მეფე მათიუში უკაცრიელ კუნძულზე ო, რა ცუდად არის მათიუში!
გულს ნაღველი შემოსწოლია.
სულს უხუთავს დაღვრემილი ციხის კედლები.
სულ მალე უკაცრიელ კუნძულზე გადაასახლებენ.
ომი წააგო, ის ახლა მეფის ტყვეა და მალე კუნძულზე გადაასახლებენ ნაპოლეონივით. მანამდე კი მოცდაა საჭირო.
ერთი კვირის შემდეგ გაგგზავნითო, – უთხრეს, მაგრამ უკვე სამი კვირა გავიდა, მათიუში კი ისევ ციხეში ზის. თურმე გამარჯვებული მეფეები ვერ შეთანხმდნენ, როგორ კუნძულზე გადაესახლებინათ. ახალგაზრდა მეფე სულაც არ ფარავდა, რომ სულითა და გულით სძულდა მათიუში და ძალიან უნდოდა, ერთხელ და სამუდამოდ მოეშორებინა თავიდან. სევდიანი მეფე კი გულახდილად აღიარებდა, მათიუშის მეგობარი ვარო. დარჩა მესამე მეფე. რასაც ის იტყოდა, ყველაფერი ისე მოხდებოდა. ამ მეფეს მათიუშის ბედ-იღბალი სულაც არ ენაღვლებოდა.
აი, რა თქვა მეფემ: მათიუში ისეთ კუნძულზე უნდა გადავასახლოთ, რომ მშვიდად იცხოვროს, სხვის საქმეებში ცხვირი არ ჩაყოს და, რაც მთავარია, ვერსად გაიქცესო.
საამისოდ კუნძული მარასი არ გამოდგებოდა: ჭაობიანია, ყვითელი ცხელება და შავი ყვავილი მძვინვარებსო. არც კუნძული ლუკო ივარგებდა: მატერიკთან ძლიერ ახლოსაა და შავ მეფეებს ადვილად შეუძლიათ, მათიუში გამოაპარონო. რა უნდა ექნათ? ადგნენ და კონკურსი გამოაცხადეს, მსოფლიოს ყველა გაზეთში ასეთი განცხადება გამოაქვეყნეს:
„ის გეოგრაფიის მასწავლებელი, რომელიც დაგვისახელებს მათიუშის გადასასახლებლად შესაფერის კუნძულს, მიიღებს დიდ ჯილდოს. ერთ თვეში უნდა შეგვატყობინოთ, სად მდებარეობს ეს კუნძული და რით არის სახარბიელო გადასახლებისთვის“.
ამ განცხადების გამოქვეყნება იყო და, წამოვიდა წერილების ნიაღვარი. მეფეებმა კედლებზე გეოგრაფიული რუკები ჩამოკიდეს და ზედ პატარა წითელი ალმებით აღნიშნავდნენ ყველა კუნძულს, რომელიც შესაფერისად მოეჩვენებოდათ.
ჩამოვიდა ბუმ-დრუმი. მას ჩამოჰყვა რამდენიმე შავკანიანი და ყვითელკანიანი მბრძანებელი. ჩამობრძანდნენ დედოფალი კამპანელა და ხუთი თეთრი მეფე. ყველას თავი ისე ეჭირა, თითქოს უაღრესად მნიშვნელოვანი რამე ჰქონდა სათქმელი.
თათბირს სხვადასხვა ქალაქში მართავდნენ. მეფეები ძალიან ამპარტავნები იყვნენ და ყველაზე მეტად იმას შიშობდნენ, მეფური ღირსება არ შელახოდათ.
– თუ ჩემი აზრის გაგება სწადიათ, ნება იბოძონ და თვითონ მეწვიონ, თორემ ისე გამოდის, თითქოს ჩემს აზრს ძალად ვახვევდე თავზე, – მედიდურად ბრძანებდნენ მეფეები, თან გუნებაში ფიქრობდნენ: ესეც რომ არად ჩავაგდოთ, ცოტას მაინც ვიმოგზაურებთო.
