თავი I
ამბობენ, რომ განთავისუფლებიდან ორმოცდაცამეტი წლის შემდეგ იგი ოქროს ღრუბლიდან დაბრუნდა, რათა გამოწვევის ნიშნად, ერთხელაც გადაეგდო ზეცისთვის ხელთათმანი, დაპირისპირებოდა სიცოცხლის წესრიგსა და ღმერთებს, რომლებმაც ეს წესრიგი დაადგინეს. მიმდევრები მისი დაბრუნებისთვის ლოცულობდნენ, თუმცა კი ლოცვა მათი იყო ცოდვა, რადგანაც ლოცვამ არ უნდა შეაშფოთოს ნირვანაში მყოფი, ნირვანად ყოფნის მიზეზების მიუხედავად. თუმცა ზაფრანისფერი მოსასხამით შემოსილები ლოცულობდნენ, რომ ის, მახვილის მპყრობელი, მანჯუშრი, მათ შორის კვლავაც დაბრუნებულიყო. და ამბობენ, რომ ბოდჰისატვამ მათი მუდარა შეისმინა...
„მან, ვინც დათრგუნა თავისი სურვილები,
და ვინც ნებით მოსწყდა საკუთარ ფესვებს,
ვისი საძოვრებიც სიცარიელეა,
მოუნიშნავი და თავისუფალი,
და გზა ისეთივე შეუცნობელია,
როგორიც ჩიტების ფრენა ზეცაში“
დჰამაპადა (93)
მიმდევრები მას მაჰასამათმანს უწოდებდნენ და ღმერთად აცხადებდნენ. თუმცა თავად ერჩია, სახელიდან „მაჰა“ და „ათმანი“ ჩამოეცილებინა და საკუთარ თავს სემს ეძახდა. ღმერთობა არასდროს დაუჩემებია, თუმცა, მეორე მხრივ, არც საპირისპირო დაუდასტურებია ოდესმე. შექმნილ მდგომარეობაში არცერთი შესაძლო აღიარება არ იყო სარგებლის მომტანი – დუმილისგან განსხვავებით.
ამიტომაც, სემი საიდუმლოებას წარმოადგენდა.
ყველაფერი წვიმათა სეზონში მოხდა.
დიდი ტენიანობის ჟამი დიდი ხნის წინ დაწყებულიყო.
წვიმათა სეზონის გრძელი დღეები იდგა, როდესაც მათი ლოცვები ზეცაში აიჭრა, თუმცა ეს მოხდა არა კრიალოსანთა მარცვლითა და რიტუალური ცილინდრის ბზრიალით, არამედ იმ უზარმაზარი სამლოცველო მანქანის დახმარებით, რატრის – ღამის ქალღმერთის მონასტერში რომ აეგოთ.
მაღალი სიხშირის ლოცვები ზემოთ, ატმოსფეროში და მის მიღმა, პირდაპირ ოქროს ღრუბელში მიიმართებოდა, რომელსაც ღმერთების ხიდიც ეწოდებოდა. ღრუბელი, რომელიც მთელ მსოფლიოს გარს ერტყმოდა, ღამით ბრინჯაოსფერ ცისარტყელად მოჩანდა, ხოლო შუადღისით წითელი მზე სწორედ აქ იქცეოდა ნარინჯისფრად.
ბერთაგან ზოგიერთს ეჭვი ეპარებოდა ლოცვის ამგვარი ტექნიკის ორთოდოქსულობაში, მაგრამ მანქანა ზეციური ქალაქიდან დაცემულმა იამა-დჰარმამ ააგო. ჰყვებოდნენ, თითქოს სწორედ იამამ შექმნა საუკუნეთა წინ ღმერთ შივას მძლავრი მეხის ეტლი, რომელიც ზეცაში ფრენისას ძრავიდან ამოფრქვეულ ცეცხლის ნაკადს ტოვებდა კვალდაკვალ.
მიუხედავად ღმერთების კეთილგანწყობის დაკარგვისა, იამა კვლავაც ყველაზე ძლევამოსილ ოსტატად ითვლებოდა. ეჭვგარეშეა, სამლოცველო მანქანაზე რომ შეეტყოთ, ქალაქის ღმერთები ნამდვილ სიკვდილს არგუნებდნენ ხვედრად. მაგრამ არც იმაში ეპარებოდა ვინმეს ეჭვი, რომ თუ იამას ხელში ჩაიგდებდნენ, სამოლოცველო მანქანის გარეშეც ამოხდიდნენ სულს, თანაც ისე, რომ თავის მართლების საშუალებასაც არ მისცემდნენ.
