ბოლო წლების ჩანაწერები
18 საუკუნის შემდეგ
მარკუს ავრელიუსის "ფიქრების" წინასიტყვაობაში არ მიხსენებია ერთი საგულისხმო ამბავი:
ივანე ჯავახიშვილი, დიონ კასიუსისა და სხვა რომაელ ისტორიკოსთა ცნობებზე დაყრდნობით წერს: "ტრაიანეს მემკვიდრეს ადრიანე კეისარსაც (117-138) ჩინებული განწყობილება ჰქონია იბერებთანა და იმათ მეფე ფარსმანთან: არცერთ მეფეს იმდენ საჩუქარს არ უგზავნიდა ხოლმე კეისარი, რამდენსაც ფარსმანსაო, მოგვითხრობს ერთი რომაელი ისტორიკოსი. თავის მხრით ფარსმანსაც დიდძალი ძღვენი მიურთმევია ადრიანესთვის. სხვათა შორის - ოქროთი შემკული წამოსასხამებიც. ხოლო როდესაც ფარსმან მეფე თავისი ცოლით, შვილით და ამალითურთ რომში კეისარს ეწვია, მან დიდი პატივი სცა, კაპიტოლში საღმრთოს შეწირვის ნება მისცა და იმის სამფლობელოს საზღვრები გააფართოვა. ადრიანე კეისარი ფარსმანისა, იმისი შვილისა და სხვა დიდებული ქართველების სამხედრო ასპარეზობას უყურებდა და შემდეგ მარსის ველზე იბერიის მეფის ცხენიანი ქანდაკება დაადგმევინა. ანტონინე კეისართანაც (138-161 წ.) ფარსმან მეფეს მეგობრობა ჰქონია; იბერიის მეფე იმასაც სწვევია სტუმრად რომში და ანტონინესათვის უფრო მეტი ძღვენი მიურთმევია, ვიდრე მისი წინამოადგილისათვის".
"ფიქრების" წინასიტყვაობიდან:
"მარკუს ავრელიუსი დაიბადა 121 წლის 26 აპრილს, ესპანური წარმომავლობის დიდგვაროვან რომაელთა ოჯახში. მისი ორივე პაპა - ანიუს ვერუსი (მამის მხრივ) და კალვიზიუს ტულუსი (დედის მხრივ) დიდი გავლენით სარგებლობდნენ იმპერატორების - ტრაიანესა და ჰადრიანეს სასახლის კარზე. 6 წლისა ის უკვე მხედარია, 8 წლისა კი სალიელ ქურუმთა კოლეგიის წევრი... სწორედ იმ ხანად მიიპყრო მან იმპერატორ ჰადრიანეს ყურადღება, რომელმაც ხუმრობით Verissimus უწოდა ამ ზნეფაქიზ, ზომაზე მეტად დინჯსა და ნაადრევად დაბრძენებულ ბიჭუნას (ზმის აზრი გასაგები გახდება ჩვენთვის, თუ გავიხსენებთ, რომ მარკუს ავრელიუსის სიყრმისდროინდელი სახელი Verus "მართალს" ნიშნავს ლათინურად, ხოლო Verissimus - "უმართლესს"). სულ მალე ცხადი გახდა, რომ იმპერატორის სიმპათია შემთხვევითი არ ყოფილა და რომ სალიელ ქურუმთა ნორჩი პრეზული (1) უმაღლესი ხვედრისათვის იყო ხმობილი. თხუთმეტი წლის მარკუს ავრელიუსი ჰადრიანეს ბრძანებით დაწინდულ იქნა ტახტის მემკვიდრის - ცეიონიუს კომოდუსის ასულზე. კომოდუსის მოულოდნელი სიკვდილის შემდეგ (138 წლის 1 იანვარი) ჰადრიანემ იმავე წლის 25 თებერვალს განსვენებული ცეზარის (2) ნაცვლად იშვილა ანტონინუს პიუსი, იმ პირობით, რომ ეს უკანასკნელი, თავის მხრივ, იშვილებდა მარკუს ავრელიუსს და კომოდუსის ვაჟს - ლუციუს ვერუსს. ექვსი თვის შემდეგ (138 წლის 10 ივლისს) ჰადრიანე გარდაიცვალა და, ამრიგად, იმპერატორი გახდა მარკუს ავრელიუსის მამობილი ტიტუს ელიუს ანტონინუს პიუსი"...
