ლიტერატურული გაზეთი #185

ზაალ სამადაშვილი - კალამს მიდევნებით დაწერილი
"კოპოლა"
იმ დროებას, ორი ბიჭი რომ მიდიოდა ქუჩაში და შლაპიანი კაცის გამოჩენისას ერთი, ვინც პირველი მოჰკრავდა თვალს, მეორეს თავში წამოარტყამდა შეძახილით - შლაპაო, არ მოვსწრებივარ. წინაფრიანი ქუდების ეპოქაში გავატარე ბავშვობა, როცა ხნიერ კაცებს ლურჯი, ან ყავისფერი ნაჭრისგან შეკერილი კარტუზები ეხურათ, მათზე უმცროსებს ტვიდის, ან ბუკლეს კეპები, ხოლო ახალგაზრდებს ეგრეთ წოდებული "აეროდრომები", პროფილში მართკუთხა სამკუთხედებს რომ ჰგავდნენ. ქუდებს მაღაზიაში არ ყიდულობდნენ, მათ ოსტატებს აკერინებდნენ პატარ-პატარა სახელოსნოებში, სადაც ახლად გაუთოებული მატერიის მოთბო სურნელი ტრიალებდა. ოსტატებს ვეებერთელა, ხისტარიანი უთოები ჰქონდათ, ნახშირისას რომ ეძახდნენ, რადგან ნაკვერჩხლებით ხურდებოდა, და ფეხით სატრიალებელი საკერავი მანქანები, ოქროსფრად ამოტვიფრული წარწერით - "SINGER". ყველა უბანს თავისი მექუდე ჰყავდა, თუმცა იყვნენ ისეთებიც, ვისთანაც შორიდან მოდიოდნენ და რიგშიც კი ეწერებოდნენ შეკვეთის მისაცემად. ერთი ასეთი ოსტატი "პესკებზე" - რიყეზე ცხოვრობდა, მუხრანის ხიდიდან ქვევით, მტკვრისკენ რომ ჩაუხვევდი, იქვე. ზამთრობით ცილინდრის ფორმის "ფეჩი" ედგა სახელოსნოში და იქიდან გამოღებული ღადარით ავარვარებდა უთოს. მექუდე იოსება, კაფანდარა ბერიკაცი, რომელიც ძაფს ყველაზე წვრილი ნემსის ყუნწშიც კი უსათვალოდ უყრიდა, მხოლოდ კეპებს კერავდა. იმიტომ კი არა, რომ სხვებისა არ შეეძლო, არ უნდოდა, კეპის გარდა, მორკალული საჩიხი რომ ჰქონდა და კინკრიხოს ნაჭერშემოკრული ღილი უმშვენებდა - არცერთ ქუდს არ ცნობდა. მუშტრებს შორის თავისი რჩეულები ჰყავდა, ისინი, ვინც მოხდენილად ატარებდნენ მის ნახელავს და ვისაც ჩაით უმასპინძლდებოდა მასთან ისე, მოსაკითხად შევლისას. წელში გამოყვანილი ჭიქით ცხელი, სურნელოვანი სითხის ხვრეპისას ჰქონდა მოსმენილი ამ ხალხს ამბავი, რომლის თანახმადაც იოსება მამამისის საქმიანობას აგრძელებდა, ხოლო თავად მამას კი, ხელობა ვიღაც უცხოელისგან ესწავლა, ევროპიდან სულ სხვა საქმეზე ჩამოსულ და აქ ჩარჩენილ კაცისგან, რომელსაც ქუდების სამკერვალო გაეხსნა თბილისში...
კეპის დახურვა ინგლისელ დიდგვაროვნებს შემოუღიათ წესად. მორჩებოდნენ თუ არა ცერემონიებს, დაწყებულს ამინდზე საუბრით და დასრულებულს იმპერიის პრობლემების განხილვით, მოიშვლეპდნენ თურმე ატლასის სარჩულიან ცილინდრებს, მოირგებდნენ შალის რბილ კეპებს და ჰერიი, გინდა საჯირითოდ და გინდა სანადიროდ, აღავღავებული მწევრების თანხლებით.
სიცილიაში სწორედ ნისლიანი ალბიონიდან "შეუღწევია" კეპს და კუნძულელებს "კოპოლა" დაურქმევიათ მისთვის, რაც მათებურად "თავსაც" ნიშნავს და "მოთავესაც".
არსებობს ლეგენდა, რომ საუკუნეზე მეტი ხნის წინათ თბილისშიც იკერებოდა "კოპოლა". გამორიცხული არ არის, რომ მექუდე იოსებას მიერ ნახსენები "სხვა საქმეზე ჩამოსული კაცი", ვისგანაც მამამისმა ხელობა ისწავლა, სიცილიელი იყო, რადგან ჰყვებიან, რომ არქიტექტორ ჯოვანი სკუდიერის მიერ აგებული ოპერის ერთ-ერთი მომღერალი, სახელად სალვატორე, დიდი ხანძრის შემდეგ, რომელმაც ეს შენობა მთლიანად გაანადგურა, თბილისში დარჩენილა და კეპების კერვისთვის მიუყვია ხელი.



