1. ლაია კაშის, ვინც მასწავლის, რომ ჩემი სული ჩემს შიშზე ძლიერიაბ
ჩემი უფროსი ძმა შინ სიბნელეში ბრუნდება, განთიადამდე ცოტა ხნით ადრე, როცა მოჩვენებებიც კი ისვენებენ. ფოლადის, ნახშირისა და სამჭედლოს ქურის სუნი ასდის, მტრის სუნი. საფრთხობელა, აწოწილი ტანით ფანჯრის რაფაზე შემოხტება და შიშველი ფეხებით სიბნელეში მოაბიჯებს. უკან უდაბნოს მწველი ქარის სუნთქვა მოჰყვება, ფარდები ჩუმი შრიალით ირხევა. მისი სახატავი ალბომი ძირს ვარდება, ჩემი ძმა ფეხს წაკრავს და ალბომს საწოლის ქვეშ შეაგდებს, გველივით სხარტია.
„ სად იყავი, დარინ? “ ამ შეკითხვისთვის საჭირო ძალას ყოველთვის წინასწარ ვიკრებ და ჩემი ძმაც მენდობა. „ რატომ გაქრები ხოლმე ასე? რატომ, როდესაც პოუპსა და ნენს სჭირდები? რატომ, როდესაც მე მჭირდები? “
თითქმის ბოლო ორი წელია, ყოველღამე ვემზადები, ჩემს ძმას ეს კითხვა დავუსვა, მაგრამ გამბედაობა არ მყოფნის. დარინი ერთადერთია, ვინც დამრჩა და არ მსურს, დანარჩენებივით დავკარგო.
მაგრამ ეს ღამე განსხვავებულია, ვიცი, რა არის მის სახატავ ალბომში. ვიცი, ეს რასაც ნიშნავს.
- რატომ გღვიძავს? - დარინის შეკითხვა ფიქრებიდან მაფხიზლებს. დარინს ეს მახვილი, თითქმის კატისებური შეგრძნებები დედაჩვენისგან ერგო. საწოლზე ვჯდები, ჩემი ძმა ასანთს ანთებს. არავითარი საჭიროება არ არის, თავი მძინარედ მოვაჩვენო.
- კომენდანტის საათი დაიწყო. გარეთ სამმა პატრულმა ჩაიარა. ვღელავდი.
- ყოველთვის დავუსხლტები ჯარისკაცებს, ლაია. ხომ იცი, გამოცდილების ამბავია, - ნიკაპს საწოლის საზურგეზე ჩამოდებს და ცალყბად, თანაც საყვარლად მიღიმის, ზუსტად ისე, როგორც დედამ იცოდა. ისე მიყურებს, როგორც მაშინ, როცა კოშმარი მაღვიძებს ხოლმე, ანდა მარცვლეულის მარაგი გვითავდება. „ ყველაფერი კარგად იქნება “ , - მეუბნება მზერით.
დარინი ჩემი საწოლიდან წიგნს იღებს:
- ჰმ... „ ღამეული შეკრებები “ . ცოტა არ იყოს, უსიამოვნოა. რაზეა?
- ახლა დავიწყე. ჯინზეა... - ვჩერდები. ჭკვიანურია, ძალიან ჭკვიანური. ჩემს ძმას ისევე უყვარს ამბების მოსმენა, როგორც მე მათი მოყოლა, - დავივიწყოთ. სად იყავი? პოუპს ამ დილით ათი პატიენტი მაინც ჰყავდა. „ მე კი შენმა შეცვლამ მომიწია, რადგან პოუპი ამდენს ვერ გაუმკლავდებოდა, ნენი კი იძულებული გახდა, თავად ჩაესხა გასაყიდი მურაბა ქილებში. თან არც გამოუვიდა. ასე რომ, ვაჭარი არ გადაგვიხდის და ამ ზამთარს შიმშილი გვიწერია. რატომ, ოჰ, წმინდაო ზეცაო, რატომ არ გაღელვებს ეს? “
ცხადია, ეს ხმამაღლა არ მითქვამს. დარინს ღიმილი წაეშალა სახიდან.
- მკურნალად არ გამოვდგები, პოუპმა ეს იცის.
მინდა გავჩუმდე, მაგრამ მხრებჩამოყრილი პოუპი მახსენდება. და კიდევ, მისი სახატავი ალბომი.
- პოუპი და ნენი შენზე არიან დამოკიდებული. სხვა თუ არაფერი, დაელაპარაკე მაინც. უკვე თვეები გავიდა.
ველოდები, მიპასუხოს, რომ „ არ მესმის “ , „ თავი დავანებო და მოვასვენო “ , მაგრამ დარინი უხმოდ აქნევს თავს, საწოლის მეორე იარუსზე მიძვრება და თვალებს ხუჭავს, თითქოს პასუხის გაცემით თავს არ იწუხებდეს.
- შენი ნახატები ვნახე, -სიტყვები ნაფოტებად მცვივა და დარინიც გაქვავებული სახით წამოხტება საწოლიდან, - კი არ ვჯაშუშობდი, ერთი ფურცელი ამოვარდა, - ვამატებ ნაჩქარევად, - დილით ვიპოვე, როცა ჭილოფს ვცვლიდი.
- ნენს და პოუპს უთხარი? დაინახეს?
- არა, მაგრამ...
- ლაია, მომისმინე, ჯოჯოხეთის მეათე წრემ (ფიგურალური გამოთქმა.) დამლახვროს, არაფრის მოსმენა არ მინდა. ამდენი თავის მართლება ყელში ამომივიდა, რაც შენ დაინახე, სახიფათოა. არასდროს არავის მოუყვე. იცოდე, მხოლოდ ჩემი კი არა, სხვების სიცოცხლეც საფრთხის ქვეშ დადგება.
- იმპერიისთვის მუშაობ, დარინ? მეომრებს ემორჩილები?
დარინი ჩუმდება. პასუხს მგონი მის თვალებში ვკითხულობ და ცუდად ვხდები. ჩემი ძმა ხალხის მოღალატეა? ჩემი ძმა იმპერიის მხარესაა?
საიდუმლოდ რომ შეენახა მარცვლეული, წიგნები გაეყიდა, ანდა ბავშვებისთვის წერა-კითხვა ესწავლებინა, გავიგებდი. გავიგებდი და ვიამაყებდი კიდეც იმით, რომ ჩემი ძმა ისეთ საქმეს აკეთებს, რომლისთვისაც გამბედაობა არ მეყოფოდა. იმპერია ყველას სწვდება, კლავს ან ციხეში სვამს მსგავსი „ დანაშაულისთვის “ . მწიგნობრები კი - ჩემი ხალხი - ექვსი წლის ბავშვებისთვის წერა-კითხვის სწავლებას დანაშაულად სულაც არ თვლიან. რასაც დარინი აკეთებს, ეს საშინელებაა, ღალატია.
- იმპერიამ მშობლები მოგვიკლა, - ძლივს გასაგონად ვჩურჩულებ, - იმპერიამ და მოგვიკლა.
Mმინდა ვუყვირო, მაგრამ სათქმელი ყელზე მადგება. მეომრებმა მწიგნობრების მიწები ხუთი საუკუნის წინ დაიპყრეს და მას შემდეგ ჩვენი დამცირების, დამონების, ტანჯვა-წამების მეტი არაფერი გაუკეთებიათ. ოდესღაც მწიგნობრების იმპერია მსოფლიოში საუკეთესო უნივერსიტეტებითა და ბიბლიოთეკებით იწონებდა თავს, ახლა კი ხალხის უმრავლესობა სკოლას იარაღის საწყობისგან ვერ