ლიტერატურული გაზეთი #182

პაატა ნაცვლიშვილი შეხვედრა ფსევდონიმთან ანუ ტრი-ტრუ-ტრა
ზესტაფონელი ბაკუნინის პოსტანარქიზმი და
ქართული კვალი რუსულ ლიტერატურაში
 
დასასრული დასაწყისი #181  
 
 

    თავისთავად მოხდა თუ ვინმეს ასეთი წინასწარი ჩანაფიქრი ჰქონდა, აკუნინჩხარტიშვილთან იმდღევანდელი საუბარი ლიტერატურას მალე გასცდა და პოლიტიკისკენ წავიდა.
გვირჩიე, როგორ ჩავეხსნათ რუსეთსო, ერთმა სთხოვა. სულაც არ უნდა ჩაეხსნათო, – ამან. დარბაზს ეს არ მოეწონა, – როგორ თუ არ ჩავეხსნათო, არ დაგვიწყო ახლა ორ რუსეთზე ლაპარაკიო! იმან მაინც დაიწყო. – არის რუსეთი – სახელმწიფო, ანუ რუსეთის ფედერაცია, სადაც ძალაუფლება უზურპირებულია რომელიღაც პოლიტიკური დაჯგუფების მიერო, – თქვა, – და არის რუსეთი – ქვეყანა, რომელიც ათასი წლისაა, კულტურულ სივრცეს წარმოადგენს და არა აქვს საზღვრებიო. ეს არის მთავარი რუსეთიო. ნუ მიაქცევთ ყურადღებას იმ მუნდირს, რომელშიც დღეს ჩატენილია რუსეთის სივრცეო. რუსეთისთვის საქართველო, მისი ტერიტორიისა და მოსახლეობის სიმცირის მიუხედავად, დიდი ქვეყანაა, იმიტომ რომ ბევრი რამ აკავშირებს მასთან, ბევრი ქართული სახელი ეძვირფასებაო. ამ სიტყვებს დარბაზის ერთი ნაწილი ტაშით შეხვდა, მეორე ნაწილი – უკმაყოფილო დუმილით.
    ორი რუსეთი არ გვინდაო, გაიძახოდნენ და ამ დროს დარბაზში ორი საქართველო იჯდა. ერთი რომ ტაშს უკრავდა აკუნინ-ჩხარტიშვილს, მეორე ტუჩს იბზუებდა. ერთი რომ რუსულად ამჯობინებდა რუს მწერალთან ლაპარაკს, მეორე ინგლისურს აწვებოდა, მსოფლიო ენააო!
    ერთი მხრივ, დაბეჩავებული ძველი თაობა, მოზომილი და ფრთხილი, ხოლო მეორე მხრივ ახალთაობის თავხედობამდე თამამი წარმომადგენლები, რომლებსაც ცა პეროიან შლიაპად არ მიაჩნიათ და დედამიწა დეზებიან ჩექმად. ძველ და ახალ თაობაზე რომ ვლაპარაკობ, ასაკს როდი ვგულისხმობ. არა. ისევე, როგორც თავის დროზე მამათა და შვილთა ბრძოლაში ასაკი სულაც არ ყოფილა მთავარი, რაც ერთმანეთისაგან მიჯნავდა „ მამებსა “ და „ შვილებს “ . მახსოვს, როგორი შოკი იყო ჩემთვის და მკითხველისთვისაც, როცა ამ ოცდაათი წლის წინათ აღმოვაჩინე, რომ „ მამათა “ თაობის ერთ-ერთი ყველაზე აქტიური წარმომადგენელი ბარბარე ჯორჯაძე, რომელიც 24 წლის ილია ჭავჭავაძეს უპირისპირდებოდა, თავად სულ 28 წლისა ბრძანდებოდა!
    ხოლო ყველაფერი იმ პირველივე შეკითხვიდან დაიწყო, რომელიც, გაზეთის წინა ნომერში აკი უკვე ვთქვი, რუსულ ენაზე დაისვა. ეს რუსული კითხვა დიდი არა, მაგრამ პატარა ბომბის აფეთქებასავით კი იყო იმდენი ინგლისურის შემდეგ. და არა მარტო მისი რუსულობის, არამედ შინაარსის გამოც.