ასე რომ, შეუძლებელია იბერიის მეფე ფარსმან II ჰადრიანესა და ანტონინუს პიუსის კარზე არ შეხვედროდა მეორე "იბერიელს" - მარკუს ავრელიუსს.
მე მას მხოლოდ 1800 წლის შემდეგ შევხვდი.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(1) პრეზული (praesul) – ლათ. "წინა-მროკავი". საზეიმო მსვლელობების დროს სალიები სამხედრო ცეკვებს ასრულებდნენ. ამიტომაც ეწოდებოდათ მათ `"მროკავნი" (`"სალიები" – შალიი – წარმოსდგება ზმნიდან სალიო – "ვხტი", "ვროკავ").
(2) ცეზარი (caesar) – აქ – ტახტის მემკვიდრის ტიტული.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
"ცრემლი და ბედისწერა"
ბერგსონი წერს: როდესაც ესა თუ ის ფიქრი, გრძნობა ან განცდა ეუფლება სულს, თუ ნებელობის ძალისხმევა არ აღუდგა წინ, მაშინ მისი ექსპანსია დიფუზიის მოვლენას მოგვაგონებსო.
ხანდახან არც კი ვიცით, რა ჰქვია ამ უცნაურ განცდას, ხან ერთი ციცქნაც ვარდისფერი ციმციმით რომ ალიცლიცებს სულის მთელ სივრცეს, ხან კი შავბნელად წარმოგვიჩენს მთელ სამყაროს.
იტალიელები ამბობენ: - Pიცცოლა ცომე უნა ლაცრიმა, გრანდე ცომე ილ დესტინო - პატარა, როგორც ცრემლი, დიადი, როგორც ბედისწერა.
თუ არა ვცდები, ეს დ ’ ანუნციო უნდა იყოს.
"უკვდავება"
მხოლოდ მკვდრები არიან უკვდავნი.
"ზღვარი"
ვერც რაკეტა და ვერც ზებგერითი თვითმფრინავი ვერ "დაეწევა" ჰორიზონტს.
დუმილი
ერთხელ კონფუციმ ბრძანა - ლაპარაკი აღარა მსურსო.
- მოძღვარო, - უთხრეს მოწაფეებმა, - თუ ლაპარაკს აღარ ინებებ, რაღას გადავცემთ, ან რას დავუტოვებთ მომავალს?
კონფუციმ პასუხად თქვა:
- კი მაგრამ, განა ცა ლაპარაკობს? წელიწადის დროები კი თანმიმდევრულად ცვლიან ერთმანეთს და ყოველივე ცოცხალი იზრდება. განა ზეცა ამბობს რაიმეს?
კულტურა
გამორიცხეთ კულტურა ისტორიიდან და მიიღებთ ზოოლოგიას.
თუ მთავრობის ამნაირი პოლიტიკა კვლავაც გაგრძელდა, ჩვენ მალე ისტორიულის ნაცვლად ზოოლოგიურ სინამდვილეში ამოვყოფთ თავს.
ისტორია
სანაგვეში ჩაპნეული პატიოსანი თვლები.
ურჩხულები
"`El sue ñ o de la mente produce monstruos", - "გონების ძილი ურჩხულებს ბადებს", - ასე ეწოდება ფრანსისკო გოიას ერთ ცნობილ ოფორტს.
ვაი რომ გონების სიფხიზლე გაცილებით უფრო ხშირად ბადებს ურჩხულებს.
"აბრაკადაბრა"
ჩუქება