აი, ამიტომ იყო, რომ ორჯერ ზღვისპირა ქალაქში მოაწყვეს თათბირი, ერთხელ – მთებში, დიდ ქალაქში, შემდეგ – გემრიელი ლუდით განთქმულ ქალაქში. ამის შემდეგ ისეთ ქვეყანაში ითათბირეს, სადაც მუდამ თბილა. ყველა მეფეს თან ახლდა ორ-ორი მინისტრი, ყველა მინისტრს – თავისი მდივანი, ყველა მდივანს – თავისი ორი თანაშემწე ქალი, რომლებიც ყველაფერს იწერდნენ, რასაც მეფეები ლაპარაკობდნენ. ამას ჰქვია ოქმის წერა.
ისინი ამ ამბავში იყვნენ, მათიუში კი ისევ ციხეში იტანჯებოდა.
გაზეთები რომ ეკითხა, იმას მაინც გაიგებდა, ვინ რას ამბობდა, ვინ რას წერდა მასზე, და ეს ტანჯვა ცოტათი შეუმსუბუქდებოდა, მაგრამ გაზეთებს არ კითხულობდა და ეგონა, ყველამ დამივიწყაო.
ბუმ-დრუმს სული მისდიოდა, ისე უნდოდა მათიუშის ნახვა, თან ეშინოდა, ამით ჩემს თავს გავცემო, ამიტომ ისე იქცეოდა, ვითომ ძალიან გაჯავრებული იყო.
– იმოდენა ოქრო გამომტყუა, სამაგიეროდ კი შემპირდა, თქვენს ბავშვებს სწავლა-განათლებას მივაღებინებო, მაგრამ რა გამოვიდა! ბავშვების ნახევარი ომში გაწყდა, ნახევარი სამხედრო ტყვეთა ბანაკში ზის. საცოდავი კლუ-კლუ კი ციხეშია გამომწყვდეული.
ბუმ-დრუმს უნდოდა, მწუხარების ნიშნად გადაკოტრიალებულიყო, მაგრამ დროზე გაახსენდა, რომ ცივილიზებული კაცი იყო, და თვალების სრესა დაიწყო, ვითომ ტიროდა.
– თქვენო მეფურო უდიდებულესობავ, თუ გნებავთ, პრინცესა კლუ-კლუს ახლავე გავათავისუფლებთ, – უაღრესი მოწიწებით შესთავაზა ახალგაზრდა მეფემ (ბოლო ხანებში ახალგაზრდა მეფე ძალიან ელაქუცებოდა ბუმ-დრუმს).
– არა, არ მინდა, – იუარა თვალზე ცრემლმომდგარმა ბუმ-დრუმმა, – ყოვლად დაუშვებელია ძვირფასი დროის დაკარგვა იმ თავქარიანი გოგოს გულისთვის ახლა, როცა ამდენი სერიოზული საქმე გვაქვს მოსაგვარებელი.
ბუმ-დრუმს კარგად ჰქონდა დამახსოვრებული, რომ თეთრკანიანები ყოველთვის ტირიან, როცა გულსაკლავ რამეზე ლაპარაკობენ. ამიტომ მუდამ თან დაჰქონდა ნიშადურის სპირტით სავსე შუშა. როგორც კი იფიქრებდა, ახლა ცრემლების ღვრის დროაო, მაშინვე ამოიღებდა ჯიბიდან ამ შუშას და ნიშადურის სპირტს დაყნოსავდა. ნიშადურის სპირტი, მდოგვი და ხახვი კი, მოგეხსენებათ, კაცს ცხარე ცრემლს აღვრევინებს.
ბოლოს, ოცდამეოთხე სხდომაზე, როგორც იქნა, შეთანხმდნენ, სად უნდა გადაესახლებინათ მათიუში. საბოლოოდ დედოფალ კამპანელას სასახლეში შეიკრიბნენ, რადგანაც სწორედ მის ქვეყანაში იყო, რომ მათიუშისგან გულმოცემული ბავშვები ქუჩებში მწვანე დროშების ფრიალით გამოვიდნენ.
მზეთუნახავი კამპანელა სასახლეში მარტო ცხოვრობდა, ქმარი მოჰკვდომოდა, შვილები კი არ ჰყავდა. მისი სასახლე მშვენიერი ტბის პირას, ფორთოხლის ლამაზ კორომში იდგა.
თათბირზე გეოგრაფიის სამი მასწავლებელი ჩამოვიდა. სამივეს შავი ფრაკი ეცვა. ესენი