასი ზევით ასწია და გალობით წარმოთქვა:
– Introibo ad altare Dei 1
შეჩერდა, ბნელ დახვეულ კიბეს ჩახედა და უკმეხად ჩასძახა:
– ამოდი, კინჩ! ამოდი, შე ლაჩარო იეზუიტო!
დარბაისლური ნაბიჯით წამოვიდა წინ და მრგვალ საზარბაზნე მოედანზე შედგა. მიმოიხედა და მედიდურად სამგზის გადასახა ჯვარი კოშკს, არემარეს, ახლად გამოღვიძებულ მთებს. სტივენ დედალოსს რომ მოჰკრა თვალი, მისკენ გადაიხარა და სწრაფად მოჰყვა ჰაერში ჯვრის გამოსახვას, თან ბუყბუყებდა და თავს იქნევდა. სტივენ დედალოსი, უკმაყოფილო და ნამძინარევი, კიბის თავში მოაჯირს დაეყრდნო ხელებით. გულგრილად შეჰყურებდა ცახცახა, მობუყბუყე, ცხენის თავივით ჩამოგრძელებულ სახეს, მას რომ ლოცავდა, და მქრქალ-მუხისფრად შეფერილ უტენზურო თმას.
ბაკ მალიგანმა წამით სარკე გადასწია, თასში ჩაიჭყიტა და ისევ მარჯვედ წააფარა.
– ყაზარმებში! მკაცრად თქვა მან.
და მოძღვრის კილოთი დასძინა:
– რამეთუ ესე არს, საყუარელნო, ჭეშმარიტი ქრისტინე: ხორცი და სული და სისხლი და წყლულნი. ჩუმად დაუკარით, გეთაყვა. თვალები დახუჭეთ, ბატონებო. მოიცათ. ცოტა ეს თეთრი ნაწილაკები გვიჭირებენ საქმეს. სრული სიჩუმე.
ალმაცერად აიხედა ზევით და გაბმით დაუსტვინა, ერთხანს გაირინდა და მიაყურა, თეთრად ჩაკიწკიწებულ კბილებში აქა-იქ ოქრო უელავდა. ოქროპირი. ორი ძლიერი, მკვეთრი სტვენა გამოეპასუხა სიჩუმეში.
– გმადლობთ, ძამიკო, ცოცხლად გასძახა. სავსებით საკმარისია. გამორთეთ, გეთაყვა, დენი.
ჩამოხტა და ზვიადად შეხედა დედალოსს, ხალვათი ხალათის მოთრეული კალთები მუხლებთან აიკრიფა. მოქუფრული ბუთხუზა სახითა და პირქუში ოვალური ნიკაპით შუა საუკუნეების პრელატს მიაგავდა, ხელოვნების მეცენატს. ნეტარი ღიმილი დააჩნდა ტუჩებზე.
– სასაცილოა სწორედ, მხიარულად თქვა მან. შენი სულელური სახელი, ძველი ბერძენი!
მეგობრულად, ხუმრობით დაუქნია თითი და პარაპეტისკენ გაემართა, ხითხითით. სტივენ დედალოსი კიბის თავში ავიდა, ცოტას გაჰყვა ზლაზვნით და საზარბაზნე მოედნის კიდეში ჩამოჯდა. მშვიდად უცქეროდა, როგორ მიაყუდა პარაპეტს სარკე, როგორ ჩააწო თასში ფუნჯი და ლოყებსა და ყელზე საპონი აიქაფა.
ბაკ მალიგანის მხიარული ხმა განაგრძობდა.
– ჩემი სახელიც სულელურია: მალაქია მალიგანი, ორი დაქტილი. მაგრამ რაღაც ელინური ჟღერადობა აქვს, არა? მთვარის ბაკივით ნათელია. მე და შენ აუცილებლად ათენში უნდა წავიდეთ. წამოხვალ, მამიდაჩემს ოცი გირვანქა თუ დავცინცლე?
