I
ჩემი აზრით, როგორც რომელიმე უცხო ენაზე ვერ ილაპარა-კებს ადამიანი, თუ სიღრმისეულად არ გააცნობიერა ამ ენის არსი, ისე მწერალიც ვერაფრით შექმნის პერსონაჟებს, თუ საგანგებოდ არ შეისწავლა კაცთა მოდგმა.
ჯერ იმ ასაკში არ ვარ, ამბების გამოგონება დავიწყო, ამიტომ მხოლოდ სხვის მონაყოლს მოგიყვებით.
მკითხველს ვთხოვ, ირწმუნოს ჩემი სიტყვების სიმართლე, რადგან ამ ისტორიის ყველა პერსონაჟი, გმირი ქალის გამოკლებით, დღესაც ცოცხალია.
გარდა ამისა, პარიზში კვლავაც ბევრია ისეთი, ვინც პირადად შესწრებია აქ მოყვანილ ფაქტებს და ვისაც შეუძლია, მონათხრობი დამიდასტუროს, თუკი ჩემი სიტყვა საკმარისი არ აღმოჩნდება. ერთი განსაკუთრებული შემთხვევის გამოისობით, მხოლოდ მე შემეძლო აღმეწერა ყველაფერი, ვინაიდან მხოლოდ ჩემთვის იყო ცნობილი რამდენიმე ისეთი წვრილმანი, ურომლისოდაც შეუძლებელი იქნებოდა, მონათხრობი სრული და საინტერესო გამოსულიყო. აი, როგორ გავიგე ეს წვრილმანები. - 1847 წლის 12 მარტს, ლაფიტის ქუჩაზე თვალში მომხვდა დიდი ყვითელი განცხადება, რომელიც იუწყებოდა, ავეჯი და ფუფუნების იშვიათი ნივთები საჯარო ვაჭრობით გაიყიდებაო.
საჯარო ვაჭრობა მეპატრონის გარდაცვალების გამო დაენიშნათ. განცხადებაში გარდაცვლილი არა, მაგრამ ვაჭრობის დრო და მისამართი კი მიეთითებინათ: 16 მაისი, დ’ანტენის ქუჩა #9, შუადღის თორმეტიდან ხუთ საათამდე.
განცხადება იმასაც იუწყებოდა, მსურველებს წინასწარ, 13-14 მაისს შეუძლიათ, ბინისა და ავეჯის დასათვალიერებლად მობრძანდნენო.
ყოველთვის მიყვარდა იშვიათი ნივთები. ამიტომ გადავწყვიტე, ამ შემთხვევას ხელიდან არ გავუშვებ, მივალ და თუ არაფერს შევიძენ, დათვალიერებით მაინც დავათვალიერებ-მეთქი.
მეორე დღეს დ’ანტენის ქუჩის #9-ისკენ გავემართე. მიუხედავად ადრიანი დილისა, ბინაში ბევრ სტუმარს, არამხოლოდ მამაკაცებს, არამედ ქალებსაც მოეყარათ თავი. ხავერდის სამოსიანი, მხრებზე ქაშმირის შალმოხვეული ქალბატონები, კართან რომ ელეგანტური ეკიპაჟები ელოდათ, გაოცებითა და, შეიძლება ითქვას, აღფრთოვანებითაც უცქერდნენ თვალწინ გადაშლილ ფუფუნების საგნებს.
მოგვიანებით, ბოლომდე ჩავწვდი ამ აღტაცებისა და გაოცების მიზეზს.
მიმოვიხედე თუ არა, მაშინვე მივხვდი, ხარჭის ბინაში ვიყავი. სახლში მრავლად იყო ყველაფერი, რის ნახვასაც ალბათ მაღალი საზოგადოების ქალები ისურვებდნენ და ისინიც არ აკლდნენ იქაურობას. იმ ქალთა ბინის მორთულობა, რომელთა ეტლებიც ყოველდღე ლაფით თხვრიან მათ ეკიპაჟებს, რომლებიც მათივე გვერდით სხედან დიდი და იტალიური ოპერის ლოჟებში და რომლებიც მთელი პარიზის თვალწინ მოურიდებლად გამოფენენ ხოლმე თავიანთ გამომწვევ სილამაზეს, ძვირფასეულობასა და სკანდალებს.
