სასწაულები
ნეტა ვინა ვარ? ან ის მაინც ვიცოდე, ეს ამბავი როგორ დასრულდება... მზე უკვე ამოიწვერა, მე კი ჯერაც ვზივარ მინავლებული სიცოცხლის სუნთქვით დაორთქლილ ფანჯარასთან. ისე, ალბათ, კარგი სანახავი უნდა ვიყო ამ დილაუთენია - ერთიმეორეზე გადაცმული ორი პერანგით, დათბილული შარვლით და კისერზე ორგზის მოხვეული შარფით, რომლის ბოლოებიც სქელ, ოცდაათი წლის წინ ჩემი ქალიშვილის ხელით მოქსოვილ სვიტრში მაქვს ჩატანებული. თერმოსტატი ხომ ბოლო მაჩვენებელზე მაქვს დაყენებული, და პატარა გამათბობელი მაინც მიდგას ზურგს უკან - ხვნეშითა და ქშენით მაფრქვევს გავარვარებულ ჰაერს ჯადოსნური გველეშაპივით. მაინც ვკანკალებ; იმ სიცივით მამცივნებს, რომელიც ოთხმოცი წლის კაცს გაუჯდება ხოლმე ძვალ-რბილში და სიკვდილამდე მისი თანამდევი დარჩება. ოთხმოცი წელი! არა, ჩემს ასაკს როგორღაც შევეგუე, მაგრამ ზოგჯერ მაინც მაოგნებს ის ამბავი, რომ წამითაც აღარ გავმთბარვარ, რაც ჯორჯ ბუში პრეზიდენტად აირჩიეს. ნეტა ვიცოდე, ჩემი ხნის ხალხი ყველა ჩემსავით გათოშილი და დამზრალია, თუ როგორ არის იმათი საქმე?
ჩემი ცხოვრება? ჰოო, ეგ იოლი ასახსნელი არ იქნება. არა, ახლა მთლად ისეთი მჩქეფარეც არ ყოფილა, მე რომ ველოდი, მაგრამ ვერც იმას ვიტყვი, თაგვივით სოროში შემძვრალმა გავატარე-მეთქი. ჩემი ცხოვრება ალბათ უფრო იმ მაღალი ხარისხის ნიშნით აღბეჭდილ ნაწარმს ჰგავდა, გამძლე და შედარებით სტაბილური რომ არის ხოლმე. გამარჯვება მარცხზე მეტი მხვდა წილად და საბოლოოდ, ტაატ-ტაატით, გარკვეულ სიმაღლესაც მივაღწიე. მოკლედ, კარგა სარფიანი და ხარისხიანი გარიგება გამოდგა და იმასაც ვაცნობიერებ, რომ იმავეთი ბევრი ვერ დაიკვეხნის. მაგრამ არ შეცდეთ და განსაკუთრებული ვინმე არ გეგონოთ. განსაკუთრებული და რჩეული ადამიანი რომ არა ვარ, ეგ მშვენივრად ვიცი. ერთი ჩვეულებრივი კაცი გახლავართ, ჩვეულებრივი აზრებით, და ჩვეულებრივადაც ვიცხოვრე. ჩემთვის ძეგლი არავის დაუდგამს და ჩემი სახელიც მალე დავიწყებას მიეცემა. მაგრამ სხვა ადამიანის სიყვარული შემეძლო; ის ადამიანი მთელი სულითა და გულით, მთელი ჩემი არსებით მიყვარდა ყოველთვის და ჩემთვის ეგეც კმარა.
რომანტიკოსები ჩემს ამბავს სასიყვარულო ისტორიად მონათლავენ, ცინიკოსები - ტრაგედიად. ჩემი აზრით კი, ორივეს ნაზავია და საბოლოოდ, რა დასკვნამდეც უნდა მივიდეთ, იმ ფაქტს მაინც ვერ გავექცევით, რომ ეს ყველაფერი ჩემი ცხოვრების დიდი ნაწილი და ჩემ მიერ არჩეული გზა აღმოჩნდება. არც ამ გზას ვუჩივი რამეს და არც იმ კუთხე-კუნჭულებს, სადაც ამ გზამ მიმიმწყვდია (წვრილმანი საწუწუნო კი, იცოცხლე, იმდენი მაქვს, მოხეტიალე ცირკის ერთი დიდი კარავიც ვერ დაიტევდა, ალბათ). მაგრამ ჩემ მიერ არჩეული გზიდან არასოდეს გადამიხვევია, რადგანაც ყოველთვის სწორ გზად მიმაჩნდა და სხვას არც არასოდეს დავადგებოდი.
