ავტორის წინასიტყვაობა
რომანს შემდეგი ფორმა აქვს.
მოცემულია ხერხემალი, ანდა ჩარჩო, სახელწოდებით „თავისუფალი ქალები“, რომელიც, თავისთავად, მცირე ზომის ტრადიციულ რომანს წარმოადგენს, დაახლოებით 60000 სიტყვის მოცულობით, და რომელიც შეიძლება ცალკეც არსებობდეს. მაგრამ ის ხუთ ნაწილად არის დაყოფილი, რომელთა შორის ჩასმულია ოთხი რვეულის შესაბამისი ნაწილები: შავი, წითელი, ყვითელი და ლურჯი რვეულებისა. ამ რვეულებში ჩანაწერებს ანა ვულფი, „თავისუფალი ქალების“ მთავარი გმირი, აკეთებს. ანას ერთი კი არა, ოთხი რვეული აქვს, რადგან აცნობიერებს, რომ აუცილებელია საგნები რამენაირად განაცალკევოს, იმიტომ, რომ ეშინია ქაოსის, ამორფულობის - ეშინია ჩავარდნის. გარეგანი და შინაგანი პირობების გავლენით რვეულებში ჩანაწერები წყდება; რვეულის ფურცლის გარდიგარდმო ერთიმეორის მიყოლებით სქელი შავი ხაზი ჩნდება. მაგრამ ახლა, როცა მათ წერტილი დაესვა, მათი ფრაგმენტებიდან შეიძლება რაღაც ახალი იშვას – ოქროს რვეული.
ამ რვეულების ფურცლებზე ადამიანები მუდმივად კამათობდნენ, აგებდნენ თეორიებს, რაღაცას კატეგორიულად აცხადებდნენ, იარლიყებს აწებებდნენ, ყველაფერს ახარისხებდნენ და ზოგჯერ ამას იმდენად განზოგადებული და დღევანდელობისთვის სახასიათო ხმით აკეთებდნენ, რომ ანონიმებად რჩებოდნენ, მათ სახელები „moralite“-ს, ძველებური პიესების სტილში შეიძლება უწოდო: მისტერ დოგმა და მისტერ მე-თავისუფალი-ვარ-რადგან-ყველგან-მხოლოდ-სტუმარი-ვარ, მის მე-უნდა-მქონდეს-სიყვარული-და-ბედნიერება და მისის მე-უბრალოდ-ვალდებული-ვარ-უზადო-ვიყო-ყველაფერში-რასაც-ვაკეთებ, მისტერ სად-წავიდნენ-ნამდვილი-ქალები? და მის სად-წავიდნენ-ნამდვილი-მამაკაცები?, მისტერ მე-გიჟი-ვარ-რადგან-ჩემზე-ასე-ამბობენ და მის ცხოვრების საზრისია-ყველაფერი-გამოცადო, მისტერ მე-რევოლუციონერი-ვარ-ესე-იგი-მე-ვარსებობ და მისტერ და მის თუკი-ამ-პატარ-პრობლემას-გადავჭრით-შესაძლოა-დაგვავიწყდეს-რომ-გვეშინია-სერიოზულებს-თვალი-გავუსწოროთ. თუმცა, ამავე დროს, ისინი ერთიერთმანეთის ანარეკლს წარმოადგენდნენ, ერთი და იმავე პიროვნების სხვადასხვა ასპექტი იყვნენ, ერთმანეთის აზრებსა და მოქმედებას შობდნენ, - მათი განცალკევება შეუძლებელია, ერთმანეთს ავსებენ და ერთ მთლიანობას ქმნიან. და, აი, „ოქროს რვეულში“ ყველაფერი გაერთიანდა, საზღვრები მოიშალა, ფრაგმენტაციას ბოლო მოეღო, რამაც ფორმის მოშლა გამოიწვია, - და ეს მეორე თემის ტრიუმფია, სახელდობრ, - ერთობის თემისა. ანა და საულ გრინი, „იშკილებიდან ჩამოვარდნილი“ ამერიკელი. ისინი შერეკილები, შეშლილები, გიჟები არიან - გინდ ასე დაარქვი, გინდ ისე. ისინი „აფრენენ“, ერთმანეთისა და სხვა ადამიანების პიროვნებაში „იჭრებიან“, ჭკუიდან გადადიან, ამსხვრევენ ყალბ სიუჟეტებს, რომელშიც თავიანთი წარსული მოაქციეს; მათ მიერ გამოგონილი შაბლონები, ფორმულები, რათა როგორმე