პარადოქსული პროლოგი და სხვა
როგორც ერთი ჩემი მეგობარი იტყვის: მსოფლიო ორ ნაწილად იყოფა - გურულები და დანარჩენი.
„ხოლო გურია არა წილი ეგროსისა არს, არამედ ქართლოსისა“.
ამიტომაც გურია პარადოქსების მხარეა, თუ პარადოქსული.
ამაზე ქვემოთ. გურია ნამდვილად არის ლამაზი.
გურია არნახულად ღარიბია.
შეიძლება იმიტომ, რომ წარუმატებული ექსპერიმენტების „საუკეთესო“ პოლიგონია: იზაბელა (ცნობილი ადესად), დაფნა, ტუნგო და ფრანგულა მსხალი, სოფელ მერიის სამხედრო ქალაქი, შეკვეთილის ლაბორატორიები და ათასი წამოწყებული და ვერაღსრულებული საქმე.
ამის გამო გურულებს ხშირად აბრალებენ, რომ ნაჩქარევი გადაწყვეტილებისა და მოქმედების ხალხია, სიახლეებს გადამეტებულად ამყოლი... და ისინი მართლები არიან. გურულები ხშირად წუწუნებენ, რომ ამხელა ნიჭის პატრონი ხალხია და განგებას შურს მათი – არასოდეს უმართლებთ. და ისინიც მართლები არიან.
გურულებს უყვართ შრომა - ერთი ოთხმოცდაათს გადაცილებული გლეხი ჩემ თვალწინ, სასიკვდილო სარეცელზე, სრულიად უგონოდ იქნევდა ხელს - თითქოს თოხნიდა. ამ გლეხზე ქვემოთ.
მაგრამ გურია არნახულად ღარიბია. გურიის მთა და ბარი განსხვავდება, მე მათ სუნით ვცნობ, რადგან ორივეგან მიცხოვრია. მთას ანწლის, შუაცეცხლით გაბოლილი კედლებისა და თხის კურკლის სუნი აქვს, ბარს - ოდნავ მომპალი მანდარინის, ერთნახადი არყისა და სკოლის მერხის.
ამხანაგებო, გურიაში არის ნისლიანი ბახმაროც და მაგნიტურქვიშიანი ურეკიც, ვაზიანი ბახვიც და ციტრუსიანი შრომაც (ზუსტად ასეთ ფრაზებს წააწყდებით ოთხმოციანი წლების „საიმიჯო ალბომებში“, ვთქვათ, მსგავსი სახელით - „მწვანე ოქროს ქვეყანა“).
შესაბამისად, გურია მდიდარიცაა.
რა ამის პასუხია და, მიუხედავად კრიმანჭულისა, გურიაში ტირილი უფრო უყვართ, ანუ დატირება. ხოლო დაკრძალვის რიტუალში ნადვილად არის კარნავალურობის მიმზიდველი სიჭარბე. ხშირად ვხლებივარ ჭირისუფალს ერთი სოფლიდან მეორეში და მინახავს ქალების საოცარი მეტამორფოზა - საწებლის რეცეპტიდან მოთქმა-ვაებაზე მომენტალურად გადასვლა. ყველაზე საოცარი ის არის, რომ ორივე მდგომარეობა (საწებელი და ვაი-ვიში) ჩემთვის არნახულად ბუნებრივია.
სწორედ ეს არის გურულობის პარადოქსი.
გურულები გულწრფელები არიან მაშინ, როცა თავგანწირვით გაძალებენ ღვინოს და პურ-მარილს, ლამის დანას გაბჯენენ ყელზე, რომ, რაც უნდა გეჩქარებოდეს, ქეიფი განაგრძო და მაშინც, როცა ზოგჯერ, უკვე წასულ სტუმარს ზედმეტი ჭამა-სმისა და ნამეტანი გვიანამდე დარჩენის გამო ლანძღავენ (ადგილის, დროისა და მოქმედების ერთიანობა დაცულია).
გულწრფელები არიან, როცა „ქვეყნის დამაქცევარ შევარდნაძეს“ წყევლიან და როცა მისი „გურული წარმოშობით“ ამაყობენ.
და ასე შემდეგ.
„რაფერ ხარ? როის ჩამოი? როის მიხვალ?“
ეს კითხვები ერთ მთლიანობად, სხაპასხუპით დაისმის და მათი ირიბი დატვირთვა დღემდე არ მინდა ამოვიცნო.
გურიაში კეთილი ხალხი ცხოვრობს.
გურულებს (ალბათ, როგორც ყველა ქართველს) ზღვა არ უყვართ, ანუ არასდროს უყურებენ მას, როგორც სხვა ზღვისპირა ქვეყნის შვილები. რაღაც გაუცნობიერებელი შიში აშორებთ მისგან. ცხენოსანი გურული (გავიხსენოთ ამერიკული ოდისეა) რატომღაც უფრო ბუნებრივი სიტყვათშეთანხმებაა, ვიდრე - ნაოსანი გურული. ზაფხულობით, ნაპირს სულ რაღაც სამიოდე კილომეტრით დაშორებული სოფლიდან ისეთივე მოწიწებით მიდიან საბანაოდ, როგორც, ვთქვათ, კახეთიდან ჩამოსული სტუმრები; ფრაზა - „ზღვაზე მივიდივარ“ - ამ ორი კუთხის მცხოვრებისთვის ზუსტად ერთნაირი მნიშვნელობის მატარებელია.
კარგად მახსოვს, საბჭოთა დროს ეგზომ პოპულარული დიზელის ავზები (გნებავთ, „სალიარკის ბაკი“), რომელიც თითქმის ყველა ეზოში იდგა, როგორი დანანებით დაჭრეს და გადააკეთეს ე.წ. თურქულ ღუმელად. მეგონა, ვინმე ახლობლის სიცოცხლეს ემშვიდობებოდნენ.
ასევე დიდი სიმძიმილით გააშენეს თხილი ნაყანარზე (რომელიც ოდესღაც ნაჩაიარი იყო), კიდეებზე კივის არცთუ ისე წარმატებული დარგვის შემდეგ.
გურიაში ღმერთი თავისებურად სწამთ: პირჯვარს ისე სწრაფად იწერენ, მამაზეციერი ვერაფრით შეამჩნევს.
გურულების საუბრიდან ორ სიტყვას თუ მოჰკრავ (წაჰკრავ, გამოჰკრავ) ყურს, კმაყოფილი უნდა დარჩე.
სოფელ ლიხაურში, ძველ კლუბში, საქართველოში ერთ-ერთი პირველი დისკოთეკა გამართეს.
ბევრ გურულს საწერ მაგიდაზე ამერიკის დროშა აქვს გადაფენილი.
სოფელ ნატანებში, რკინიგზის სადგურის მოედანზე, სტალინის შთამბეჭდავი ძეგლი იდგა რუსეთ-საქართველოს ომამდე.
გურულებს ჭყინტი ყველის ჭამა უყვართ.
თვალის ჩაპაჭუნებაც.
გურია „სიცოცხლის სამოსახლოა“, რაც, რა თქმა უნდა, ნიშნავს : „გურიაში რა გინდოდა, თუ სიკვდილი არ გინდოდა“.
ასე დავიწყოთ:
ჩუქება
