თავი პირველი
მე ისევ მესიზმრება ის კუნძული.
ზოგჯერ ცურვით ვუახლოვდები, ზოგჯერ - ფრენით, ჩიტივით, რომელსაც გაშლილ ფრთებში ქარი უვლის და წინ მიაქროლებს. სიზმრის ჰორიზონტზე წვიმისფერი ნაპირი გადაჭიმულა, მის მდუმარე ნახევარწრეს შენობები ღარავს: არხების გასწვრივ სახლები ამოზრდილა, მელნის ოსტატთა სახელოსნოები და დაბალჭერიანი დუქნები. მაღალგალავანშემოვლებული სანების სახლის ფანჯრები კუნძულის შუაგულისკენ იყურება. სეიტების სახლიდან ერთმანეთში გადახლართული ქსელის ძაფები გამოდის და ყველა მიმართულებით იტოტება, გვარლებზე მოქანავე საჰაერო გონდოლები კი ქუჩებს მკვდრებივით მძიმედ აწვება.
კუნძულის შუაგულში გლუვკედლებიანი კოშკი დგას და უსინათლო თვალები უელავს. კოშკის თავზე ნაცრისფრად კაშკაშებს ქვის მზე და მძლავრი საცეცებივით ჰფენს სხივებს მთელ კუნძულს. სახლის ფანჯრებში ცეცხლის ალი ბჟუტავს და თევზის ქერცლივით ლაპლაპებს. ჩემ ირგვლივ წყალია, ქარი ჩადგა და მე ისევ კუნძულზე ვრჩები, კოშკთან ახლოს.
სახლებს რომ ვუახლოვდები, ფანჯრებში ცეცხლის ალი ქრება და ვხვდები, რომ ეს შუქის ანარეკლი იყო. კოშკი უკაცრიელია, კუნძული კი ნაპირის ქვიშაზე გამორიყული ხამანწკის ცარიელ ნიჟარას მაგონებს.
არეული ხმები მესმის.
ჰაერი, რომელშიც ჩემი სხეული ლივლივებს, ჰაერი კი არა, თურმე წყალია, ჩემ წინ გადაშლილი ხედი კი - ზღვის ფსკერი: მეხსიერებასავით ღრმა და დიდი ხნის დამარხული წარსულივით უცვლელი.
მაგრამ მე მაინც ვსუნთქავ და ვცოცხლობ.
ზოგჯერ კუნძულის სანაპიროზე გამორიყულ ქარვასაც წააწყდები, გემებს რომ შორეთში მიაქვთ, აქაურები კი ზღვის ამ მოულოდნელ წყალობას ხარბად აგროვებენ.
პატარაობაში ხშირად შევყურებდი ბაზრის კუთხეში მიმჯდარ ოქრომჭედელს, რომელიც ქარვასაც ამუშავებდა. მისი ყურებისას მაგონდებოდა ზღაპრული ჯადოქრები, რომლებიც ნისლისგან თოკებს წნავდნენ და ცხოველებს ადამიანებივით ალაპარაკებდნენ. ქარვას მოტკბო სუნი ჰქონდა. ოქრომჭედელი ქვას ქლიბავდა და დროდადრო წყალში აწყობდა. მის ხელში ხორკლიანი ქარვა ჯერ გლუვი და შუშასავით გამჭვირვალე ხდებოდა, ბოლოს კი ნარინჯისფერ კენჭად იქცეოდა, რომელსაც მჭედელი მე მიწვდიდა. კენჭის შიგნით გაშეშებულ მწერებს ვპოულობდი, ჩემი ნეკის ფრჩხილზე პატარა ბადეფრთიანებს. მათი ფრთის თუ საცეცის მოძრაობას ისე ნათლად წარმოვიდგენდი, მავიწყდებოდა, ქარვაში დამწყვდეულები სამუდამოდ რომ იყვნენ გაშეშებულნი, მეგონა, ქარვის ნაჭუჭი გასკდებოდა და მწერი თავს გაითავისუფლებდა.