სამწუხაროდ, დრომ თავისი გაიტანა და ამ გზაზე უწინდელი შემართებით ვეღარ დავაბიჯებ. გზა ისევ ლარივითაა გაჭიმული, მაგრამ ჟამთა სიავემ ქვა-ღორღით ამოავსო. სამიოდე წლის წინ ამ ქვა-ღორღს არაფრად დაგიდევდით, მაგრამ ახლა - ნურას უკაცრავად. ავადმყოფობამ მაგრად დამრია ხელი - აღარც მუხლი მიჭრის და აღარც ჯანი მომდევს; დღეებიც დათვლილი მაქვს, ძველი წვეულებიდან შემორჩენილი მოჩვარული და დაჩუტული ბუშტებივით ნელ-ნელა რომ ჭკნებიან და ილევიან.
ვახველებ და მოჭუტული, ბეცი თვალებით საათს ვაკვირდები. ვხვდები, რომ ჩემი წასვლის დროა. სკამიდან ვდგები და საწერი მაგიდისკენ მივჩანჩალებ დღიურის ასაღებად, ათასჯერ მაინც რომ მაქვს გადაკითხული. ამჯერად აღარ ვათვალიერებ, პირდაპირ იღლიაში ვიჩრი და იქით მივეშურები, საითაც მიმეჩქარება.
თეთრი, რუხი წინწკლებით მოფენილი ფილებით მოპირკეთებულ იატაკს მივუყვები. იატაკის ფერი ჩემი და აქაურობის სხვა ბინადართა ჭაღარას შესანიშნავად ეხამება. თუმცა ამ დილაადრიან ჰოლში ჩემ გარდა არავინაა. ყველა საკუთარ ოთახშია შეყუჟული; მარტოდმარტო, ტელევიზორის ამარა. მაგრამ, ჩემი არ იყოს, ისინიც შეეჩვივნენ მარტოობას. ადამიანი ყველაფერს ეჩვევა, თუ, რა თქმა უნდა, ამის დრო და საშუალება მიეცემა. შორიდან მოგუდული ტირილის ხმა მესმის და მშვენივრად ვიცი, ვინც ტირის. მომვლელები მამჩნევენ და ერთმანეთს ღიმილით ვესალმებით. მომვლელებთან ვმეგობრობ და საათობით ვესაუბრები ხოლმე. თუმცა, ალბათ, ჩემი ძალიან უკვირთ და ვერ გაუგიათ, რატომ ვაკეთებ იმას, რასაც ჯიუტად, ყოველდღე ვაკეთებ. მესმის, როგორ ეჩურჩულებიან ერთმანეთს ჩემს დანახვაზე: - ნახე, ისევ მიდის ეს საწყალი... ნეტა მშვიდობიანად დამთავრდებოდეს ეს ყველაფერი, - მაგრამ პირში არაფერს მეუბნებიან. ალბათ ფიქრობენ, რომ ამ თემაზე საუბრით დილიდანვე მატკენენ გულს. ჩემი ამბავი რომ ვიცი, ნამდვილად არ ცდებიან.
წამიც და მის ოთახთან აღმოვჩნდები. კარი, როგორც ყოველთვის, ოდნავ უკვე შეუღიათ ჩემთვის. მის ოთახში კიდევ ორნი არიან და, შესვლისას, ისინიც მიღიმიან. ერთმანეთს ვესალმებით და ორიოდ წუთს ვუთმობ მათი ამბების გამოკითხვას; პატარებს მოვიკითხავ, სკოლასა და დამდეგ არდადეგებზე გავესაუბრები.