ტორერო და მწერალი
ფოტო "PLAZA DEL TOROS MONUMENTAL"-ზეა გადაღებული, პამპლონაში. ტიხარის ერთ მხარეს, ქვიშიან არენაზე ლუის მიგელ დომინგინი დგას, მეორე მხარეს ერნესტ ჰემინგუეი... თმაწვერგათეთრებულ "PAPA"-ს ღია ფერის მოკლესახელოებიანი პერანგი აცვია, დომინგინს - ტორეროს ულამაზესი კოსტიუმი, ოქროსა და ვერცხლის ფუნჯებით გაწყობილი "`chaquetilla". მწერალი ორმოცდაათ წელს გადაცილებულია, ბერიკაცს ჰგავს, მატადორი დიდი-დიდი ოცდაათისა იქნება, ჯერ კიდევ ბიჭი.

"PAPA"-ს გამბედაობასა და ათასგვარ ფათერაკებში თავის გაყოფაზე, აფრიკაში ნადირობა იქნება თუ ომებში მონაწილეობა, ვინ აღარ ქილიკობს, ვის აღარ შეაქვს ეჭვი მის უბადლო ოსტატობასა და გამოცდილებაში - ჟურნალისტებს, შეუმდგარ ლიტერატორებს, სახელმოხვეჭილ მწერლებს.
არც დომინგინს აკლებენ მწარე-მწარეებს, ვინ გაპატიებს, აბა, სიკვდილ-სიცოცხლის ზღვარზე ზარ-ზეიმით სიარულს და ისეთი ქალების მოხიბლვას, როგორებიც ლუჩია ბოზე, რიტა ჰეიუორდი და ავა გარდნერია.
გულდასმით რომ დააკვირდე ფოტოს, ვერ მიხვდები, აღბეჭდვის მომენტში რომელი ლაპარაკობს და რომელი უსმენს. რაღაც მნიშვნელოვანს რომ ეუბნებიან ერთმანეთს, ნაღდია, რადგან სულ ცოტა ხნის შემდეგ მატადორი ხარს, ან ხარებს (პირველი შეტაკების ფინალს გააჩნია) უნდა შეებრძოლოს. ბრძოლის წინ კი რაზე უნდა ილაპარაკონ, ორივემ იცის.
 

SINE NOBILITI
"ის დროა, მეწაღეები ტროტუარებზე გამოდგმულ ბუდრუგანებში რომ სხედან ფეხსაცმლის მწმენდავებივით. მათაც სტალინის, ჯინა ლოლობრიჯიდას და არსენ მეკოკიშვილის შავ-თეთრი ფოტოები რომ აქვთ გაკრული ზურგებს უკან. დაბალ ტაბურეტებზე სხედან, წინ უდგათ ამ ტაბურეტებზე ოდნავ მაღალი მაგიდები - ძალიან რომ არ მოიხარონ წელში, არღვეულ ლანჩებს აკერებენ მახათის ყუნწში გაყრილი კაპრონის ძაფით და გადაბრეცილ ქუსლებზე რეზინის სქელ საკერებლებს აჭედებენ წვრილი ლურსმნებით. სიგრძისა და და სისქის მიხედვით დახარისხებული ლურსმნები თხელი ფიცრებით შეკრულ, უჯრედებად დაყოფილ თავღია ყუთებში უწყვიათ. ათი-თხუთმეტი უჯრედი აქვს ყუთს და თითოეულში, სულ ცოტა, ორმოცი ლურსმანია მოთავსებული. ჩვენი უბნის მეწაღე შუახნის კაცია, პირქუში, სიცივეშიც და სიცხეშიც უმკლავებო, დათბილულ ჯუბაში გამოწყობილი. ხელის თითებზე სვირინგები აქვს, თითოზე თითო რუსული ასო. ხასიათი