1. ბებრები როგორც მთელი დეკემბერი, ეს დღეც სინათლის მოლოდინში გაილია. ნაშუადღევს ცოტა ხნით ჩართეს, დაწითლდა ელექტროქურის მავთულის ხვეულები, პატარა ოთახში მოტყდა სიცივე, გათბა, გაღუღუნდა მოხუცებული ქალების იმედიც, ეგებ ყინვასა და სიბნელეში აღარ გვამყოფონო, მაგრამ მალე დენი ისევ გამორთეს.
ბნელდება, ორი ოთხსართულიანი კორპუსი ლამპებით და სანთლებით, სუსტად განათებული ფანჯრებით შეჰყურებს ერთმანეთს.
შუაში დათოვლილი ეზოა.
ეზოში უბორბლო, სასწრაფო დახმარების დანგრეულ-გაძარცული მანქანა დგას. არავინ იცის, ვინ დააგდო, ვისია, ანდა როდის წაიღებენ.
თუმცა რა ჩვენი საქმეა, ისეთი დრო დადგა, ბევრის ცოდნა ნამდვილად ზედმეტი ბარგია.
ამასწინათ ქუჩაში ისროდნენ (კარგა ხანია, აღარც ეს ეუცხოვებათ მოქალაქეებს), ვიღაც ცნობისმოყვარემ თავი გადაყო, რა ხდებაო, და ფანჯარა ჩამოუღეს, შუშა ლაწალუწით ჩამოემსხვრა მხრებზე.
ვიღაცები ჩქარი ნაბიჯით და საუბრით შემოდიან ეზოში. აქამდე აღწევს თოვლის ხრაშუნის ხმა.
შალმოსხმული ზინა ფეხაკრეფით მიდის ფანჯარასთან.
– ვინ არიან? – ეკითხება სავარძელში ჩამჯდარი, ფეხიფეხგადადებული მარგალიტა.
– არ ვიცი, მეორე სადარბაზოსთან შეჩერდნენ.
– ქურდები იქნებიან! – ამბობს დარწმუნებით.
– რა იცი?
– აბა, წესიერ კაცს ამ სიცივეში და ამ დროს გარეთ რა უნდა.
– ნუ იცი ეგეთი ლაპარაკი, მარგალიტა, – გაღიზიანდა ზინა,–ეგებ რა უჭირთ, ან ექიმს ეძებენ, ან...
– ჰო, ეგრე იციან თქმა და ვიცი, რასაც ეძებენ ხოლმე... კარს ერთთავად მოღნიოშებულს რომ ტოვებ...
– მობრძანდნენ, ბატონო, რა მაქვს, რას წაიღებენ! – ხელები გაშალა ზინამ.
– რო არ გაქვს, შეიძლება მაგიტომ მოგკლან.
– ღმერთო, შენი სახელის ჭირიმე, რა სისულელეს ალაპარაკებ ამ დედაბერს! – პირჯვარს ისახავს ზინა, – ქალაქს ისეთი პატრონები ჰყავს, როგორ გეკადრება, პენსიონერებს ვინ შემოგვბედავს.
– ჰო, ჰო, ეგენია პირველი ბანდიტები, – ხელებს იფშვნეტს მარგალიტა, – ჩაი ცოტას მაინც გაგვათბობდა...
– კი, კი, ახლავე – ეზოს, როგორც იქნა, თვალი მოწყვიტა ზინამ, სანთელი მაგიდიდან აიღო და სამზარეულოში გავიდა.
გაზიც ოდნავ ბჟუტავს და გაუბედავად შიშინებს ჩაიდანი. ისმის ჭიქების წკარუნის ხმა.
– გატეხე რამე?
– თავპირს რომ არ ვიმტვრევ, არ გიკვირს? არც გათბობა, არც სინათლე... ამ გაზსაც სული ამოსდის... მოისპო შენი გამომგზავნი, ცოტა მეტს ვერ გამოგიშვებს? – ბუზღუნებს ზინა და რიგრიგობით გამოაქვს ჩაის „მოწყობილობა“.
