I - წყალსადენ მილში როცა ფრედერიკ კ. ლითლის მეუღლეს მეორე ვაჟიშვილი შეეძინა, ყველამ შენიშნა, რომ ჩვილი წრუწუნაზე დიდი არ იყო. სიმართლე რომ ვთქვათ, არც არაფრით განსხვავდებოდა წრუწუნასაგან. სიმაღლით ხუთი სანტიმეტრი იქნებოდა, თაგვივით წვეტიანი ცხვირი ჰქონდა, თაგვივით კუდი, თაგვივით ულვაშები და თაგვივით ფრთხილი, მორიდებული მიხრა-მოხრა. არ გასულა დიდი ხანი, რომ არა მხოლოდ გარეგნობით დაემსგავსა წრუწუნას, არამედ ქცევაც წრუწუნასებრი შეიძინა და ნაცრისფერი შლაპითა და პაწია ხელჯოხით დაიწყო სიარული. მისტერ და მისის ლითლებმა სტიუარტი დაარქვეს. მისტერ ლითლმა სიგარეტის კოლოფი და სარეცხის ოთხი სარჭი აიღო და პაწაწინა საწოლი გაუკეთა.
ჩვილების უმეტესობისაგან განსხვავებით, სტიუარტმა დაბადებისთანავე დაიწყო სიარული. ერთი კვირისამ უკვე ელექტროზონარზე ცოცვა ისწავლა და ლამპებზე ადიოდა. მისის ლითლი მაშინვე მიხვდა, წინდაწინ მომზადებული ჩვილის ტანსაცმელი არ გამომადგებაო და ამიტომ საქმეს შეუდგა: კოხტა, პაწია ლურჯი შალის კოსტიუმი შეუკერა და ზედ ჯიბეებიც დაუკერა, რომ ცხვირსახოცი, ფული და გასაღები ჩაეწყო. ყოველ დილით, სანამ სტიუარტი ჩაიცვამდა, მისის ლითლი შედიოდა მის ოთახში და წერილების ასაწონ ციცქნა სასწორზე წონიდა. ფოსტით რომ დაეპირებინათ ახალშობილი სტიუარტის გაგზავნა, ამ საქმეს სამცენტიანი მარკაც ეყოფოდა, თუმცა მშობლები არსადაც არ უპირებდნენ გაგზავნას. მერე, როცა გაირკვა, რომ ერთი თვისამ მხოლოდ უნციის (უნცია – უდრის დაახლოებით ოცდაათ გრამს) მესამედი მოიმატა წონაში, დედა ისე დაფეთდა, ექიმი გამოიძახა.
ექიმი მოხიბლული დარჩა სტიუარტით და აღნიშნა, ამერიკულ ოჯახში წრუწუნა დიდი იშვიათობააო. მერე სტიუარტს სიცხე გაუზომა და ნახა, რომ ფარენჰაიტით 98,6 გრადუსი ჰქონდა, რაც თაგვისთვის სრულიად ნორმალურია. ამის შემდეგ გულმკერდი გაუსინჯა, გულისცემას მოუსმინა, ფარანიც მოიმარჯვა და დიდი სერიოზულობით ჩახედა ყურებში (ყველა ექიმი როდი მოახერხებს, ისე ჩახედოს თაგვს ყურებში, რომ არ გაეცინოს). ყველაფერი წესრიგში აღმოჩნდა და ამ ამბავმა მისის ლითლი დიდად გაახარა.
– სმა-ჭამა არ მოაკლოთ! – მხიარულად დაუბარა ექიმმა გამოთხოვებისას.
ლითლები ნიუ-იორკში, პარკის მახლობლად მდგარ ლამაზ სახლში ცხოვრობდნენ. აღმოსავლეთით გამავალ ფანჯრებში მზე უთენია შემოიჭრებოდა ხოლმე, ლითლებიც, როგორც წესი, ადრე დგებოდნენ. მცირე ზომის წყალობით სტიუარტი ათას რამეში ეხმარებოდა დედ-მამასა და უფროს ძმას, ჯორჯს, რადგან ისეთი საქმეების კეთება ეხერხებოდა, როგორსაც მხოლოდ თაგვები ახერხებენ, და დიდი ხალისითაც აკეთებდა. ერთ დღეს, როცა მისის ლითლი მისტერ ლითლის ბანაობის შემდეგ აბაზანას ხეხავდა, თითიდან ბეჭედი გასძვრა და წყალსადინარში ჩავარდა. მისის ლითლს გულს შემოეყარა.