ფუნჯი გვერდზე გადადო, გულიანად გაიცინა და წამოიძახა:
– წამოვაო? ზუზია იეზუიტი!
გაჩუმდა და ფრთხილად დაიწყო წვერის პარსვა.
– ერთი მითხარი, მალიგან, წყნარად თქვა სტივენმა.
– რა, შემოგევლე?
– რამდენ ხანს აპირებს ჰეინზი ამ კოშკში დარჩენას?
ბაკ მალიგანმა გაპარსული ლოყა მარჯვენა მხარს ზემოთ გამოაჩინა.
– ღმერთმანი, მართლაც ამაზრზენი ვინმეა, გულწრფელად თქვა მან. გაფუყული საქსონელი. შენ ჯენტლმენად არ მიაჩნიხარ. წყეული ინგლისელები! ფული და საჭმლის მოუნელებლობა ხეთქავთ. აქაოდა, ოქსფორდიდან ვარო. იცი, რა გითხრა, დედალოს, ნამდვილი ოქსფორდული სტილი გაქვს. ეგ კი ვერ ხვდება. ზედგამოჭრილი სახელი შეგარქვი: კინჩი, დანის პირი.
ფრთხილად იპარსავდა ნიკაპს.
– მთელი ღამე აბოდებდა, შავი ავაზა ელანდებოდა, თქვა სტივენმა. იარაღს სად ინახავს?
– გიჟია ეგ ოხერი! თქვა მალიგანმა. დაგაფეთა?
– აბა რა იქნებოდა, თქვა აღელვებულმა სტივენმა და ისევ შიშმა აიტანა. ამ მივარდნილ ადგილას, სიბნელეში, კაცთან, რომელსაც ძლივს ვიცნობ, რომელიც გმინავს და ბოდავს, შავი ავაზა უნდა მოვკლაო. შენ ხალხი დახრჩობას გადაგირჩენია, მე კი გმირი არა ვარ. ეგ თუ აქ დარჩა, მე წავალ.
ბაკ მალიგანმა ქაფიან სამართებელს დახედა და მოიღუშა. ქანდარიდან ჩამოხტა და შარვლის ჯიბეები გამალებით მოიჩხრიკა.
– იფახება, ხრინწიანი ხმით დაიძახა მან.
ქონგურთან მივიდა, სტივენს ზედა ჯიბეში ხელი ჩაუყო და თქვა:
– გვიბოძეთ თქვენი წვინტლსახოცი, სამართებელი გავწმინდოთ.
სტივენს არ დაუშლია და ბაკ მალიგანმაც კუთხეში ჩაავლო ჭუჭყიან ცხვირსახოცს და ამოაფრიალა. საგულდაგულოდ გაწმინდა სამართებელი, ცხვირსახოცი შეათვალიერა და თქვა:
– მგოსნის წვინტლსახოცი. ახალი მწვანე ფერი ჩვენი ირლანდიელი პოეტების პალიტრაზე: წვინტლისფერი. თითქოს გემოც კი იგრძნობა, არა?
ისევ პარაპეტზე აძვრა და დუბლინის ყურეს გადახედა. მქრქალ-მუხისფერ თმას ნიავი ოდნავ უწეწავდა.
– ღმერთო, წყნარად თქვა მან. ელჯის თქმისა არ იყოს, ეს ზღვა მართლაც საყვარელი, ჭაღარა დედაა. წვინტლისფერი ზღვა. ყვერებგამთოშავი ზღვა. Epi oinopa ponton1 ეჰ, დედალოს, ბერძნები! უნდა გასწავლო, რომ დედანში წაიკითხო. Thalatta! Thalatta! 2 ჩვენი დიდი, საყვარელი დედა. მოდი და შეხედე.
სტივენი წამოდგა და პარაპეტთან მივიდა. დაეყრდნო, გადახედა წყალს და საფოსტო ხომალდს, კინგზტაუნის ნავსადგურიდან რომ გადიოდა.
– ჩვენი ძლევამოსილი
ჩუქება