მერეღა ვისწავლე, რომ ქარვაში ჩაკირულ არსებათა გათავისუფლება შეუძლებელი იყო. ისინი წარსულის სურათები იყვნენ, დროის მიღმა დარჩენილები, ეს მათი არსებობის ერთადერთი ფორმა იყო. და როცა ჩემს წარსულს ორ მხარედ ვხედავ, სწორედ ის ბადეფრთიანები მაგონდება, ის გამჭვირვალე სიცხადე, რომელიც მწერებს მფარველობს და თან - ამახინჯებს, რადგან ის ფრთები აღარასდროს შეირხევა, მათი საცეცებიც აღარასოდეს ამოძრავდება. თუმცა, როგორც კი ქარვას შუქი სხვა მხრიდან მიანათებს, მწერი იერს იცვლის და დიდი ხნის წინ გაშეშებული არსება სწორედ იმას გვიმხელს, რაც წინ გველოდება.
ჩემმა აწმყომაც მაშინ იწყო წარსულიდან ამოზრდა, იმ ღამეს, როცა იგი პირველად დავინახე, გლუვ ქვებზე პირქვე გაწოლილი. ერთხანს მკვდარი მეგონა, მერე კი მივხვდი, რომ პირში სული ჯერ კიდევ ედგა...
სისხლის გუბე არ ეთქმოდა იმას, რაც გოგონას თავქვეშ შევნიშნე, მაგრამ მაინც შემზარავი სანახაობა იყო. გაფიქრებინებდა, რომ გოგონას სამუდამოდ შეეწყვიტა სუნთქვა. თმის კულულები სისხლს გაეწითლებინა, კაბის კალთაზე კი ჟანგისფერი ზოლი დასდევდა. ვიფიქრე, ალბათ, სისხლი აქედან მოედინება-მეთქი, ჯერ კიდევ მის სახესავით თბილი, სანამ სუსხიანი ჰაერი ერთსაც და მეორეს გაუცივებდა. გული შემეკუმშა იმ ტკივილის წარმოდგენაზე, რასაც, ალბათ, ის გრძნობდა, მაგრამ ეს ფიქრი იქ ჩავმალე, სადაც ვმალავ ყველაფერს, რისი გამოჩენაც არ მინდა.
ჩვენ ჯერ არც ისე ბევრნი ვართ. სანამ სხვები გზას მითმობენ, მათი მანათობელი კათხები სიბნელეში ბჟუტავს და აქეთ-იქით იხრება. მკრთალ სინათლეში დაძარღვულ მაჯებსა და მარჯნის ყელსაბამებს ვხედავ და თუკი თვალს ზემოთ ავაყოლებ, შეშინებულ ან ცნობისმოყვარე სახეებსაც ვკიდებ თვალს. თუმცა, იმ ბინდში კარგად ვერაფერს გაარჩევ. ყველანი ჩემზე უმცროსები არიან, მეტწილად, პირველი და მეორე წლის მქსოველები. ზღვის უხერხემლო ბინადრებს მაგონებენ, დიდი თევზის მიახლოებისას რომ იფანტებიან.
- ალვას მოსაყვანად ხომ არ წასულა ვინმე? – ვკითხულობ.
ხმას არავინ იღებს. უცხო სახეებს შორის ერთსაც ვერ ვხედავ, მისი სახელი რომ მახსოვდეს. გოგოს გვერდით ვიხრები და ხელს სისხლისგან დასველებულ მაჯაში ვკიდებ. ხელი მეც მისველდება, მაგრამ არაფრად ვაგდებ - მერე დავიბან. სისხლს ყოველთვე ვხედავ. არა მხოლოდ ჩემსას, არამედ სხვისასაც. როცა ერთ სახლში ასობით ქალი ცხოვრობს, ამას ვერ გაექცევი. აქ არ მშობიარობენ, ყოველ შემთხვევაში, ხშირად - არა, მაგრამ ქალები სისხლს მხოლოდ მშობიარობის დროს არ ღვრიან.
გოგოს კანი ცივი აქვს, მკლავები კი - მოდუნებული და დამძიმებული.
ჩუქება