– რა ვქნა, როგორ ამოვიღო?! – გაიძახოდა და ტირილს ძლივს იკავებდა.
– მე შენს ადგილას, ავიღებდი თმის სარჭს, ანკესივით მოვღუნავდი, ბაწარზე გამოვაბამდი და წყალსადინარში ჩავუშვებდი. მერე ბეჭედს დავიჭერდი და ამოვიღებდი, – ურჩია ჯორჯმა.
მისის ლითლმაც მონახა ბაწრის ნაწყვეტი, მიამაგრა სარჭს და ასე, ნახევარ საათს ცდილობდა ბეჭდის დაჭერას, მაგრამ წყალსადინარში ბნელოდა და კაუჭი ყოველ ჩაშვებაზე იქვე რაღაცას წამოედებოდა ხოლმე, ამიტომ მისის ლითლი ვერ ახერხებდა, რომ ბოლომდე ჩაეშვა, სადაც ბეჭედი ეგულებოდა.
– აბა, როგორ მიდის საქმე? – შემოაკითხა მისტერ ლითლმა.
– ცუდად, – შესჩივლა მისის ლითლმა, – ღრმადაა ჩავარდნილი და ვერ ამომაქვს.
– სტიუარტი რომ ჩავგზავნოთ? – გამოსავალი იპოვა მისტერ ლითლმა, – რას იტყვი, სტიუარტ, ცდი?
– რატომაც არა, – მიუგო სტიუარტმა, – ოღონდ ძველ შარვალს ჩავიცვამ. იქ ალბათ სისველეა.
– წასულია მაგ ბეჭდის საქმე, – ცოტა არ იყოს, ეწყინა ჯორჯს, რაკი მისმა ანკესმა ვერ გაამართლა.
ამასობაში სტიუარტმა ძველი შარვალი ამოიცვა და წყალსადინარში ჩასაძრომად გაემზადა. გადაწყვიტა, ბაწრის ერთ ბოლოს თან წავიყოლებო, მეორე კი მამას მისცა და დაუბარა, – სამჯერ მოვქაჩავ თუ არა, მაშინვე ამომწიეო. მისტერ ლითლმა აბაზანაში დაჩოქება ძლივს მოასწრო, რომ სტიუარტი იოლად ჩასრიალდა წყალსადინარში და გაუჩინარდა. არ გასულა ერთი წუთი, რომ ბაწარს სამჯერ მოქაჩეს და მისტერ ლითლმაც ფრთხილად ამოსწია. ბაწარზე ჩაჭიდებულ სტიუარტს კისერზე საიმედოდ ეკიდა ბეჭედი.
– ჩემო პატარა ვაჟკაცო! – მიესიყვარულა სიამაყით აღსავსე მისის ლითლი შვილს და მადლობის ნიშნად აკოცა.
– აბა, რა ხდება დაბლა? – ჰკითხა მისტერ ლითლმა, რომელსაც მუდამ აინტერესებდა ის ადგილები, სადაც ნამყოფი არ იყო.
– ისეთი არაფერი, – მიუგო სტიუარტმა.
არადა, სინამდვილეში წყალსადინარში მოგზაურობა სასიამოვნო სულაც არ იყო. სტიუარტი თავით ფეხამდე ლორწოთი ისე გაითხუპნა, ბანაობა დასჭირდა, ნაბანავებმა დედამისის იის სურნელიანი ტუალეტის წყალი ისხურა და ამის მერეღა მოსულიერდა. ოჯახში ყველამ ჩათვალა, სტიუარტმა საქმე კაცურად მოაგვარაო.