წინასიტყვაობა
შეიძლება, იმის გამო, რომ ჩრდილი ისე ეცემოდა სახეზე, თითქოს იცინისო.
კამიუ
ერთი ჭიქა წყალი ქვაზე დგამს, რომელიღაც ყვითელი ყვავილის გვერდით. ალბათ ქრიზანთემაა. შესაძლებელია, ქრიზანთემაც იყოს. არ ვიცი.
ყვავილებში ვერ ვერკვევი, იას კი ვცნობ. თეთრყვავილასაც. ქრიზანთემის შესახებ ვიცი, რომ ის ყვითელია, ამიტომ ვფიქრობ, რომ ეს სწორედ ქრიზანთემაა. ბოლოს და ბოლოს სულერთია. თეთრი ყვავილი, ყვითელი ყვავილი, ლურჯი ყვავილი. ერთი ისეთია, როგორც მეორე. ერთი დიდია, მეორე – პატარა. ამით განსხვავდებიან ერთმანეთისგან, ქვაზე დგამს ჭიქა წყალს. შემდეგ იქაურობას აწესრიგებს.
მარგლავს.
მზე ანათებს. ცხელა. ზაფხულია, აგვისტოს ბოლო.
– როცა ღამით გაიღვიძებენ, მუდამ მწყურვალნი არიან. საჭიროა, რომ აქ რაიმე იყოს გამზადებული – მეუბნება – ან ცოტა წყალი, ან ხილის წვენი, ან რაიმე ასეთი, ფორთოხლის წვენი განსაკუთრებით უყვართ და უხარიათ, ერთი სიტყვით, იღვიძებენ, ამოძვრებიან მიწიდან და სასმელს ეძებენ. ასეთ დროს აქ რაიმე უნდა დახვდეთ. ჭამით არ ჭამენ, მხოლოდ მუდამ სწყურიათ. მარადიულად სწყურიათ. ასეთები არიან. შესაძლებელია, მოგონებები აწუხებენ და ამიტომ სწყურიათ ასე. არ ვიცი. ვინ მიხვდება ამას? არავინ არის, ვინც ამას მიხვდება. ყოველ შემთხვევაში, იყავით ფრთხილად, ისინი ყურადღებას ითხოვენ, იყავით ფრთხილად, როცა ზემოთ ამოდიან და დახმარება უნდათ. ეს ფაქტია. სჯობს, თუ ვინმეს შეუძლია დახმარება. თუ არ აღასრულებენ მათ მოთხოვნებს, შეიძლება, ძალიან გაბრაზდნენ, თუმცა, სხვაფრივ მათ ზრუნვა არ ჭირდებათ. კარგად არიან.
ჯიუტი ბალახის გროვასთან ფუსფუსებს. გლეჯს, ფრჩხილებით თხრის ფესვს.
ბრაზობს.
– ყველაფერი ამაოა. ისევ და ისევ უნდა ვასუფთაოთ მათ ირგვლივ. ესეც შეიძლება მობეზრდეს კაცს. დამიჯერე. ყველაფერი მუდამ ასე მოუწესრიგებელია. ქვებს, ბეტონის ფილებს შორის ნაპრალებს აქ ძალიან დიდი ყურადღება ჭირდება. სწრაფად ჩნდება ხოლმე სარეველა. ასე არ არის? თავს ვუქნევ. მივანიშნებ, რომ ვეთანხმები. შემდეგ ვეხმარები მას ბალახის გროვის აღებაში.
– წესრიგი უმთავრესია. ოღონდ წესრიგი იყოს! ესსკოლაში, როცა ყოველდღე ერთად ვიყავით. მხოლოდ მაშინ მელაპარაკებიან ასე, მხოლოდ მაშინ მაბრაზებენ, თუ წესრიგი არ არის, ანუ – თუ სასმელი არ აქვთ. ერთი სიტყვით, თუ რაღაცა აწუხებთ. ამიტომაც ვირჯები. რომ მოვისვენო ბოლოს და ბოლოს. საკუთარი სიმშვიდისათვის. ამისთვის. ვიღაცამ ეს საქმეც უნდა გააკეთოს. მართალი არ არის? ვუსმენ, როგორ ლაპარაკობს.
არა ადგილობრივი, არამედ ოფიციალური, სახელმწიფო ენით ლაპარაკობს, როგორც საერთოდ ყველა ამ ქალაქში. სრულყოფილად, უაქცენტოდ. არავითარი უცხო ბგერა, არ არის ერთი ცუდი მახვილიც კი.
როგორც დედაჩემი. ისე სუფთად, როგორც დედაჩემი. ისე ლაპარაკობს, როგორც დედაჩემი.
ისეთი სიზუსტით.
ვყოყმანობ. ხომ შეიძლება შენიშნოს, რომ აქაური არ ვარ! შეუძლია შენიშნოს ნებისმიერ დროსაც? დედაჩემი მუდამ აქცევდა ამას ყურადღებას. მას ვერაფერს შეატყობდი.
მუდამ ამას ამბობდა: – ერთი ცუდად გამოყენებული სიტყვა, ერთი უადგილო მახვილი და წასულია შენი საქმე. მასაში უნდა გავუჩინარდეთ. ეს არის უმთავრესი.
მაგრამ ეს უწინ იყო, ამას რომ მეუბნებოდა დედაჩემი. ანუ თხუთმეტი წლის წინ.
ახლა აგვისტოა.
ვუყურებ ჭიქა წყალს. მწყურია.
ვუსმენ, როგორ ლაპარაკობს ოფიციალურ, სახელმწიფო ენაზე უაქცენტოდ.
დაახლოებით ორი საათი ასე ვმუშაობთ. ერთად. თითქოს მუდამ ეს უნდა გვეკეთებინა. ვთხრით სარეველებს, ჭიქებით სასმელს ჩამოვარიგებთ.
არ ვლაპარაკობთ. ის ლაპარაკობს. არ აინტერესებს არაფერი, მე კი მას ვაკვირდები.
ზის, ან წევს მიწაზე, ასე მუშაობს. თუ რომელიმე ქვის ფილის ირგვლივ დაამთავრა სამუშაო, ახლა აღმართს მიჰყვება, გაჭირვებით ადის ზემოთ, იღლიის ქვეშ იბჯენს თავის ყავარჯენს, იმით მიდის წინ.
მთლად ცქვიტია და კაი ჯან–ღონეზეა. არ ვიცი, მიცნო კი? გრძელი, ყვავილებით მოჩითული ქვედაბოლო მთლად ტალახით მომეთხვარა და მომბეზრდა ეს მებაღეობა. არ მინდა, მას გამოვემშვიდობო, არ მაქვს ამის სურვილი.
არ მაქვს დამშვიდობების სურვილი.
საცაა, დავიძვრები აქედან, სასაფლაოდან – ზემოთ. კაი ნახევარი საათის სავალია აქედან ქალაქის ცენტრამდე.
ჩუქება