ის, თუ როგორ მოაგვარებდა თავის საქმეებს კარმას ღმერთებთან, მხოლოდ იამას საქმე იყო, თუმცა კი ყველამ ზუსტად იცოდა, რომ საჭიროების დადგომისას აუცილებლად იპოვიდა გადარჩენის გზას. ოსტატი თავად ღვთაებრივი ქალაქის ასაკზე ორჯერ ახალგაზრდა იყო, ამ საცხოვრისის დაარსება კი ათიოდ ღმერთზე მეტს არ ახსოვდა. საყოველთაოდ იყო ცნობილი, რომ იამა თვით ღმერთ კუბერაზე ბრძენი იყო სამყაროს ცეცხლის გამოყენების თვალსაზრისით, თუმცა ეს ყველაფერი მისი უმნიშვნელო დამსახურებები იყო. იამას სახელი სხვა საქმეებმა გაუთქვა და ძნელად თუ მოიძებნებოდა ვინმე ისეთი, ვინც ამაზე ლაპარაკს გაბედავდა. მაღალი იყო, თუმცა არა მეტისმეტად. ტანად დიდი, მაგრამ მძიმეც არ ეთქმოდა. დინჯი, თავისუფალი მიხვრა-მოხვრა ჰქონდა, წითელ ტანსაცმელს ატარებდა და ცოტას ლაპარაკობდა.
იამა სამლოცველო მანქანას დასტრიალებდა. მეტალის უზარმაზარი ლოტუსი, რომელიც მონასტრის სახურავზე განეთავსებინათ, თავის ბუდეში ტრიალებდა.
შენობას, ლოტუსსა და მთის ძირას გადაშლილ ჯუნგლებს მსუბუქად აწვიმდა. ექვსი დღის განმავლობაში ზეცას უამრავი კილოვატი ლოცვა გაუგზავნა, თუმცა სტატიკურობა საშუალებას არ აძლევდა სამიზნისთვის ხმა მიეწვდინა. ხვნეშით მოუხმო ნაყოფიერების ღვთაებათაგან უფრო სახელგანთქმულთ და ამისათვის მათი ყველაზე ცნობილი ატრიბუტები მოიხსენია.
იამას ლოცვას ჭექა-ქუხილის გრგვინვამ უპასუხა. მისმა დამხმარე პატარა მაიმუნმა ჩაიხითხითა.
– შენი ლოცვებიც და წყევლა-კრულვაც ერთსა და იმავე შედეგამდე მიდის, ღმერთო იამა, – შენიშნა მან, – ასე ვთქვათ, უშედეგობამდე.
– ამ ჭეშმარიტებამდე მისასვლელად ჩვიდმეტი ინკარნაცია დაგჭირდა? – ჰკითხა იამამ, – უკვე ვხვდები, კვლავაც მაიმუნი რატომ ხარ.
– ასე არაა, – თქვა მაიმუნმა, რომელსაც ტაკს ეძახდნენ, – ჩემი დაცემა, თუმცა კი შენსაზე ნაკლებ შთამბეჭდავი იყო, მაინც შეიცავდა პირადული, ბოროტი ზრახვების ელემენტებს, რომლებიც...
– საკმარისია! – თქვა იამამ და მაიმუნს ზურგი აქცია.
ტაკი მაშინღა მიხვდა, რომ სავარაუდოდ მტკივნეულ ადგილს შეეხო. საუბრისთვის სხვა თემის მოსაძებნად ფანჯარამდე მიირბინა, ფართო რაფაზე შეხტა და ცას მიაშტერდა.
– ღრუბლების საფარში ნაპრალია, დასავლეთისკენ, – თქვა მან.
იამა ფანჯარას მიუახლოვდა, მაიმუნის მზერას თვალი გააყოლა, მოიღუშა და თანხმობის ნიშნად თავი დაუქნია.
– ჰო, – თქვა მან, – ადგილზე დარჩი და მიკარნახე.
იამა მართვის პანელთან დაბრუნდა.
ზემოთ ლოტუსმა ბრუნვა შეწყვიტა, შემდეგ კი გაცრეცილ ცაში გაჩენილი ლაქისკენ მიბრუნდა.
– ძალიან კარგი,