რედაქტორისაგან გასული წლის ნოემბერში ქუთაისის აკაკი წერეთლის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტში გამართულ სამეცნიერო კონფერენციაზე, რომელიც ნიკოლოზ ბარათაშვილის დაბადებიდან ორასი წლისთავისადმი იყო მიძღვნილი, გორის უნივერსიტეტის პროფესორმა თამარ გოგოლაძემ ქართული რომანტიზმის დიდოსტატის ცხოვრების განჯის პერიოდთან დაკავშირებული თავისი მოხსენებით კონფერენციის მონაწილეთა განსაკუთრებული დაინტერესება გამოიწვია. ეს გარემოება არსებითად განაპირობა იმ ფაქტმა, რომ ნიკოლოზ ბარათაშვილის მოღვაწეობის ხსენებული პერიოდიქალბატონმა თამარმამდიდარ წერილობით მასალებზე დაყრდნობით წარმოაჩინა.
განჯაში ნიკლოზ ბარათაშვილის ცხოვრებასთან დაკავშირებული ამ მოხსენებისადმი პირადად ჩემი განსაკუთრებული ინტერესი კი იმ ფაქტითაც იყო გამოწვეული, რომ გასული საუკუნის 70-იან წლებში, იმხანად სავალდებულო სამხედრო სამსახურში გაწვეულს, ორიოდე თვის განმავლობაში სწორედ ამ ქალაქში მომიწია ყოფნა.
სამწუხაროდ, ჩემი დიდი სურვილის მიუხედავად, ჯარში მყოფს იმის უფლება არავინ მომცა, ქალაქში რომ წავსულიყავი და ბარათაშვილის მუზეუმი მენახა. არადა, ეს სურვილი კიდევ უფრო მეტად გამიმძაფრდა ერთ საღამოს, როცა ქართული რადიოს მეშვეობით სიმონ ჩიქოვანის „ განჯის დღიურიდან “ წაკითხული ლექსები მოვისმინე.
ჩემი ამ დიდი სურვილის შესრულება სამხედრო სამსახურიდან განთავისუფლების დღეს ვცადე - ჯარიდან შინ მომავალმა ტაქსი ავიყვანე და ჩვენი დიდი პოეტის მუზეუმსა და მის ნაცხოვრებ ადგილებს დავუწყე ძებნა კითხვა-კითხვით. დიდი მცდელობის შემდეგ, მართალია, იმ სახლს კი მივაგენი, სადაც მუზეუმის მსგავსი რამ მართლაც უნდა ყოფილიყო განთავსებული, მაგრამ მითხრეს, რომ იგი დიდი ხანია, დაკეტილი იყო.
ასე უშედეგოდ დამთავრდა მაშინ განჯაში ნიკოლოზ ბარათაშვილის ცხოვრებასთან დაკავშირებული ჩემი ოდისეა.
ყოველივე ზემოთქმულიდან გამომდინარე, პროფესორ თამარ გოგოლაძისა და პროფესორ თინათინ მშვიდობაძის წიგნმა ჩემზე განსაკუთრებული შთაბეჭდილება პირველ ყოვლისა იმით მოახდინა, რომ მისი ავტორები მდიდარ წერილობით წყაროებზე, სამეცნიერო ნაშრომებსა და მემუარულ ლიტერატურაზე დაყრდნობით კიდევ უფრო ნათელ წარმოდგენას გვიქმნიან ნიკოლოზ ბარათაშვილის ცხოვრებისა და შემოქმედების იმ პერიოდზე, რომელიც ნახიჭევანსა და განჯაში მის მოღვაწეობასთანაა დაკავშირებული;თუმცა ნაშრომში პოეტის ცხოვრებისა და შემოქმედების სხვა მხარეებიც არის წარმოჩენილი.
წიგნისადმი ინტერესს კიდევ უფრო მეტ შთამბეჭდაობას სძენს ის ფაქტი, რომ მას მდიდარი და მრავალფეროვანი ფოტომასალაც აქვს დართული, რომლის საშუალებით შესაძლებლობა გვეძლევა ვიზუალურადაც აღვიქვათ დიდი პოეტის ცხოვრების არაერთი ეპიზოდი.
ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი,
პროფესორი ავთანდილ ნიკოლეიშვილი
ჩუქება