იგი, ვის სახლშიც მე ვიმყოფებოდი, გარდაცვლილიყო: ახლა ყველა უმწიკვლო ქალს შეეძლო შეეხედა მის ოთახში. სიკვდილს გაეწმინდა ჰაერი ამ ბრწყინვალე კლოაკაში. გარდა ამისა, იგი სტუმრებსაც წმენდდა ნამუსს, თუკი ნამუსის მოწმენდა სჭირდებოდა ვინმეს. მათ შეეძლოთ ეთქვათ, ჩვენ, უბრალოდ, საჯარო ვაჭრობაზე მოვედით და აბა, რა ვიცოდით, ვის ბინაში აღმოვჩნდებოდითო. განცხადება წავიკითხეთ, გვინდოდა, ნივთები დაგვეთვალიერებინდა და წინდაწინ გაგვეკეთებინა არჩევანიო. ძალიან უბრალოდ აიხსნებოდა ყველაფერი. მაგრამ ეს როდი უშლიდათ ხელს, უამრავ ძვირფას ნივთს შორის ეძებნათ კურტიზანის ცხო-ვრების კვალი, რომლის შესახებაც, რასაკვირველია, უამრავი უცნაური რამ გაეგონათ.
საუბედუროდ, მთელი იდუმალება ქალღმერთმა ჩაიტანა საფ-ლავში და, მიუხედავად უდიდესი სურვილისა, სტუმრად მისულ ქალბატონებს მხოლოდ იმის ნახვა შეეძლოთ, რაც სიკვდილის შემდეგ იყიდებოდა, თორემ რასაც აქ სიცოცხლეში ყიდდნენ, იმას, აბა, როგორღა შეავლებდნენ თვალს.
თუმცა აქ მაინც უამრავ რამეს შეიძენდა კაცი. შეუდარებლად მოეწყოთ ბინა: ბულისა და წითელი ხის ავეჯი, სერვიზი და ჩინური ლარნაკები, საქსონური სტატუეტები, ატლასი, ხავერდი და მაქმანი – არაფერი აკლდა.
ბინაში დავსეირნობდი და ვუთვალთვალებდი ჩემამდე მოსულ დიდგვაროვან ქალბატონებს. ისინი იმ ოთახში შევიდნენ, სადაც სპარსული ქსოვილი გაეკრათ. მეც დავაპირე შეყოლა, მაგრამ ისინი თითქმის მაშინვე გამობრუნდნენ უკან. იღიმებოდნენ, თითქოს რცხვენიათ საკუთარი ცნობისმოყვარეობისო. კიდევ უფრო მეტად მომინდა შიგნით შესვლა.
საპირფარეშო ისეთი იყო, უმცირესი დეტალიც არ აკლდა, რაც საუკეთესოდ მეტყველებდა გარდაცვლილის გადამეტებულ ხელგაშლილობაზე.
კედელთან მიდგმულ ვეებერთელა, სამი ფუტი სიგანისა და ექვსი ფუტი სიგრძის მაგიდაზე დ’ოკოკისა და დ’ოდიოს მთელი საგანძური ელვარებდა.
არაჩვეულებრივი კოლექცია იყო და ყველა ეს უთვალავი საგანი, ასე საჭირო იმ ქალისთვის, ვის ბინაშიც ვიმყოფებოდით, მხოლოდ ოქროსა და ვერცხლისაგან გაეკეთებინათ. თუმცა, ეტყობოდა, ეს კოლექცია ნელ-ნელა შეეგროვებინათ, ყველაფერი ერთი მამაკაცის ნაჩუქარი როდი იყო.
რაც შემეხება მე, ხარჭის საპირფარეშოს მორთულობას არ შევუცბუნებივარ. თითოეულ წვრილმანს სიამოვნებითაც კი ვათვლიერებდი და შევამჩნიე, რომ ყველა ეს შეუდარებელი ჭედური ნივთი სხვადასხვა ინიციალსა და გერბს ატარებდა. შევყურებდი ამ საგნებს და თითოეული საბრალო ქალის ახალი გარყვნილების ამბავს მიყვებოდა და საკუთარ თავს ვუთხარი, ღმერთს გულმოწყალება გამოუჩენია, რომ ჩვეულებრივი აღსასრული აარიდა და ნება მისცა, სილამაზესა და ფუფუნებაში მომკვდარიყო და არ