მარგალიტა მოპირდაპირე კორპუსში ცხოვრობს. დღეს ზინას სტუმარია და იფერებს კიდეც.
– ქალბატონივით რომ გადაპრანჭულხარ მაგ „კრესლოში“, სამურაბე მაინც გამომართვი, – უწყრება დიასახლისი.
– აფსუს, ქალო, ქალბატონივითო!.. ეს რა მაკადრა! ვითომ არ იცის, ჩემნაირი თავის დროზე ბევრი არ დადიოდა ამ ქალაქში...
– თავი დროზე მალენკოვსაც არა უშავდა...
– მალენკოვი რა შუაშია!
– რა ვიცი, გამახსენდა ისე... წეღან, მალენკოვის ჭიქას რომ ეძახდნენ, სწორედ ის გამიტყდა და, ალბათ, მაგიტომ...
– არა, ზინა, – შეაწყვეტინა მარგალიტამ, – მართალი მითხარი, მალენკოვი რად მიხსენე!..
სადღაც, შორიახლო ავტომატის ჯერი დაცალეს. ორივე გაჩუმდა.
„ამ გულისხეთქვაში, როდემდე უნდა ვიყო“, – ზინა ფანჯარასთან მიიპარა, მაგრამ საგულისხმო ვერაფერი დაინახა, გარდა იმისა, რომ მეორე სადარბაზოსთან აღარავინ იდგა და ეზოში მაწანწალა ძაღლები დაძრწოდნენ.
„გაივსო ქალაქი ძაღლებით. პურს აღარავინ აგდებს, ნეტავ რითი იკვებებიან?“
– მე რომ ბუკაძეს გავყოლოდი!.. – მოესმა უკნიდან.
ზინამ გაკვირვებით მოხედა, მე სროლის ხმამ დამაფეთა და ეს რას მიედ-მოედება, ვინ ოხერ ბუკაძეზე აპირებდა გაყოლასო.
მარგალიტა ისევ ფეხიფეხზე გადადებული, მშვიდად მიირთმევდა ჩაის.
– ხო გახსოვს, ბუკაძე, განათლების განყოფილებაში რომ მუშაობდა!
– როგორ არა, – გაიხსენა ზინამ, – მერე რაღა დროს მაგაზე დარდია, მარგალიტა?
– რა ვქნა, აღარც ვიდარდო?.. მარტოხელობას და შენს ყურებას არ მერჩივნა?.. მერე, როგორ მოვწონდი, – ჩაეღიმა თვალებგაბრწყინებულს.
– პენსიაზეა, ხო?
– ხო.
– კი იქნება ახლა მალენკოვის ხელა.
– რას გადაეკიდე ამ მალენკოვს?
– ისე... ახლა რომ შეუღლდეთ, ვითომ რა გიშავთ, დიდი-დიდი ხელოვნური კბილები აგერიოთ ერთმანეთში, – ჩახითხითდა ზინა.
– ხუმრობის დროს ხუმრობა იცოდე! – დატუქსა პენსიონერმა პედაგოგმა, – თუ ცუდქალობა ჩამიდენია, ის მისაყვედურე, თორემ უკბილობა რა ჩემი ბრალია.
– ვჩუმდები, – პირზე ხელი მიიფარა ზინამ, – გეხუმრე, მარგალიტა, ნუ იცი პატარა ამბავზე განაწყენება...
– ხომ იცი ჩემი ხასიათი...
– რომ ვიცი, იმიტომ გაბრაზებ, ვერ უნდა მიხვდე?.. კაი, ახლა –
ჩამოარტყა მოფერებით კალთაზე ხელი, – გააგრძელე, რაღაც კარგის მოყოლას აპირებდი...
ზეპირად იცის, რასაც მოყვება, მაგრამ მაინც მთელი გულისყურით უსმენს, – რა ქნას, რა გაათენებს ზამთრის ამხელა, ბნელ,