    კითხვა კი საქართველოს ეხებოდა. თქვენმა გმირებმა თითქმის მთელი მსოფლიო მოიარესო, ერთი რომანის მოქმედება ბაქოშიც კი ხდებაო, საქართველოს კი არა და არ შეხებიხართ არც თქვენ და არც რომელიმე თქვენი ფსევდონიმიო.
    რაკი კითხვა რუსულად დაისვა, რუსულადვე ვუპასუხებო, ინგლისურად მოუბოდიშასავით გრიგორი ჩხარტიშვილმა მასპინძლებს და მაია ჯაგისგან ნებართვა ითხოვა. თან ის ამბავი მოაყოლა, როგორ უთხრა ერთმა მასპინძელმა გოგონამ, ჩვენთან რუსული აღარ იციანო. მერე აკუნინმა დარბაზში პატარა გამოკითხვა მოაწყო და ჯერ იმათ სთხოვა ხელის აწევა, ვისაც რუსული ესმოდა და ერჩივნა, მერე იმათ, ვინც ინგლისურს აძლევდა უპირატესობას. თუმცა არავის დაუთვლია, აწეული ხელების რაოდენობა დაახლოებით თანაბარი იყო. მე არც ერთზე ავწიე და არც მეორეზე. არავითარი აზრი აღარ ჰქონდა, რა ენაზე გაგრძელდებოდა შეხვედრა. სტუმარსა და დარბაზს შორის წინასწარ ნავარაუდევი უფსკრულ(ებ)ი, ალბათ მასპინძელთა სურვილის საწინააღმდეგოდ, ინგლისურს კიდევ უფრო გაეღრმავებინა.
    ერთმა დამსწრემ პირდაპირ უთხრა კიდეც სტუმარს, უხეირო იყო თქვენი არჩევანიო. არჩევანი მთლად სტუმრისა არ ყოფილა, მაგრამ თანხმობა ხომ ნამდვილად მისი იყო! ამ დროს მიხოც გამოჩნდა და სიტყვა ითხოვა. გამოჩნდა რა! თავიდანვე იქ იყო, მაგრამ ჩემსავით უადგილოდ დარჩენილი,ხან რომელ კედელს მიეყუდა, ხან – რომელს. მე ვინ ვარ, სულაც რომ არ ვყოფილიყავი დარბაზში, არაფერი დაშავდებოდა, მაგრამ როცა ქართულად აკუნინის სულ ოთხი რომანია თარგმნილი და ამათგან სამი, და თანაც პირველი სამი, სწორედ მიხო მოსულიშვილმა თარგმნა, მისთვის კი უნდა მოძებნილიყო ერთი ადგილი, მიუხედავად მისი შავი კახური ქუდისა. აბა, ვისთვის იყო ის უამრავი სკამი „ დაკავებული “ , არ მესმის! ის კი არა, კარგი ორგანიზატორი აკუნინის ჩამოსვლის წინ საგანგებოდ მოძებნიდა მისი რომანების ქართულ ენაზე მთარგმნელს და გამოსვლაზეც წინასწარ შეიპირებდა. სამი უშედეგო მცდელობის შემდეგ, როგორც იქნა, მიხომაც მოიპოვა მიკროფონი.
    მასპინძლებისა ხომ გამიკვირდა და გამიკვირდა და მიხოსიც გამკვირვებია! ადგა და პირდაპირ რუსულად დაიწყო ლაპარაკი, მეო, თქვენი სამი წინგის მთარგნელი ვარო, მიხო მოსულიშვილიო, მოგესალამები და მადლობას გეუნებიო. კიდევ კარგი, მიხო ინგლისურად არ ამეტყველდა, კიდევ