სისტემაში მოეყვანათ, განესაზღვრათ საკუთარი თავი, იშლება და ქრება. ისინი ერთმანეთის აზრებს კითხულობენ, თავიანთ თავს სხვაში ცნობენ. საულ გრინი, კაცი, რომელსაც ანასი შურდა და ცდილობდა მისი პიროვნების დანგრევას, ახლა ეხმარება მას, რჩევებს აძლევს, სთავაზობს თემას ახალი წიგნისთვის ირონიული სათაურით „თავისუფალი ქალები“, რომელიც ასე უნდა დაიწყოს: „ქალები ლონდონის ბინაში მარტო იყვნენ“. თავის მხრივ, ანა, რომელიც საულზე გაგიჟებამდე ეჭვიანობდა, მომთხოვნი ანა, მესაკუთრე ანა, მას ჩუქნის ახალ ლამაზ რვეულს, „ოქროს რვეულს“, რომლის მიცემაზე მანამდე უარს ამბობდა, ახალი წიგნისთვის თემას სთავაზობს და რვეულში ჩაწერს პირველ წინადადებას: „ჯარისკაცი ქვიშნარი გორაკის ფერდზე იდგა, ალჟირში, და უყურებდა, როგორ ლიცლიცებდა მთვარის შუქი მისი თოფის ლულაზე“. და ამ „ოქროს რვეულში“, რომელშიც ორივენი წერენ, უკვე შეუძლებელია გაარჩიო, სადაა საული, სად ანა, სად - სხვა ადამიანები, რომანში რომ ბინადრობენ.
ეს თემა, „გაფრენის“, „ჩავარდნის“, - აზრი, რომ შინაგანმა რღვევამ, ფრაგმენტებად დაშლამ შეიძლება გამოჯანსაღებამდე, ყალბი დიქოტომიებისა და დანაწევრების შინაგან უარყოფამდე მიგიყვანოს, - რასაკვირველია, არაერთხელ დაუმუშავებიათ სხვა ავტორებსაც, ამაზე თავად მეც ვწერდი მოგვიანებით. მაგრამ სწორედ აქ, მოკლე, უცნაური სიუჟეტის გადმოცემასთან ერთად, პირველად შევეხე მას. აქ ის უფრო ტლანქია, უფრო ცხოვრებისეული, აქ გამოცდილებას ჯერ არ შეუძენია აზრი და ფორმა, - შესაძლოა, აქ მას მეტი ფასი აქვს, რადგან მასალა ჯერაც დაუმუშავებელია, თითქმის ნედლი.
არადა, ეს ცენტრალური თემა ვერც კი შენიშნეს, რადგან თავიდანვე დაიწყეს წიგნის არსის დამცრობა როგორც კეთილმოსურნე, ასევე მტრულად განწყობილმა კრიტიკოსებმა, ის ხელოვნურად დაიყვანეს სქესთა ბრძოლის თემამდე, თანაც ქალებმა უმალ განაცხადეს, რომ ეს წიგნი ქმედითი იარაღია მამაკაცებთან ომში.
აი, სწორედ მაშინ ჩავვარდი ორაზროვან მდგომარეობაში, რომელშიც დღემდე ვარ, რადგან ქალებისთვის დახმარებაზე უარის თქმა, ცხადია, არავითარ შემთხვევაში არ მინდა.
ეს თემა თავიდანვე რომ გავარკვიოთ - ქალების გათავისუფლებისთვის ბრძოლის თემა, - ვიტყვი: რასაკვირველია, მხარს ვუჭერ მას, რადგან ქალები მეორე კატეგორიის მოქალაქენი არიან, რასაც ახლა მრავალ ქვეყანაში ესოდენ ენერგიულად და კომპეტენტურად აცხადებენ. შეიძლება ითქვას, რომ ისინი ამ ასპარეზზე წარმატებას აღწევენ - მხოლოდ იმდენად, რამდენადაც მზად არიან, ისინი სერიოზულად აღიქვან. სრულიად განსხვავებული ადამიანები, რომლებიც წინათ მტრულად ანდა გულგრილად იყვნენ მათ მიმართ განწყობილი, ახლა ამბობენ: „მე მხარს ვუჭერ მათ მიზნებსა და ამოცანებს, ოღონდ არ მომწონს მათი მჭახე ხმა და საზიზღარი, უკმეხი ქცევა“. ესაა გარდაუვალი და ადვილად საცნობი სტადია ნებისმიერი რევოლუციური
ჩუქება
